Tra từ: khuê - Từ điển Hán Nôm

刲

khuê

U+5232, tổng 8 nét, bộ đao 刀 (+6 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

cắt

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Cắt, giết. ◇Nghi lễ 儀禮: “Tư mã khuê dương, tư sĩ kích thỉ” 司馬刲羊, 司士擊豕 (Thiếu lao quỹ thực lễ 少牢饋食禮).

Từ điển Thiều Chửu

① Cắt.

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) Cắt.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cắt lấy — Dùng dao mà giết.

Tự hình 2

Dị thể 2

㨒𠝥

Không hiện chữ?

喹

khuê

U+55B9, tổng 12 nét, bộ khẩu 口 (+9 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

(xem: khuê lâm 喹啉)

Từ điển Trần Văn Chánh

【喹啉】khuê lâm [kuílín] (hoá) Chất quinolin (C6H4 (CH)3N).

Tự hình 2

Chữ gần giống 1

Từ ghép 1

U+572D, tổng 6 nét, bộ thổ 土 (+3 nét)
phồn thể, hội ý

Từ điển phổ thông

1. ngọc khuê
2. nguyên tố silic, Si

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Ngọc “khuê”. § Ghi chú: Ngọc trên nhọn dưới vuông, thiên tử phong vua chư hầu thì ban cho ngọc đó. ◇Chiến quốc sách 戰國策: “Công tước vi chấp khuê, quan vi trụ quốc” 公爵為執圭, 官為柱國 (Chu sách nhất 周策一) Tước của ông (vào hàng) cầm ngọc khuê, chức của ông (vào hàng) trụ quốc.
2. (Danh) Lượng từ: (1) Đơn vị dung lượng, đựng được 64 hạt thóc gọi là một “khuê”. (2) Đơn vị trọng lượng, cân nặng bằng mười hạt thóc là một “khuê”.
3. (Danh) Khí cụ thời xưa để đo bóng mặt trời. ◎Như: “nhật khuê” 日圭.
4. (Danh) Họ “Khuê”.

Từ điển Thiều Chửu

① Ngọc khuê.
② Cái khuê, một thứ đồ để đong ngày xưa, đựng được 64 hạt thóc gọi là một khuê, cũng là một thứ cân, cân nặng được mười hạt thóc gọi là một khuê.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Ngọc khuê (thời xưa);
② Cái khuê (đơn vị đong lường thời xưa, đựng được 64 hạt thóc; đơn vị cân thời xưa, nặng bằng 10 hạt thóc);
③ 【圭臬】 khuê niết [guiniè] (văn) Mẫu mực, khuôn mẫu.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một thứ ngọc quý thời cổ, tức ngọc Khuê. » Này tài nhả ngọc phun khuê « ( Hoa Tiên ) — Tên một ngôi sao, tức sao Khuê — Trong trắng, trong sạch — Tên một đơn vị đo lường thời cổ ( 10 Khuê bằng một Thù, 24 Thù bằng một Lạng ta ). » Sao khuê rạng vẻ văn minh giữa trời « ( Đại Nam Quốc Sử ).

Tự hình 3

Dị thể 1

Từ ghép 3

U+594E, tổng 9 nét, bộ đại 大 (+6 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

sao Khuê (một trong Nhị thập bát tú, tượng trưng cho văn chương)

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Sao “Khuê” 奎, một ngôi sao trong nhị thập bát tú. § Nhà thiên văn ngày xưa cho sao “Khuê” chủ về văn hóa, cho nên nói về văn vận hay dùng chữ “khuê”.

Từ điển Thiều Chửu

① Sao khuê, một ngôi sao trong nhị thập bát tú. Nhà thiên văn ngày xưa cho sao khuê chủ về sự văn hoá, cho nên nói về văn vận hay dùng chữ khuê.

Từ điển Trần Văn Chánh

Sao Khuê (một ngôi trong nhị thập bát tú).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một ngôi sao trong Nhị thập bát tú. Như chữ Khuê 圭— Cái háng, cái bẹn, phần ở giữa hai đùi.

Tự hình 3

Dị thể 4

㚝䖯䠑𡌤

Không hiện chữ?

暌

khuê

U+668C, tổng 13 nét, bộ nhật 日 (+9 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

trái, đối lập

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Xa lìa, phân khai. ◎Như: “khuê vi dĩ cửu” 暌違已久 xa cách đã lâu.

Từ điển Thiều Chửu

① Trái, khuê vi 暌違 xa cách.

Từ điển Trần Văn Chánh

① (văn) Trái;
② Xa cách.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Trái ngược nhau — Chia lìa nhau. Td: Khuê li.

Tự hình 2

Chữ gần giống 4

𣉉𦝢𡞳楑

Không hiện chữ?

洼

khuê [oa]

U+6D3C, tổng 9 nét, bộ thuỷ 水 (+6 nét)
hình thanh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Họ người — Một âm khác là Oa.

Tự hình 2

Dị thể 5

凹漥窐窪𣵾

Không hiện chữ?

Chữ gần giống 5

㤬𥙞𤞇珪挂

Không hiện chữ?

珪

khuê

U+73EA, tổng 10 nét, bộ ngọc 玉 (+6 nét)
phồn thể

Từ điển phổ thông

1. ngọc khuê
2. nguyên tố silic, Si

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) § Chữ “khuê” 圭 ngày xưa.

Từ điển Thiều Chửu

① Chữ khuê 圭 ngày xưa.

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 圭 (bộ 土).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một thứ ngọc, tức ngọc Khuê.

Tự hình 2

Dị thể 1

圭

Không hiện chữ?

Chữ gần giống 5

㤬𥙞𤞇洼挂

Không hiện chữ?

睽

khuê [quý]

U+777D, tổng 14 nét, bộ mục 目 (+9 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

ngang trái, mâu thuẫn nhau

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Ngang trái, khác biệt, xa lìa. § Cũng như “khuê” 暌.
2. (Tính) Dáng trừng mắt, dương mắt. ◎Như: “khuê khuê” 睽睽 dáng nhìn trừng trừng, dương mắt.
3. (Danh) Một quẻ trong “Dịch Kinh” 易經, tượng cho sự ngang trái, quai dị.

Từ điển Thiều Chửu

① Ngang trái, ngang trái không thân với nhau gọi là khuê.
② Khuê khuê 睽睽 nhìn trừng trừng, dương mắt.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Như 暌 (bộ 日);
② Trái ngược;
③ 【睽睽】khuê khuê [kuíkuí] Trố mắt nhìn, giương mắt nhìn, nhìn trừng trừng: 衆目睽睽 Mọi người đều trố mắt nhìn theo.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Mắt lác ( lé ) — Một âm khác là Quý.

Tự hình 2

Dị thể 5

䧶𠊾𧡫𨾎𨾗

Không hiện chữ?

Từ ghép 2

硅

khuê

U+7845, tổng 11 nét, bộ thạch 石 (+6 nét)
giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

1. ngọc khuê
2. nguyên tố silic, Si

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Nguyên tố hóa học. § Xưa dịch chữ “tịch” 矽 (silicon, Si).

Từ điển Trần Văn Chánh

(hoá) Silic (Silicium, kí hiệu Si). Cg. 矽 [xi].

Tự hình 2

Chữ gần giống 1

U+7A90, tổng 11 nét, bộ huyệt 穴 (+6 nét)

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Trống không — Cái hang. Cái lỗ.

Tự hình 2

Dị thể 5

洼瓾𤬿𤮰𩰳

Không hiện chữ?

聧

khuê

U+8067, tổng 15 nét, bộ nhĩ 耳 (+9 nét)
phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

lãng tai, nghễnh ngãng

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) Lảng tai.

Tự hình 1

Chữ gần giống 2

𧍜𡞳

Không hiện chữ?

茥

khuê

U+8325, tổng 9 nét, bộ thảo 艸 (+6 nét)

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một loài rau, tức rau Khuê.

Tự hình 2

蝰

khuê

U+8770, tổng 15 nét, bộ trùng 虫 (+9 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

rắn vipe (một loại rắn độc)

Từ điển Trần Văn Chánh

【蝰蛇】khuê xà [kuíshé] Rắn vipe (một loại rắn độc).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Con ngài ( con tằm trong kén ) — Con rắn độc.

Tự hình 2

Chữ gần giống 1

U+88BF, tổng 11 nét, bộ y 衣 (+6 nét)
phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

áo cánh dài, áo choàng của đàn bà

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Áo quần hoa lệ của phụ nữ thời xưa. ◇Tống Ngọc 宋玉: “Chấn tú y, bị khuê thường” 振綉衣, 被袿裳 (Thần nữ phú 神女賦) Sửa ngay thẳng áo thêu, mặc xiêm áo đẹp đẽ.
2. (Danh) Tay áo.
3. (Danh) Vạt sau áo.

Từ điển Thiều Chửu

① Áo cánh dài, áo choàng của đàn bà.

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) Áo cánh dài, áo choàng của phụ nữ.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cái áo của phụ nữ — Tà áo sau — Tay áo.

Tự hình 1

Dị thể 1

U+90BD, tổng 8 nét, bộ ấp 邑 (+6 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

1. (tên đất, xem: hạ khuê 下邽, thượng khuê 上邽)
2. họ Khuê

Từ điển Trần Văn Chánh

① Tên đất thời xưa (Hạ Khuê 下邽 ở thành phố Vị Nam, tỉnh Thiểm Tây; Thượng Khuê 上邽 là một huyện thời cổ, thuộc phía tây nam thành phố Thiên Thuỷ, tỉnh Cam Túc, Trung Quốc ngày nay);
② (Họ) Khuê.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên đất — Họ người.

Tự hình 2

Dị thể 1

Từ ghép 2

U+95A8, tổng 14 nét, bộ môn 門 (+6 nét)
phồn thể, hình thanh & hội ý

Từ điển phổ thông

1. cửa tò vò (cửa trên tròn dưới vuông)
2. khuê phòng (chỗ con gái ở)

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Cửa nhỏ, trên tròn dưới vuông. ◇Tuân Tử 荀子: “Phủ nhi xuất thành môn, dĩ vi tiểu chi khuê dã, tửu loạn kì thần dã” 俯而出城門, 以為小之閨也, 酒亂其神也 (Giải tế 解蔽) Cúi đầu ra cổng thành, lấy đó làm cửa tò vò, rượu làm rối loạn tinh thần vậy.
2. (Danh) Cửa nhỏ trong cung. ◎Như: “kim khuê” 金閨 cửa trong ấy là chỗ các thị thần ở.
3. (Danh) Nhà trong, chỗ phụ nữ ở. ◇Tam quốc diễn nghĩa 三國演義: “Thiếp tại thâm khuê, văn tướng quân chi danh” 妾在深閨, 聞將軍之名 (Đệ bát hồi) Thiếp ở chốn phòng the, được nghe tiếng tướng quân.
4. (Tính) Thuộc về phụ nữ. ◎Như: “khuê phòng” 閨房 phòng the, phòng của phụ nữ ở, “khuê hữu” 閨友 bạn bè của đàn bà con gái. ◇Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: “Tắc tri tác giả bổn ý nguyên vi kí thuật đương nhật khuê hữu khuê tình, tịnh phi oán thế mạ thì chi thư hĩ” 則知作者本意原為記述當日閨友閨情, 並非怨世罵時之書矣 (Đệ nhất hồi) Hẳn biết bổn ý của tác giả vốn là ghi chép những chuyện bạn bè, tình tứ trong khuê các buổi đó, chứ quyết không phải là sách oán ghét chửi bới thời thế vậy.

Từ điển Thiều Chửu

① Cái cửa tò vò, cái cửa đứng một mình trên tròn dưới vuông. Tả truyện 左傳 có câu: Tất môn khuê đậu 蓽門閨竇 (cửa phên ngõ hỏm), ý nói người nghèo hèn.
② Cái cửa nách trong cung. Ngày xưa gọi là kim khuê 金閨 trong cửa ấy là chỗ các thị thần ở.
③ Chỗ con gái ở gọi là khuê. Vì thế nên gọi con gái là khuê các 閨閣.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Nhà trong;
② Khuê phòng, phòng khuê;
③ (văn) Cửa nhỏ (trên tròn dưới vuông): 蓽門閨竇 Cửa phên cửa lỗ (Tả truyện) (ý nói chỗ người nghèo hèn ở);
④ (văn) Cửa nách trong cung, cửa tò vò.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cái cửa nhỏ trong cung — Nơi phụ nữ ở.

Tự hình 3

Dị thể 1

Từ ghép 13

U+95FA, tổng 9 nét, bộ môn 門 (+6 nét)
giản thể, hình thanh & hội ý

Từ điển phổ thông

1. cửa tò vò (cửa trên tròn dưới vuông)
2. khuê phòng (chỗ con gái ở)

Từ điển trích dẫn

1. Giản thể của chữ 閨.

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 閨

Từ điển Trần Văn Chánh

① Nhà trong;
② Khuê phòng, phòng khuê;
③ (văn) Cửa nhỏ (trên tròn dưới vuông): 蓽門閨竇 Cửa phên cửa lỗ (Tả truyện) (ý nói chỗ người nghèo hèn ở);
④ (văn) Cửa nách trong cung, cửa tò vò.

Tự hình 2

Dị thể 1

閨

Không hiện chữ?

鮭

khuê [hài]

U+9BAD, tổng 17 nét, bộ ngư 魚 (+6 nét)
phồn thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

con cá hồi

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Một tên riêng của “hà đồn” 河豚 lợn bể, cá hồi.
2. Một âm là “hài”. (Danh) Người đất Ngô gọi thịt cá là “hài”.
3. (Danh) Chỉ thức ăn, lương mễ.

Từ điển Thiều Chửu

① Một tên riêng của con lợn bể, cá hồi.
② Một âm là hài. Người đất Ngô gọi đầu cá là hài.

Từ điển Trần Văn Chánh

① (động) Cá hồi;
② (đph) Đầu cá.

Tự hình 2