Tra từ: thoán - Từ điển Hán Nôm

U+5F56, tổng 9 nét, bộ kệ 彐 (+6 nét)
phồn & giản thể, hội ý

Từ điển phổ thông

lời giải thích các quẻ trong kinh Dịch

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Phán đoán. ◇Âu Dương Tu 歐陽修: “Chu Công thoán hung cát” 周公彖凶吉 (Tân doanh tiểu trai 新營小齋) Chu Công đoán định xấu tốt.
2. (Danh) Lời bàn nghĩa cả một quẻ trong kinh Dịch.

Từ điển Thiều Chửu

① Lời thoán, trong kinh Dịch mỗi quẻ có một đoạn bàn gộp nghĩa cả toàn thể một quẻ gọi là lời thoán.

Từ điển Trần Văn Chánh

Lời thoán (trong Kinh Dịch, bàn chung ý nghĩa khái quát của một quẻ).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lời đoán ở bên dưới các quẻ bói trong kinh Dịch.

Tự hình 2

Dị thể 2

𢑡𧰺

Không hiện chữ?

撺

thoán [soán]

U+64BA, tổng 15 nét, bộ thủ 手 (+12 nét)
giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

1. ném, liệng, vứt
2. làm dối, làm ẩu
3. phát cáu, nổi giận
4. dẫn dụ vào bẫy

Từ điển trích dẫn

1. Giản thể của chữ 攛.

Từ điển Trần Văn Chánh

(đph) ① Ném, liệng, vứt;
② Làm dối, vội vã đối phó, quơ cào quơ cấu: 事先沒有準備，臨時現攛 Không chuẩn bị trước để đến lúc sắp xảy ra mới vội vã đối phó;
③ Phát cáu, nổi giận, tức giận: 他攛兒了 Nó phát cáu rồi đấy;
④ 【攛掇】 thoán xuyết [cuanduo] (khn) Xui, xúi, xúi giục: 都是你攛掇他幹的 Chính anh xúi giục nó làm đấy.

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 攛

Tự hình 2

Dị thể 2

攛𢺱

Không hiện chữ?

Chữ gần giống 2

𪷚𢭔

Không hiện chữ?

攛

thoán [soán]

U+651B, tổng 21 nét, bộ thủ 手 (+18 nét)
phồn thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

1. ném, liệng, vứt
2. làm dối, làm ẩu
3. phát cáu, nổi giận
4. dẫn dụ vào bẫy

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Ném, vứt. ◇Thủy hử truyện 水滸傳: “Vũ hành giả bả na lưỡng cá thi thủ, đô thoán tại hỏa lí thiêu liễu” 武行者把那兩個屍首, 都攛在火裡燒了 (Đệ tam thập nhị hồi) Võ hành giả đem hai cái xác chết, quẳng vào lửa đốt cháy đi.
2. (Động) Làm vội, làm quấy quá. ◎Như: “sự tiền bất chuẩn bị hảo, lâm thì hiện thoán” 事前不準備好, 臨時現攛 không chuẩn bị trước, đến lúc mới làm vội làm vàng.
3. (Động) Xui, xúi giục, khuyến khích. ◎Như: “thoán xuyết” 攛掇 xúi giục.
4. (Động) Nổi giận, phát cáu. ◎Như: “tha thoán nhi liễu” 你攛而了 nó cáu rồi.
5. (Động) Chạy trốn, đào thoán.
6. (Động) Giao lên trên. Đặc chỉ nộp quyển (nói về khảo thí thời khoa cử).
7. (Động) Tụ tập,
8. (Động) Pha trộn, trộn lẫn, hỗn hợp. ◇Cố Viêm Vũ 顧炎武: “Kì giảo giả đa dụng nhạn ngân, hữu thoán đồng ... quán duyên” 其狡者多用贗銀, 有攛銅...灌鉛 (Thiên hạ quận quốc lợi bệnh thư 天下郡國利病書, Giang Nam bát 江南八).
9. (Động) Mọc ra, nhú ra.
10. (Động) (Hơi khí nồng mạnh) xông vào mũi. ◇Thang Hiển Tổ 湯顯祖: “Thiêu hạ ta đại vĩ tử dương hảo bất thoán nhân đích tị” 燒下些大尾子羊好不攛人的鼻 (Tử thoa kí 紫釵記, Hà Tây khoản hịch 河西款檄).
11. (Động) Chần. § Đem thức ăn nhúng vào nước sôi thật nhanh rồi vớt ra ngay. ◎Như: “thoán tiểu kê” 攛小雞.
12. (Danh) Gậy dài dùng trong trò chơi đánh cầu (thời Tống, Kim, Nguyên).

Từ điển Thiều Chửu

① Ném.
② Dẫn dụ người làm bậy gọi là thoán xuyết 攛掇.

Từ điển Trần Văn Chánh

(đph) ① Ném, liệng, vứt;
② Làm dối, vội vã đối phó, quơ cào quơ cấu: 事先沒有準備，臨時現攛 Không chuẩn bị trước để đến lúc sắp xảy ra mới vội vã đối phó;
③ Phát cáu, nổi giận, tức giận: 他攛兒了 Nó phát cáu rồi đấy;
④ 【攛掇】 thoán xuyết [cuanduo] (khn) Xui, xúi, xúi giục: 都是你攛掇他幹的 Chính anh xúi giục nó làm đấy.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ném xuống. Gieo xuống.

Tự hình 1

Dị thể 2

撺𢺱

Không hiện chữ?

爨

thoán

U+7228, tổng 30 nét, bộ hoả 火 (+26 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

1. nấu
2. cái bếp

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Thổi, nấu. ◇Liêu trai chí dị 聊齋志異: “Nhị nữ vi tiếu, chuyển thân hướng táo, tích tân sưu mễ, vi sanh chấp thoán” 二女微笑, 轉身向灶, 析薪溲米, 為生執爨 (Tiểu Tạ 小謝) Hai cô gái mỉm cười, quay mình vô bếp, chẻ củi vo gạo, nấu nướng hộ chàng.
2. (Danh) Bếp, lò.
3. (Danh) Tên một chủng tộc ở Vân Nam Trung Quốc.
4. (Danh) Tên một loại tạp kịch thời Tống hoặc kịch ngắn bây giờ.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Thổi, nấu;
② Bếp, lò nấu;
③ [Cuàn] (Họ) Thoán;
④ [Cuàn] Dân tộc Thoán (ở phía Nam, Trung Quốc).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nhóm lửa, thổi lửa bùng lên — Chạy trốn.

Tự hình 2

Dị thể 9

㸑熶𠆡𤍾𤏷𤑇𤑖𤓟𤓥

Không hiện chữ?

Chữ gần giống 4

𩎑𥎤𣡿㸑

Không hiện chữ?

窜

thoán [soán]

U+7A9C, tổng 12 nét, bộ huyệt 穴 (+7 nét)
giản thể, hội ý

Từ điển phổ thông

1. chạy trốn
2. đuổi đi, đuổi ra
3. sửa (bài), chữa (văn)
4. sực mùi, nức mùi
5. giấu giếm
6. giết
7. hun, xông (bằng thuốc)

Từ điển trích dẫn

1. Giản thể của chữ 竄.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Chạy, chạy trốn, chạy dài: 東逃西竄 Chạy tán loạn; 抱頭鼠竄 Ôm đầu mà chạy;
② (văn) Đuổi đi, đuổi ra;
③ Sửa (bài), chữa (văn): 點竄 Sửa chữa (văn, thơ...);
④ (văn) Sực mùi, nức mùi: 香竄 Thơm nức;
⑤ (văn) Giấu giếm;
⑥ (văn) Giết;
⑦ (văn) Hun, xông (bằng thuốc).

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 竄

Tự hình 2

Dị thể 5

䞼竄篡𥦻𨼉

Không hiện chữ?

竄

thoán [soán]

U+7AC4, tổng 18 nét, bộ huyệt 穴 (+13 nét)
phồn thể, hội ý & hình thanh

Từ điển phổ thông

1. chạy trốn
2. đuổi đi, đuổi ra
3. sửa (bài), chữa (văn)
4. sực mùi, nức mùi
5. giấu giếm
6. giết
7. hun, xông (bằng thuốc)

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Chạy trốn. ◎Như: “thoán đào” 竄逃 trốn chạy, “bão đầu thoán thoán” 抱頭竄竄 ôm đầu chạy trốn.
2. (Động) Sửa đổi văn tự. ◎Như: “thoán cải” 竄改 sửa chữa, “điểm thoán” 點竄 sửa chữa (văn, thơ, ...).
3. (Động) Sực mùi. ◎Như: “hương thoán” 香竄 thơm sực, thơm nức.
4. (Động) Giấu, ẩn.
5. (Động) Đuổi đi, trục xuất. ◇Thư Kinh 書經: “Thoán Tam Miêu vu Tam Nguy” 竄三苗于三危 (Thuấn điển 舜典) Đuổi rợ Tam Miêu ra vùng Tam Nguy.
6. (Động) Hun, xông thuốc chữa bệnh. ◇Sử Kí 史記: “Tức thoán dĩ dược, toàn hạ, bệnh dĩ” 即竄以藥, 旋下, 病已 (Biển Thước Thương Công truyện 扁鵲倉公傳) Tức thì xông bằng thuốc, chốc lát, bệnh khỏi.

Từ điển Thiều Chửu

① Chạy trốn, như bão đầu thoán thoán 抱頭竄竄 ôm đầu thui thủi chạy trốn.
② Sửa đổi văn tự, như điểm thoán 點竄 xoá bỏ nguyên văn mà chữa vào.
③ Sực mùi, như hương thoán 香竄 thơm sực, thơm nức.
④ Giấu giếm.
⑤ Giết, đuổi xa.
⑥ Hun, xông, lấy thuốc xông.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Chạy, chạy trốn, chạy dài: 東逃西竄 Chạy tán loạn; 抱頭鼠竄 Ôm đầu mà chạy;
② (văn) Đuổi đi, đuổi ra;
③ Sửa (bài), chữa (văn): 點竄 Sửa chữa (văn, thơ...);
④ (văn) Sực mùi, nức mùi: 香竄 Thơm nức;
⑤ (văn) Giấu giếm;
⑥ (văn) Giết;
⑦ (văn) Hun, xông (bằng thuốc).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ẩn núp. Nấp giấu. Chạy trốn — Xông thuốc cho người bệnh — Xông lên. Bốc lên — Sửa đổi lại.

Tự hình 3