Tra từ: 禪 - Từ điển Hán Nôm

禪

Âm Quan thoại: chán ㄔㄢˊ, shàn ㄕㄢˋ, tán ㄊㄢˊ
Tổng nét: 16
Bộ: qí 示 (+12 nét)
Lục thư: hình thanh & hội ý
Hình thái: ⿰⺭單
Nét bút: 丶フ丨丶丨フ一丨フ一丨フ一一一丨
Thương Hiệt: IFRRJ (戈火口口十)
Unicode: U+79AA
Độ thông dụng trong Hán ngữ cổ: cao
Độ thông dụng trong tiếng Trung hiện đại: cao

Âm đọc khác

Âm Hán Việt: thiền
Âm Nôm: thiền, xèng
Âm Nhật (onyomi): ゼン (zen), セン (sen)
Âm Nhật (kunyomi): しずか (shizuka), ゆず.る (yuzu.ru)
Âm Hàn: 선
Âm Quảng Đông: sim3, sim4, sin4, sin6

Tự hình 3

Dị thể 5

䄠儃墠嬗禅

Không hiện chữ?

Một số bài thơ có sử dụng

• Giác tự thần chung - 覺寺晨鐘 (Nguyễn Khuyến)
• Kiến long phụ thuyền - 見龍負船 (Trần Đăng Huỳnh)
• Kim nhân bổng ngọc bàn - Du sơn - 金人俸玉盤－遊山 (Tùng Thiện Vương)
• Phỏng tăng - 訪僧 (Phạm Tông Mại)
• Phụng hoạ ngự chế “Lục Vân động” - 奉和御製綠雲洞 (Nguyễn Nhân Bị)
• Sắc tứ Tú Phong tự bi - 敕賜秀峰寺碑 (Hồ Nguyên Trừng)
• Trấn Quốc quy tăng (Trấn Quốc chân quân dĩ thượng thăng) - 鎮國歸僧（鎮國真君已上昇） (Khuyết danh Việt Nam)
• Ung hồ sơn tự - 灉湖山寺 (Trương Duyệt)
• Vân Môn tự - 雲門寺 (Ngô Thì Nhậm)
• Vô đề (Tức tâm tức Phật đoạn thiên si) - 無題（即心即佛斷千差） (Phạm Kỳ)

Bình luận 0

chán ㄔㄢˊ

phồn thể

Từ điển phổ thông

1. lặng nghĩ suy xét
2. thiền

Từ điển phổ thông

1. quét đất để tế
2. trao cho, truyền cho

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Quét đất mà tế. § Ngày xưa thiên tử đi tuần thú, phong núi Thái Sơn mà tế trời, quét núi nhỏ mà tế núi sông gọi là “phong thiện” 封禪.
2. (Động) § Xem “thiện vị” 禪位.
3. Một âm là “thiền”. (Danh) Lặng nghĩ suy xét. Gọi đủ là “thiền-na” 禪那 (tiếng Phạn "dhyāna"). ◎Như: Phép tu chuyên chú tâm vào một cảnh gọi là “thiền định” 禪定, môn tu theo phép thiền định thấy lòng tỏ tính thành Phật gọi là “thiền tông” 禪宗, lòng say mùi đạo gọi là “thiền duyệt” 禪悅.
4. (Danh) Phật pháp. § Đạo Phật lấy thanh tĩnh xét tỏ chân lí làm tôn chỉ nên gọi là “thiền”. ◇Thủy hử truyện 水滸傳: “Lão tăng tự mạn mạn địa giáo tha niệm kinh tụng chú, bạn đạo tham thiền” 老僧自慢慢地教他念經誦咒, 辦道參禪 (Đệ tứ thập hồi) Lão tăng đây sẽ dần dần dạy cho hắn biết đọc kinh tụng chú, học đạo tham thiền.

Từ điển Trung-Anh

(1) dhyana (Sanskrit)
(2) Zen
(3) meditation (Buddhism)

Từ ghép 17

Bān chán 班禪 • Bān chán É ěr dé ní 班禪額爾德尼 • Bān chán Lǎ ma 班禪喇嘛 • Bāo chán Shān 褒禪山 • cān chán 參禪 • chán fáng 禪房 • chán jī 禪機 • chán lín 禪林 • chán mén wǔ zōng 禪門五宗 • chán shī 禪師 • chán táng 禪堂 • chán yuàn 禪院 • chán zhàng 禪杖 • dǎ chán 打禪 • kǒu tóu chán 口頭禪 • yě hú chán 野狐禪 • zuò chán 坐禪

shàn ㄕㄢˋ

phồn thể

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Quét đất mà tế. § Ngày xưa thiên tử đi tuần thú, phong núi Thái Sơn mà tế trời, quét núi nhỏ mà tế núi sông gọi là “phong thiện” 封禪.
2. (Động) § Xem “thiện vị” 禪位.
3. Một âm là “thiền”. (Danh) Lặng nghĩ suy xét. Gọi đủ là “thiền-na” 禪那 (tiếng Phạn "dhyāna"). ◎Như: Phép tu chuyên chú tâm vào một cảnh gọi là “thiền định” 禪定, môn tu theo phép thiền định thấy lòng tỏ tính thành Phật gọi là “thiền tông” 禪宗, lòng say mùi đạo gọi là “thiền duyệt” 禪悅.
4. (Danh) Phật pháp. § Đạo Phật lấy thanh tĩnh xét tỏ chân lí làm tôn chỉ nên gọi là “thiền”. ◇Thủy hử truyện 水滸傳: “Lão tăng tự mạn mạn địa giáo tha niệm kinh tụng chú, bạn đạo tham thiền” 老僧自慢慢地教他念經誦咒, 辦道參禪 (Đệ tứ thập hồi) Lão tăng đây sẽ dần dần dạy cho hắn biết đọc kinh tụng chú, học đạo tham thiền.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Mặc niệm, tĩnh lặng, thiền: 坐禪 Ngồi mặc niệm, ngồi thiền;
② Thiền, Phật: Xem 禪堂. Xem 禪 [shàn].

Từ điển Trần Văn Chánh

① (Thiên tử) nhường ngôi, truyền ngôi (cho người khác): 禪位 Nhường ngôi;
② (văn) Quét đất để tế. Xem 禪 [chán].

Từ điển Trung-Anh

to abdicate

Từ ghép 4

shàn ràng 禪讓 • shàn wèi 禪位 • shòu shàn 受禪 • Yǒng zhēn nèi shàn 永貞內禪

tán ㄊㄢˊ

phồn thể

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Quét đất mà tế. § Ngày xưa thiên tử đi tuần thú, phong núi Thái Sơn mà tế trời, quét núi nhỏ mà tế núi sông gọi là “phong thiện” 封禪.
2. (Động) § Xem “thiện vị” 禪位.
3. Một âm là “thiền”. (Danh) Lặng nghĩ suy xét. Gọi đủ là “thiền-na” 禪那 (tiếng Phạn "dhyāna"). ◎Như: Phép tu chuyên chú tâm vào một cảnh gọi là “thiền định” 禪定, môn tu theo phép thiền định thấy lòng tỏ tính thành Phật gọi là “thiền tông” 禪宗, lòng say mùi đạo gọi là “thiền duyệt” 禪悅.
4. (Danh) Phật pháp. § Đạo Phật lấy thanh tĩnh xét tỏ chân lí làm tôn chỉ nên gọi là “thiền”. ◇Thủy hử truyện 水滸傳: “Lão tăng tự mạn mạn địa giáo tha niệm kinh tụng chú, bạn đạo tham thiền” 老僧自慢慢地教他念經誦咒, 辦道參禪 (Đệ tứ thập hồi) Lão tăng đây sẽ dần dần dạy cho hắn biết đọc kinh tụng chú, học đạo tham thiền.

Có 3 kết quả: