Tra từ: 致 - Từ điển Hán Nôm

Có 2 kết quả:

zhì ㄓˋ • zhuì ㄓㄨㄟˋ

Âm Pinyin: zhì ㄓˋ, zhuì ㄓㄨㄟˋ
Tổng nét: 10
Bộ: zhì 至 (+4 nét)
Lục thư: hình thanh & hội ý
Hình thái: ⿰至攵
Nét bút: 一フ丶一丨一ノ一ノ丶
Thương Hiệt: MGOK (一土人大)
Unicode: U+81F4
Độ thông dụng trong Hán ngữ cổ: rất cao
Độ thông dụng trong tiếng Trung hiện đại: rất cao

Âm đọc khác

Âm Hán Việt: trí
Âm Nôm: nhí, trí
Âm Nhật (onyomi): チ (chi)
Âm Nhật (kunyomi): いた.す (ita.su)
Âm Hàn: 치
Âm Quảng Đông: zi3

Tự hình 4

Dị thể 5

緻𦤶𦤹𦤺𦥀

Không hiện chữ?

Chữ gần giống 3

𦤺𫇎𣢶

Không hiện chữ?

Một số bài thơ có sử dụng

Bình luận 0

1/2

zhì ㄓˋ

phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

1. suy cho đến cùng
2. đem lại, đưa đến
3. tỉ mỉ, kỹ, kín

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Suy đến cùng cực. ◎Như: “cách trí” 格致 suy cùng lẽ vật (nghiên cứu cho biết hết thảy các vật có hình, vô hình trong khoảng trời đất, sinh diệt hợp li thế nào).
2. (Động) Hết lòng, hết sức, tận tâm, tận lực. ◎Như: “trí lực” 致力 hết sức, “trí thân” 致身 đem cả thân cho người.
3. (Động) Trao, đưa, truyền đạt. ◎Như: “trí thư” 致書 đưa thư, “trí ý” 致思 gửi ý (lời thăm), “truyền trí” 傳致 truyền đạt, “chuyển trí” 轉致 chuyển đạt.
4. (Động) Trả lại, lui về. ◎Như: “trí chánh” 致政 trao trả chánh quyền về hưu. ◇Trang Tử 莊子: “Phu tử lập nhi thiên hạ trị, nhi ngã do thi chi, ngô tự thị khuyết nhiên. Thỉnh trí thiên hạ” 夫子立而天下治, 而我猶尸之, 吾自視缺然. 請致天下 (Tiêu dao du 逍遙遊) Phu tử ở trên ngôi mà đời trị, thì tôi còn giữ cái hư vị làm gì, tôi tự lấy làm áy náy. Xin trả lại thiên hạ.
5. (Động) Vời lại, gọi đến, chiêu dẫn. ◎Như: “la trí” 羅致 vẹt tới, săn tới, “chiêu trí” 招致 vời tới, “chiêu trí nhân tài” 招致人才 vời người hiền tài.
6. (Động) Cấp cho. ◇Tấn Thư 晉書: “Kim trí tiền nhị thập vạn, cốc nhị bách hộc” 今致錢二十萬, 穀二百斛 (San Đào truyện 山濤傳) Nay cấp cho tiền hai mươi vạn, lúa gạo hai trăm hộc.
7. (Động) Đạt tới. ◎Như: “trí quân Nghiêu Thuấn” 致君堯舜 làm cho vua đạt tới bực giỏi như vua Nghiêu vua Thuấn, “trí thân thanh vân” 致身青雲 làm cho mình đạt tới bậc cao xa, “dĩ thương trí phú” 以商致富 lấy nghề buôn mà trở nên giàu có.
8. (Danh) Trạng thái, tình trạng, ý hướng. ◎Như: “tình trí” 情致 tình thú, “hứng trí” 興致 chỗ hứng đến, trạng thái hứng khởi, “cảnh trí” 景致 cảnh vật, phong cảnh, cảnh sắc, “chuyết trí” 拙致 mộc mạc, “biệt trí” 別致 khác với mọi người, “ngôn văn nhất trí” 言文一致 lời nói lời văn cùng một lối.
9. § Thông “chí” 至.
10. § Thông “trí” 緻.

Từ điển Thiều Chửu

① Suy cùng. Như cách trí 格致 suy cùng lẽ vật. Nghiên cứu cho biết hết thảy các vật có hình, vô hình trong khoảng trời đất, nó sinh, nó diệt, nó hợp, nó li thế nào gọi là cách trí 格致.
② Hết, hết bổn phận mình với người, với vật gọi là trí. Như trí lực 致力 hết sức, trí thân 致身 đem cả thân cho người, v.v. Ðỗ Phủ 杜甫: Trường An khanh tướng đa thiếu niên, Phú quý ưng tu trí thân tảo 長安卿相多少年，富貴應須致身早 Tại Trường An, các khanh tướng phần nhiều ít tuổi, Cần phải sớm được giàu sang, sớm được dốc lòng phụng sự.
③ Dùng kế lừa cho người đến chỗ chết gọi là trí chi tử địa 致之死地 lừa vào chỗ chết. Dùng phép luật cố buộc người vào tội gọi là văn trí 文致.
④ Trao, đưa. Như trí thư 致書 đưa thư.
⑤ Trả lại cũng gọi là trí. Như trí chánh 致政 trao trả chánh quyền về hưu.
⑥ Lấy ý mình đạt cho người biết cũng gọi là trí. Như trí ý 致思 gửi ý. Vì gián tiếp mới đạt tới gọi là truyền trí 傳致 hay chuyển trí 轉致, v.v.
⑦ Ðặt để. Như trí quân Nghiêu Thuấn 致君堯舜 làm cho vua tới bực giỏi như vua Nghiêu vua Thuấn, trí thân thanh vân 致身青雲 làm cho mình tới bậc cao xa. Cứ theo một cái mục đích mình đã định mà làm cho được đều gọi là trí.
⑧ Phàm làm cái gì, hoặc vì trực tiếp hoặc vì gián tiếp, mà chịu được cái ảnh hưởng của nó đều gọi là trí. Như dĩ thương trí phú 以商致富 lấy nghề buôn mà đến giàu, trực ngôn trí hoạ 直言致禍 vì nói thẳng mà mắc hoạ. Không khó nhọc gì mà được hưởng quyền lợi gọi là toạ trí 坐致. Trong chốc lát mà liệu biện được đủ ngay gọi là lập trí 立致.
⑨ Vời lại, vời cho đến với mình gọi là trí. Như la trí 羅致 vẹt tới, săn tới, chiêu trí 招致 vời tới. Chiếu trí nhân tài 招致人才 nghĩa là vời người hiền tài đến.
⑩ Vật ngoài nó thừa cơ mà xâm vào cũng gọi là trí. Như nhân phong hàn trí bệnh 因風寒致病 nhân gió rét thừa hư nó vào mà đến ốm bệnh. Vì thế nên bị ngoại vật nó bức bách không thể không theo thế được cũng gọi là trí. Như tình trí 情致 chỗ tình nó đến, hứng trí 興致 chỗ hứng đến, v.v.
⑪ Thái độ. Như nhã nhân thâm trí 雅人深致 người có thái độ nhã lạ. Tả cái tình trạng vật gọi là cảnh trí 景致, mộc mạc gọi là chuyết trí 拙致, khác với mọi người gọi là biệt trí 別致, v.v. đều là noi cái nghĩa ấy cả.
⑫ Ðường lối. Như ngôn văn nhất trí 言文一致 lời nói lời văn cùng một lối, nói đại khái gọi là đại trí 大致 cũng do một nghĩa ấy cả.
⑬ Cùng nghĩa với chữ chí 至.
⑭ Cùng nghĩa với chữ trí 緻.

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) Mịn, sít, dày, tỉ mỉ, kín, kĩ: 工緻 Khéo và kĩ.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Gởi, kính gởi, gởi tới, đưa đến, đưa, trao, tỏ ý, đọc (với ý kính trọng): 致電慰問 Gởi điện thăm hỏi; 此致敬禮 Gởi lời chào, kính chào; 致歡迎詞 Đọc lời chào mừng. (Ngr) Tận sức, hết sức: 致力于任務 Tận lực vì nhiệm vụ;
② Dẫn đến, vời đến, đem lại, gây nên: 致病 Gây nên ốm đau; 學以致用 Học để mà vận dụng;
③ Hứng thú: 興P Hứng thú, thú vị. 【致使】trí sử [zhìshê] Khiến, làm cho: 致使蒙受損失 Làm cho bị tổn thất;
④ Tinh tế, tỉ mỉ: 細致 Tỉ mỉ; 精致 Tinh tế;
⑤ (văn) Hết, dốc hết, đem hết: 致力 Hết sức; 致身 Đem cả thân mình (để làm gì cho người khác);
⑥ (văn) Thủ đắc, có được;
⑦ (văn) Cực, tận, hết sức;
⑧ (văn) Đến (như 至, bộ 至);
⑨ (văn) Như 緻 (bộ 糸).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tới cùng — Rất. Lắm — Hết. Thôi. Td: Trí sĩ — Cái ý vị. Td: Cảnh trí.

Từ điển Trung-Anh

(1) fine
(2) delicate

Từ điển Trung-Anh

(1) to send
(2) to devote
(3) to deliver
(4) to cause
(5) to convey

Từ ghép 131

Biāo zhì 标致 • Biāo zhì 標致 • bié zhì 別致 • bié zhì 别致 • bù diào yī zhì 步調一致 • bù diào yī zhì 步调一致 • bù yī zhì zì 不一致字 • bù zhì 不致 • cǐ zhì 此致 • cǐ zhì jìng lǐ 此致敬礼 • cǐ zhì jìng lǐ 此致敬禮 • cuò luò yǒu zhì 錯落有致 • cuò luò yǒu zhì 错落有致 • dà zhì 大致 • dǎo zhì 导致 • dǎo zhì 導致 • dǎo zhì sǐ wáng 导致死亡 • dǎo zhì sǐ wáng 導致死亡 • fā cái zhì fù 发财致富 • fā cái zhì fù 發財致富 • fēi zhì mìng 非致命 • fēng zhì 風致 • fēng zhì 风致 • gāo zhì bìng xìng 高致病性 • gé wù zhì zhī 格物致知 • gé zhì 格致 • guò shī zhì sǐ zuì 过失致死罪 • guò shī zhì sǐ zuì 過失致死罪 • háo wú èr zhì 毫无二致 • háo wú èr zhì 毫無二致 • hé qì zhì xiáng 和气致祥 • jí zhì 极致 • jí zhì 極致 • jiān zhì 坚致 • jìn zhì 尽致 • jìn zhì 盡致 • jīng zhì 精致 • jǐng zhì 景致 • Lì zhì 丽致 • lín lí jìn zhì 淋漓尽致 • lín lí jìn zhì 淋漓盡致 • luó zhì 罗致 • mǎn chǎng yī zhì 满场一致 • mǎn chǎng yī zhì 滿場一致 • mì zhì 密致 • níng jìng zhì yuǎn 宁静致远 • níng jìng zhì yuǎn 寧靜致遠 • qín láo zhì fù 勤劳致富 • qín láo zhì fù 勤勞致富 • qǔ dé yī zhì 取得一致 • quán chǎng yī zhì 全场一致 • quán chǎng yī zhì 全場一致 • shāng xīn zhì sǐ 伤心致死 • shāng xīn zhì sǐ 傷心致死 • shū zhì 殊致 • suǒ zhì 所致 • tuī chén zhì xīn 推陈致新 • tuī chén zhì xīn 推陳致新 • tuō pín zhì fù 脫貧致富 • tuō pín zhì fù 脱贫致富 • xì zhì 细致 • xìng zhì 兴致 • xìng zhì 興致 • xìng zhì bó bó 兴致勃勃 • xìng zhì bó bó 興致勃勃 • xué yǐ zhì yòng 学以致用 • xué yǐ zhì yòng 學以致用 • yǎ rén shēn zhì 雅人深致 • yǎ zhì 雅致 • yán xíng yī zhì 言行一致 • yī zhì 一致 • yī zhì xìng 一致性 • yī zhì xìng xiào yìng 一致性效应 • yī zhì xìng xiào yìng 一致性效應 • yī zhì zī yuán dìng zhǐ qì 一致資源定址器 • yī zhì zī yuán dìng zhǐ qì 一致资源定址器 • yī zhì zì 一致字 • yǐ zhì 以致 • yǐ zhì yú 以致于 • yǐ zhì yú 以致於 • yì zhì 逸致 • yùn zhì 韵致 • yùn zhì 韻致 • zhāo zhì 招致 • zhì āi 致哀 • zhì ái 致癌 • zhì ái wù 致癌物 • zhì ái wù zhì 致癌物質 • zhì ái wù zhì 致癌物质 • zhì bìng 致病 • zhì bìng jūn 致病菌 • zhì cán 致残 • zhì cán 致殘 • zhì cí 致詞 • zhì cí 致词 • zhì cí 致辞 • zhì cí 致辭 • zhì diàn 致电 • zhì diàn 致電 • zhì fù 致富 • zhì hán 致函 • zhì hè 致賀 • zhì hè 致贺 • zhì huàn jì 致幻剂 • zhì huàn jì 致幻劑 • zhì jī 致畸 • zhì jìng 致敬 • zhì lěng jì 致冷剂 • zhì lěng jì 致冷劑 • zhì lì 致力 • zhì mì 致密 • zhì mìng 致命 • zhì mìng shāng 致命伤 • zhì mìng shāng 致命傷 • zhì qiàn 致歉 • zhì shǐ 致使 • zhì shì 致仕 • zhì sǐ 致死 • zhì sǐ jì liàng 致死剂量 • zhì sǐ jì liàng 致死劑量 • zhì sǐ xìng 致死性 • zhì sǐ xìng dú jì 致死性毒剂 • zhì sǐ xìng dú jì 致死性毒劑 • zhì xiè 致謝 • zhì xiè 致谢 • zhì yǐ 致以 • zhì yì 致意 • zhuān xīn zhì zhì 专心致志 • zhuān xīn zhì zhì 專心致志 • zuò zhāng zuò zhì 做张做致 • zuò zhāng zuò zhì 做張做致

zhuì ㄓㄨㄟˋ

Từ điển trích dẫn