Có 18 kết quả:

偲 tai • 哉 tai • 思 tai • 揌 tai • 毢 tai • 災 tai • 灾 tai • 烖 tai • 甾 tai • 畠 tai • 腮 tai • 菑 tai • 葘 tai • 蓑 tai • 諰 tai • 顋 tai • 鰓 tai • 鳃 tai

1/18
偲

tai [ti, ty]

U+5072, tổng 11 nét, bộ nhân 人 (+9 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển trích dẫn

1. (Động) “Ti ti” 偲偲 khuyến khích răn bảo lẫn nhau. ◇Luận Ngữ 論語: “Bằng hữu thiết thiết ti ti, huynh đệ di di” 朋友切切偲偲, 兄弟怡怡 (Tử Lộ 子路) Bạn bè thì thì thiết tha khuyên nhủ nhau, anh em thì hòa vui với nhau.
2. Một âm là “tai”. (Tính) Có tài năng.

Từ điển Thiều Chửu

① Ti ti 偲偲 cùng răn dỗ nhau (gắng gỏi).
② Một âm là tai rậm râu, râu xồm xoàm.

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) Râu rậm, râu xồm xoàm.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sự tài giỏi — Một âm là Ti. Xem Ti.

Tự hình 1

Dị thể 1

哉

tai

U+54C9, tổng 9 nét, bộ khẩu 口 (+6 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

1. rất, lắm (ý nhấn mạnh)
2. vừa mới
3. sao, đâu (trong câu hỏi)
4. vậy, thay (trong câu cảm thán)

Từ điển trích dẫn

1. (Phó) Mới, vừa mới. ◎Như: Âm lịch cứ đến ngày mồng ba gọi là “tai sinh minh” 哉生明 nghĩa là ngày mặt trăng mới sáng. ◇Thượng Thư 尚書: “Duy tứ nguyệt, tai sinh phách” 惟四月, 哉生霸 (Cố mệnh 顧命) Tháng tư, vừa mới hiện ra ánh trăng.
2. (Trợ) Biểu thị cảm thán: thay, vậy thay. ◇Luận Ngữ 論語: “Đại tai Nghiêu chi vi quân dã” 大哉堯之為君也 (Thái Bá 泰伯) Lớn thay, sự nghiệp làm vua của ông Nghiêu.
3. (Trợ) Biểu thị nghi vấn hoặc phản vấn: sao, đâu. ◇Thi Kinh 詩經: “Thiên thật vi chi, Vị chi hà tai?” 天實為之, 謂之何哉 (Bội phong 邶風, Bắc môn 北門) Trời thật đã làm như thế, Thì chịu chứ làm sao?
4. (Trợ) Khẳng định ngữ khí: chứ, đấy. ◇Tả truyện 左傳: “Đối viết: Do khả từ hồ? Vương viết: Khả tai” 對曰: 猶可辭乎?王曰: 可哉 (Tuyên Công thập nhất niên 宣公 十一年) Hỏi rằng: Còn từ được chăng? Vương đáp: Được chứ.

Từ điển Thiều Chửu

① Tiếng trợ ngữ, nghĩa là vậy thay!.
② Mới, âm lịch cứ đến ngày mồng ba gọi là tai sinh minh 哉生明 nghĩa là ngày mặt trăng mới sáng.

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) (trợ) ① Ư, ... nhỉ, ... đâu (biểu thị ý nghi vấn hoặc phản vấn): 有何難哉？ Có khó gì đâu?; 此何鳥哉 Đó là chim gì thế? (Trang tử); 不識此語誠然乎哉？ Không biết lời nói đó có thật không (Mạnh tử); 嗟乎，燕雀安知鴻鵠之志哉！ Than ôi! Chim én chim sẻ làm sao biết được cái chí của chim hồng chim hộc! (Sử kí); 豈能獨樂哉？ Há có thể một mình vui vẻ được ư? (Mạnh tử); 曷至哉？ Bao giờ mới trở về? (Thi Kinh); 晉，吾宗也，豈害我哉？ Tấn là tông tộc của ta, há lại hại ta ư? (Tả truyện);
② ...thay, hỡi (biểu thị sự cảm thán): 美哉 Đẹp thay; 鳴呼！哀哉！ Ô hô! Thương thay!; 噫！吁！戲！危乎高哉！ A! Ôi! Ô! Hiểm mà cao thay! (Lí Bạch: Thục đạo nan); 大哉堯之爲君也 Nghiêu thật là một ông vua to lớn (cao cả) (Luận ngữ);
③ Đi! (biểu thị mệnh lệnh): 帝曰：俞，往哉！ Vua (Thuấn) nói: Tốt lắm, hãy đi đi! (Thượng thư); 振振君子，歸哉歸哉！ Người quân tử trung hậu, hãy về đi về đi! (Thi Kinh);
④ Mới: 哉生明 Ngày mặt trăng mới sinh ánh sáng (ngày mùng ba âm lịch).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tiếng trợ từ cuối câu, có nghĩa như vậy thay. Td. Ai tai ( buồn vậy thay ) — Bắt đầu.

Tự hình 3

Dị thể 5

Chữ gần giống 1

Từ ghép 2

思

tai [tư, tứ]

U+601D, tổng 9 nét, bộ tâm 心 (+5 nét)
phồn & giản thể, hội ý

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Nghĩ, nghĩ ngợi, suy nghĩ. ◎Như: “tam tư nhi hậu hành” 三思而後行 suy nghĩ kĩ rồi mới làm. ◇Luận Ngữ 論語: “Học nhi bất tư tắc võng, tư nhi bất học tắc đãi” 學而不思則罔, 思而不學則殆 (Vi chánh 為政) Học mà không suy nghĩ thì mờ tối, suy nghĩ mà không học thì nguy hại.
2. (Động) Nhớ, nhớ nhung, hoài niệm, tưởng niệm. ◎Như: “tương tư” 相思 cùng nhớ nhau, “tư thân” 思親 nhớ cha mẹ, “tư gia” 思家 nhớ nhà. ◇Lí Bạch 李白: “Cử đầu vọng minh nguyệt, Đê đầu tư cố hương” 舉頭望明月, 低頭思故鄉 (Tĩnh dạ tứ 靜夜思) Ngẩng đầu nhìn trăng sáng, Cúi đầu nhớ cố hương.
3. (Động) Thương xót. ◎Như: “tư thu” 思秋 thương xót mùa thu.
4. (Danh) Tâm tình, mối nghĩ, ý niệm, ý kiến. ◎Như: “sầu tư” 愁思 nỗi buồn, “tâm tư” 心思 điều suy nghĩ trong lòng.
5. (Trợ) Đặt ở đầu câu. Không có nghĩa. ◇Thi Kinh 詩經: “Tư nhạo Phán thủy, Bạc thái kì cần” 思樂泮水, 薄采其芹 (Lỗ tụng 魯頌, Phán thủy 泮水) Yêu thích sông Phán, Chút hái rau cần.
6. (Trợ) Dùng ở giữa câu. Không có nghĩa. ◇Thi Kinh 詩經: “Vô tư bất phục, Hoàng vương chưng tai” 無思不服, 皇王烝哉 (Đại nhã 大雅, Văn vương hữu thanh 文王有聲) Không ai là không phục tòng, Vũ vương xứng đáng là bậc vua thay.
7. (Trợ) Dùng cuối câu. Tương đương với “a” 啊. ◇Thi Kinh 詩經: “Hán hữu du nữ, Bất khả cầu tư” 漢有游女, 不可求思 (Chu nam 周南, Hán quảng 漢廣) Sông Hán có những người con gái dạo chơi, (Mà) không thể cầu mong chi (vì họ đã trở thành đoan trang).
8. Một âm là “tứ”. (Danh) Ý. ◎Như: “thi tứ” 詩思 ý thơ, “văn tứ” 文思 ý văn.
9. Lại một âm là “tai”. (Tính) Nhiều râu. ◎Như: “vu tai” 于思 râu xồm xoàm, nhiều râu.

Từ điển Thiều Chửu

① Nghĩ ngợi, phàm các sự tác dụng thuộc về tâm như tưởng tượng suy xét ghi nhớ đều gọi là tư.
② Nghĩ đến.
③ Mến nhớ như tương tư 相思 cùng nhớ nhau.
④ Thương.
⑤ Tiếng dứt câu, như bất khả vịnh tư 不可泳思 chẳng khá lội vậy.
⑥ Một âm là tứ. Ý tứ, như thi tứ 詩思 ý tứ thơ, văn tứ 文思 ý tứ văn, v.v. Chữ này ngày xưa viết chữ tín 囟 dưới chữ tâm 心 là ngụ ý rằng óc với tim có quan hệ thông với nhau, các nhà khoa học bây giờ bảo nghĩ ở óc, thật là đúng với người xưa.
⑦ Lại một âm là tai. Vu tai 于思 râu xồm xoàm.

Tự hình 4

Dị thể 10

揌

tai

U+63CC, tổng 12 nét, bộ thủ 手 (+9 nét)

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Lấp đầy. § Xưa dùng như “tắc” 塞.

Tự hình 1

Dị thể 1

Chữ gần giống 4

毢

tai

U+6BE2, tổng 10 nét, bộ mao 毛 (+6 nét)

Từ điển trích dẫn

1. (Tính) Dáng chim giương cánh.

Tự hình 1

Từ ghép 1

災

tai

U+707D, tổng 7 nét, bộ hoả 火 (+3 nét)
phồn thể, hình thanh & hội ý

Từ điển phổ thông

1. cháy nhà
2. tai ương

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Nạn, họa hại (như lụt lội, cháy, đói kém, chiến tranh). ◎Như: “thủy tai” 水災 nạn lụt, “hạn tai” 旱災 nạn hạn hán.
2. (Danh) Sự không may, điều bất hạnh, vạ. ◎Như: “chiêu tai nhạ họa” 招災惹禍 chuốc lấy những chuyện không may, “một bệnh một tai” 沒病沒災 không bệnh không vạ.
3. (Tính) Gặp phải tai vạ, hoạn nạn. ◎Như: “tai dân” 災民 dân bị tai vạ, “tai khu” 災區 khu vực gặp nạn.

Từ điển Thiều Chửu

① Cháy nhà.
② Tai vạ, những sự trời đất biến lạ, những sự không may đều gọi là tai cả.

Từ điển Trần Văn Chánh

① (Thiên) tai, nạn, tai vạ, tai nạn, điều không may: 旱災 Nạn hạn hán; 水災 Nạn lụt; 防災 Đề phòng thiên tai;
② (văn) Cháy nhà.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Lửa của trời — Điều hại lớn lao xảy tới. Đoạn trường tân thanh có câu: » Có tài mà cậy chi tài, chữ tài liền với chữ tai một vần «.

Tự hình 6

Dị thể 2

Từ ghép 26

灾

tai

U+707E, tổng 7 nét, bộ hoả 火 (+3 nét)
phồn & giản thể, hội ý

Từ điển phổ thông

1. cháy nhà
2. tai ương

Từ điển trích dẫn

1. Cũng như chữ “tai” 災.
2. Giản thể của chữ 災.

Từ điển Thiều Chửu

① Cũng như chữ tai 災.

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 災.

Từ điển Trần Văn Chánh

① (Thiên) tai, nạn, tai vạ, tai nạn, điều không may: 旱災 Nạn hạn hán; 水災 Nạn lụt; 防災 Đề phòng thiên tai;
② (văn) Cháy nhà.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như chữ Tai 災.

Tự hình 3

Dị thể 14

Từ ghép 2

烖

tai

U+70D6, tổng 10 nét, bộ hoả 火 (+6 nét)
phồn thể

Từ điển phổ thông

1. cháy nhà
2. tai ương

Từ điển trích dẫn

1. § Xưa dùng như “tai” 災.

Từ điển Thiều Chửu

① Nguy, nguyên là chữ tai 災.

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 災.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như hai chữ Tai 灾, 災.

Tự hình 2

Dị thể 1

Chữ gần giống 1

甾

tai [chuy, tri]

U+753E, tổng 8 nét, bộ điền 田 (+3 nét)
tượng hình & hội ý

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Họa nạn. § Xưa dùng như chữ “tai” 灾.
2. Một âm là “tri”. (Danh) Vật hóa hợp hữu cơ.
3. § Cũng như chữ 葘.
4. § Cũng như chữ 淄.

Tự hình 4

Dị thể 10

畠

tai [tri]

U+7560, tổng 10 nét, bộ bạch 白 (+5 nét)

Từ điển trích dẫn

1. § Xưa dùng như chữ “đinh” 町.
2. Một âm là “tri”. § Xưa dùng như chữ 甾.

Tự hình 1

Dị thể 1

腮

tai

U+816E, tổng 13 nét, bộ nhục 肉 (+9 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

phần dưới má

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Má, hai bên mặt. § Cũng viết là “tai” 顋. ◇Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: “Bảo Thoa dã nhẫn bất trụ, tiếu trước bả Đại Ngọc tai thượng nhất ninh” 寶釵也忍不住, 笑著把黛玉腮上一擰 (Đệ bát hồi) Bảo Thoa cũng không nhịn được, cười, véo trên má Đại Ngọc một cái.

Từ điển Thiều Chửu

① Cũng như chữ tai 顖.

Từ điển Trần Văn Chánh

Má, mặt. Cv. 顋 (bộ 頁).

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) Gò má.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như chữ Tai 顋.

Tự hình 2

Dị thể 1

Chữ gần giống 1

Từ ghép 1

菑

tai [chuy, tri, truy, trí, trại, tư]

U+83D1, tổng 11 nét, bộ thảo 艸 (+8 nét)
phồn & giản thể, hình thanh & hội ý

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Ruộng mới khai khẩn được một năm.
2. (Danh) Phiếm chỉ ruộng. ◇Vương Duy 王維: “Tích vũ không lâm yên hỏa trì, Chưng lê xuy thử hướng đông tri” 積雨空林煙火遲, 蒸藜炊黍餉東菑 (Tích vũ võng xuyên trang tác 積雨輞川莊作) Mưa đọng rừng không lửa khói chậm, Nấu rau lê thổi lúa nếp đem thức ăn cho ruộng ở phía đông.
3. (Danh) Họ “Tri”.
4. (Tính) Đen. § Thông “truy” 緇. ◇Tuân Tử 荀子: “Bất thiện tại thân, tri nhiên, tất dĩ tự ác dã” 不善在身, 菑然, 必以自惡也 (Tu thân 修身) Sự không tốt ở nơi mình, đen bẩn, thì tự mình làm xấu ác vậy.
5. (Tính) Cây cỏ rậm rạp, sum suê. ◇Hoài Nam Tử 淮南子: “Tri trăn uế” 菑榛穢 (Bổn kinh 本經) Bụi cây cỏ dại rậm rạp um tùm.
6. (Động) Trừ cỏ khai khẩn.
7. (Một âm là “trại”. (Danh) Cây khô chết đứng chưa đổ.
8. (Danh) Tường vây quanh.
9. (Động) Dựng lên, kiến lập.
10. (Động) Bổ ra, tách ra.
11. Một âm là “tai”. (Danh) Tai họa, tai nạn. § Thông “tai” 災. ◇Sử Kí 史記: “Thử giai học sĩ sở vị hữu đạo nhân nhân dã, do nhiên tao thử tri, huống dĩ trung tài nhi thiệp loạn thế chi mạt lưu hồ?” 此皆學士所謂有道仁人也, 猶然遭此菑, 況以中材而涉亂世之末流乎 (Du hiệp liệt truyện 游俠列傳) Những người này đều là những người mà các học sĩ gọi là những bậc có đạo nhân, vậy mà còn gặp phải những tai họa như thế, huống hồ những kẻ tài năng hạng trung sống vào cuối thời loạn lạc?
12. (Động) Làm hại, nguy hại. § Thông “tai” 災. ◇Trang Tử 莊子: “Tai nhân giả, nhân tất phản tai chi” 菑人者, 人必反菑之 (Nhân gian thế 人間世) Hại người thì người hại lại.
13. § Cũng viết là 葘.

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 災 (bộ 火).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như chữ Tai 災 — Các âm khác là Chuy, Tư, Trí. Xem các âm này.

Tự hình 1

Dị thể 6

葘

tai [tri, truy]

U+8458, tổng 12 nét, bộ thảo 艸 (+9 nét)
phồn thể, hình thanh & hội ý

Từ điển trích dẫn

1. Một dạng viết của 菑.

Từ điển Thiều Chửu

① Ruộng vỡ cấy đã được một năm.
② Cỏ mọc um tùm. Một âm là tai. Cùng nghĩa với chữ tai 災.

Tự hình 1

Dị thể 1

蓑

tai [soa, thoa, toa, tuy, xoa]

U+84D1, tổng 13 nét, bộ thảo 艸 (+10 nét)
hình thanh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tai tai 蓑蓑: Dáng bông hoa rủ xuống — Một âm là Soa. Xem Soa.

Tự hình 2

Dị thể 7

諰

tai [tải, tỷ]

U+8AF0, tổng 16 nét, bộ ngôn 言 (+9 nét)
phồn thể, hình thanh

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nói thẳng, không sợ gì — Suy nghĩ.

Tự hình 2

Dị thể 5

Chữ gần giống 1

Từ ghép 1

顋

tai

U+984B, tổng 18 nét, bộ hiệt 頁 (+9 nét)
phồn thể

Từ điển phổ thông

phần dưới má

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Má, hai bên mặt. § Còn viết là 腮.

Từ điển Thiều Chửu

① Má, hai bên mặt gọi là tai. Có khi viết là 腮.

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) Gò má.

Tự hình 1

Dị thể 2

Từ ghép 1

鰓

tai

U+9C13, tổng 20 nét, bộ ngư 魚 (+9 nét)
phồn thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

mang cá

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Mang cá, go.

Từ điển Thiều Chửu

① Mang cá, go.

Từ điển Trần Văn Chánh

Mang (cá): 魚鰓 Mang cá.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cái go, cơ quan để thở của loài cá.

Tự hình 2

Dị thể 1

鳃

tai

U+9CC3, tổng 17 nét, bộ ngư 魚 (+9 nét)
giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

mang cá

Từ điển trích dẫn

1. Giản thể của chữ 鰓.

Từ điển Trần Văn Chánh

Mang (cá): 魚鰓 Mang cá.

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 鰓

Tự hình 2

Dị thể 1

Chữ gần giống 1