Tra từ: 覺 - Từ điển Hán Nôm

Có 2 kết quả:

giác • giáo

Âm Hán Việt: giác, giáo
Tổng nét: 20
Bộ: kiến 見 (+13 nét)
Lục thư: hình thanh & hội ý
Hình thái: ⿱𦥯見
Nét bút: ノ丨一一ノ丶ノ丶フ一一丶フ丨フ一一一ノフ
Thương Hiệt: HBBUU (竹月月山山)
Unicode: U+89BA
Độ thông dụng trong Hán ngữ cổ: rất cao
Độ thông dụng trong tiếng Trung hiện đại: rất cao

Âm đọc khác

Âm Pinyin: jiào ㄐㄧㄠˋ, jué ㄐㄩㄝˊ
Âm Nôm: dác, giác, nhác, rác
Âm Nhật (onyomi): カク (kaku)
Âm Nhật (kunyomi): おぼ.える (obo.eru), さ.ます (sa.masu), さ.める (sa.meru), さと.る (sato.ru)
Âm Hàn: 각, 교
Âm Quảng Đông: gaau3, gok3

Tự hình 3

Dị thể 8

斍覐覚觉𡕚𧠔𧠭𧠷

Không hiện chữ?

Chữ gần giống 11

䮸㽇𥝊觷𧅫𦦯𪴤𪱔𦤲灚攪

Không hiện chữ?

Một số bài thơ có sử dụng

• Du Long Môn Phụng Tiên tự - 遊龍門奉先寺 (Đỗ Phủ)
• Điệp luyến hoa - 蝶戀花 (Phùng Duyên Kỷ)
• Đồng Vương Xương Linh tống tộc đệ Tương quy Quế Dương (Đồng Vương Xương Linh, Thôi Quốc Phụ tống Lý Chu quy Sâm Châu) kỳ 2 - 同王昌齡送族弟襄歸桂陽（同王昌齡崔國輔送李舟歸郴州）其二 (Lý Bạch)
• Giang đầu tứ vịnh - Hoa áp - 江頭四詠－花鴨 (Đỗ Phủ)
• Lập thu nhật tác - 立秋日作 (Ái Tân Giác La Hoằng Lịch)
• Tẩu bút tạ Mạnh gián nghị ký tân trà - 走筆謝孟諫議寄新茶 (Lư Đồng)
• Trường hận ca - 長恨歌 (Bạch Cư Dị)
• Tương thích Ngô Sở, lưu biệt Chương sứ quân lưu hậu kiêm mạc phủ chư công, đắc liễu tự - 將適吳楚，留別章使君留後兼幕府諸公，得柳字 (Đỗ Phủ)
• Xuân hàn - 春寒 (Triệu Mạnh Phủ)
• Xuân nhật - 春日 (Vi Trang)

Bình luận 0

1/2

giác

phồn thể

Từ điển phổ thông

1. biết
2. phát hiện
3. tỉnh dậy

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Thức dậy. ◇Trang Tử 莊子: “Giác nhi hậu tri kì mộng dã” 覺而後知其夢也 (Tề vật luận 齊物論) Thức rồi mới biết mình chiêm bao.
2. (Động) Hiểu ra, tỉnh ngộ. ◎Như: “giác ngộ” 覺悟 hiểu ra. Đạo Phật 佛 cốt nhất phải giác ngộ chân tính tỏ rõ hết mọi lẽ, cho nên gọi Phật là “Giác vương” 覺王. Người học Phật được chứng tới quả Phật gọi là “chánh giác” 正覺. ◇Nguyễn Trãi 阮廌: “Giác lai vạn sự tổng thành hư” 覺來萬事總成虛 (Ngẫu thành 偶成) Tỉnh ra muôn sự thành không cả.
3. (Động) Cảm nhận, cảm thấy, cảm thụ. ◎Như: “tự giác” 自覺 tự mình cảm nhận, “bất tri bất giác” 不知不覺 không biết không cảm. ◇Lí Thương Ẩn 李商隱: “Hiểu kính đãn sầu vân mấn cải, Dạ ngâm ưng giác nguyệt quang hàn” 曉鏡但愁雲鬢改, 夜吟應覺月光寒 (Vô đề 無題) Sớm mai soi gương, buồn cho tóc mây đã đổi, Ngâm thơ ban đêm chợt cảm biết ánh trăng lạnh lẽo.
4. (Động) Bảo rõ cho biết. ◇Mạnh Tử 孟子: “Sử tiên tri giác hậu tri” 使先知覺後知 (Vạn Chương thượng 萬章上) Để hạng biết trước bảo rõ cho hạng biết sau.
5. (Danh) Năng lực cảm nhận đối với sự vật. ◎Như: “vị giác” 味覺 cơ quan nhận biết được vị (chua, ngọt, đắng, cay), “huyễn giác” 幻覺 ảo giác.
6. (Danh) Người hiền trí. ◎Như: “tiên giác” 先覺 bậc hiền trí đi trước.
7. (Tính) Cao lớn, ngay thẳng. ◇Thi Kinh 詩經: “Hữu giác kì doanh” 有覺其楹 (Tiểu nhã 小雅, Tư can 斯干) Những cây cột cao và thẳng.
8. Một âm là “giáo”. (Danh) Giấc ngủ. ◎Như: “ngọ giáo” 午覺 giấc ngủ trưa.
9. (Danh) Lượng từ: giấc. ◎Như: “thụy liễu nhất giáo” 睡了一覺 ngủ một giấc.

Từ điển Thiều Chửu

① Hiểu biết, hiểu những điều không biết đến gọi là giác. Đạo Phật cốt nhất phải giác ngộ chân tính tỏ rõ hết mọi lẽ, cho nên gọi Phật là Giác vương 覺王. Người học Phật được chứng tới quả Phật gọi là chánh giác 正覺. Nguyễn Trãi 阮廌: Giác lai vạn sự tổng thành hư 覺來萬事總成虛 tỉnh ra muôn sự thành không cả.
② Phàm có cái gì cảm xúc đến mà phân biệt ra ngay gọi là cảm giác 感覺 hay tri giác 知覺.
③ Cáo mách, phát giác ra.
④ Bảo.
⑤ Người hiền trí.
⑥ Cao lớn.
⑦ Thẳng.
⑧ Một âm là giáo. Thức, đang ngủ thức dậy gọi là giáo.

Từ điển Trần Văn Chánh

Giấc, giấc ngủ: 他熟睡了一覺 Anh ấy ngủ một giấc ngon; 午覺 Giấc ngủ trưa. Xem 覺 [jué].

Từ điển Trần Văn Chánh

① Cảm thấy, thấy: 我覺得冷 Tôi cảm thấy lạnh; 他覺得這本書很好 Anh ấy cảm thấy quyển sách này rất tốt;
② Tỉnh giấc, thức giấc: 如夢初覺 Như mộng vừa tỉnh;
③ Tỉnh ngộ, giác ngộ, biết ra, thức tỉnh, nhận thức ra, phát giác ra: 提高覺悟 Nâng cao giác ngộ; 他察覺到自己的危險 Nó nhận thức được tình trạng nguy hiểm của nó;
④ (văn) Cao to và thẳng, cao lớn;
⑤ (văn) Bảo, làm cho thức tỉnh;
⑥ (văn) Người hiền trí. Xem 覺 [jiào].

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Hiểu ra. Biết rõ — Tìm ra được — Tỉnh dậy, thức dậy. Với nghĩa này đáng lẽ đọc Giáo. Ta quen đọc Giác luôn.

Từ ghép 29

ảo giác 幻覺 • bảo giác 寶覺 • bất giác 不覺 • cảm giác 感覺 • cáo giác 告覺 • diệu giác 妙覺 • đại giác 大覺 • giác hải 覺海 • giác ngạn 覺岸 • giác ngộ 覺悟 • giác quan 覺關 • giác thư 覺書 • giác vương 覺王 • huệ giác 慧覺 • huyễn giác 幻覺 • khứu giác 嗅覺 • phát giác 發覺 • sát giác 察覺 • sắc giác 色覺 • thị giác 視覺 • thính giác 聼覺 • tố giác 訴覺 • tri giác 知覺 • trực giác 直覺 • tự giác 自覺 • vị giác 味覺 • vị giác khí 味覺器 • viên giác 圓覺 • xúc giác 觸覺

giáo

phồn thể

Từ điển phổ thông

thức dậy, tỉnh dậy

Từ điển trích dẫn

Từ điển Thiều Chửu

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tỉnh ngủ. Thức dậy. Chẳng hạn Thuỵ giáo ( ngủ dậy ). Ta quen đọc Giác — Một âm là Giác. Xem Giác.