Có 55 kết quả:

元 yuán ㄩㄢˊ • 円 yuán ㄩㄢˊ • 原 yuán ㄩㄢˊ • 厵 yuán ㄩㄢˊ • 员 yuán ㄩㄢˊ • 員 yuán ㄩㄢˊ • 园 yuán ㄩㄢˊ • 圆 yuán ㄩㄢˊ • 園 yuán ㄩㄢˊ • 圓 yuán ㄩㄢˊ • 圜 yuán ㄩㄢˊ • 垣 yuán ㄩㄢˊ • 塬 yuán ㄩㄢˊ • 媛 yuán ㄩㄢˊ • 嫄 yuán ㄩㄢˊ • 捐 yuán ㄩㄢˊ • 援 yuán ㄩㄢˊ • 楥 yuán ㄩㄢˊ • 榞 yuán ㄩㄢˊ • 橼 yuán ㄩㄢˊ • 櫞 yuán ㄩㄢˊ • 沅 yuán ㄩㄢˊ • 湲 yuán ㄩㄢˊ • 源 yuán ㄩㄢˊ • 爰 yuán ㄩㄢˊ • 猨 yuán ㄩㄢˊ • 猭 yuán ㄩㄢˊ • 猿 yuán ㄩㄢˊ • 笎 yuán ㄩㄢˊ • 緣 yuán ㄩㄢˊ • 縁 yuán ㄩㄢˊ • 缘 yuán ㄩㄢˊ • 羱 yuán ㄩㄢˊ • 芫 yuán ㄩㄢˊ • 萲 yuán ㄩㄢˊ • 薗 yuán ㄩㄢˊ • 蚖 yuán ㄩㄢˊ • 蝝 yuán ㄩㄢˊ • 蝯 yuán ㄩㄢˊ • 螈 yuán ㄩㄢˊ • 袁 yuán ㄩㄢˊ • 貟 yuán ㄩㄢˊ • 贠 yuán ㄩㄢˊ • 身 yuán ㄩㄢˊ • 轅 yuán ㄩㄢˊ • 辕 yuán ㄩㄢˊ • 邧 yuán ㄩㄢˊ • 阮 yuán ㄩㄢˊ • 陨 yuán ㄩㄢˊ • 隕 yuán ㄩㄢˊ • 騵 yuán ㄩㄢˊ • 魭 yuán ㄩㄢˊ • 鶢 yuán ㄩㄢˊ • 黿 yuán ㄩㄢˊ • 鼋 yuán ㄩㄢˊ

1/55
元

yuán ㄩㄢˊ

U+5143, tổng 4 nét, bộ rén 儿 (+2 nét)
phồn & giản thể, hội ý & hình thanh

Từ điển phổ thông

1. bắt đầu, thứ nhất
2. chủ yếu, căn bản, nguyên tố
3. đơn vị tiền tệ
4. đời nhà Nguyên

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Đầu người. ◇Mạnh Tử 孟子: “Dũng sĩ bất vong táng kì nguyên” 勇士不忘喪其元 (Đằng Văn Công hạ 滕文公下) Bậc dũng sĩ chết mất đầu cũng không sợ.
2. (Danh) Lượng từ: đồng tiền. Mười “giác” 角 (hào) là một “nguyên”. § Thông “viên” 圓. ◎Như: “ngũ thập nguyên” 五十元 năm mươi đồng.
3. (Danh) Nhà “Nguyên” 元, giống ở “Mông Cổ” 蒙古 vào lấy nước Tàu, nối đời làm vua hồi năm 1275.
4. (Danh) Tên húy vua nhà Thanh là “Huyền” 玄, nên sách vở in về đời ấy đều lấy chữ “nguyên” 元 thay chữ “huyền” 玄.
5. (Danh) “Nguyên nguyên” 元元 trăm họ, dân đen gọi là “lê nguyên” 黎元. ◇Chiến quốc sách 戰國策: “Chế hải nội, tử nguyên nguyên, thần chư hầu, phi binh bất khả” 制海內, 子元元, 臣諸侯, 非兵不可 (Tần sách 秦策, Tô Tần 蘇秦) Thống trị hải nội, thân ái trăm họ, chư hầu phải thần phục, không dùng binh không được.
6. (Danh) Nhà tu đạo cho trời, đất, nước là “tam nguyên” 三元 tức là ba cái có trước vậy.
7. (Danh) Phép lịch cũ định ngày rằm tháng giêng là “thượng nguyên” 上元, rằm tháng bảy là “trung nguyên” 中元, rằm tháng mười gọi là “hạ nguyên” 下元, gọi là ba ngày “nguyên”.
8. (Danh) Họ “Nguyên”.
9. (Tính) Đứng đầu. ◎Như: “nguyên thủ” 元首 người đứng đầu. ◇Tam quốc diễn nghĩa 三國演義: “Nhược dục trị tội, đương trừ nguyên ác” 若欲治罪, 當除元惡 (Đệ tam hồi) Nếu muốn trị tội, nên diệt trừ mấy tên gian ác đứng đầu.
10. (Tính) Mới, đầu tiên. ◎Như: “nguyên niên” 元年 năm đầu (thứ nhất), “nguyên nguyệt” 元月 tháng Giêng, “nguyên nhật” 元日 ngày mồng một.
11. (Tính) To lớn. ◎Như: “nguyên lão” 元老 già cả. § Nước lập hiến có “nguyên lão viện” 元老院 để các bực già cả tôn trọng dự vào bàn việc nước.
12. (Tính) Tài, giỏi. ◇Lễ Kí 禮記: “Thiên tử chi nguyên sĩ” 天子之元士 (Vương chế 王制) Người tài giỏi của thiên tử.
13. (Tính) Cơ bản. ◎Như: “nguyên tố” 元素.
14. (Phó) Vốn là. ◇Tô Thức 蘇軾: “Sứ quân nguyên thị thử trung nhân” 使君元是此中人 (Hoán khê sa 浣溪沙) Sử Quân vốn là người ở trong đó.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Đầu tiên, thứ nhất: 元年 Năm đầu, năm thứ nhất;
② Đứng đầu: 國家元首 Người đứng đầu Nhà nước; 元惡不待教而誅 Kẻ đứng đầu tội ác thì không cần dạy dỗ mà giết đi (Tuân tử);
③ Nguyên tố: 化學元素 Nguyên tố hoá học;
④ Đồng (đơn vị tiền): Như 圓 [yuán] nghĩa
③,
④: 人民幣一百元 Một trăm đồng Nhân dân tệ;
⑤ (văn) Đầu người: 勇士不忘喪其元 Kẻ dũng sĩ chết mất đầu cũng không sợ; 狄人歸其元 Rợ địch mang trả đầu của ông ta lại (Tả truyện);
⑥ (văn) Giỏi: 天子之元士 Người tài giỏi của thiên tử (Lễ kí: Vương chế);
⑦ (văn) To, lớn;
⑧ (văn) Nguyên là, vốn là: 使君元是此中人 Sử Quân vốn là người ở trong đó (Tô Thức);
⑨ (văn) Xem 元;
⑩ (cũ) Dùng thay cho chữ 玄 (huyền) (vì kị huý vua nhà Thanh); [Yuán] Đời Nguyên (Trung Quốc, 1271-1368); (Họ) Nguyên.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bắt đầu. Lúc đầu. Td: Kỉ nguyên — Người đứng đầu. Td: Khôi nguyên — To lớn — Tốt đẹp — Đồng bạc ( đơn vị tiền tệ ) — Tên một triều đại Trung Hoa, trải được năm đời, gồm chín vua, kéo dài được 93 năm ( 1277-1368 ).

Từ điển Trung-Anh

(1) currency unit (esp. Chinese yuan)
(2) first
(3) original
(4) primary
(5) fundamental
(6) constituent
(7) part
(8) era (of a reign)
(9) meta- (prefix)
(10) (math.) argument
(11) variable
(12) (Tw) (geology) eon

Tự hình 5

Dị thể 2

Từ ghép 232

円

yuán ㄩㄢˊ

U+5186, tổng 4 nét, bộ jiǒng 冂 (+2 nét)
phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

1. tròn, hình tròn
2. cầu, hình cầu
3. tròn (trăng)

Từ điển Trung-Anh

(1) yen (Japanese currency)
(2) Japanese variant of 圓|圆

Tự hình 1

Dị thể 1

原

yuán ㄩㄢˊ [yuàn ㄩㄢˋ]

U+539F, tổng 10 nét, bộ hàn 厂 (+8 nét)
phồn & giản thể, hình thanh & hội ý

Từ điển phổ thông

1. cánh đồng
2. gốc, vốn (từ trước)

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Có gốc ở, bắt nguồn ở, phát sinh từ. ◇Trang Tử 莊子: “Thánh hữu sở sanh, vương hữu sở thành, giai nguyên ư Nhất” 聖有所生, 王有所成, 皆原於一 (Thiên hạ 天下) Chỗ thánh sinh ra, chỗ vua nên công, đều bắt nguồn từ Một (Đạo thuần nhất).
2. (Động) Suy cứu, thôi cầu cho tới nguồn gốc. ◎Như: “nguyên thủy yếu chung” 原始要終 suy cùng cái trước, rút gọn cái sau. ◇Thẩm Quát 沈括: “Mạc khả nguyên kì lí” 莫可原其理 (Mộng khê bút đàm 夢溪筆談) Không thể truy cầu cái lí của nó.
3. (Động) Tha thứ. ◎Như: “nguyên lượng” 原諒 khoan thứ, “tình hữu khả nguyên” 情有可原 về tình thì có thể lượng thứ.
4. (Danh) Cánh đồng, chỗ đất rộng và bằng phẳng. ◎Như: “bình nguyên” 平原 đồng bằng, “cao nguyên” 高原 đồng cao, “thảo nguyên” 草原 đồng cỏ.
5. (Danh) Bãi tha ma. ◎Như: “cửu nguyên” 九原 chỗ quan khanh đại phu đời nhà Tấn để mả, về sau dùng làm tiếng gọi nơi tha ma.
6. (Danh) Gốc rễ. ◎Như: “đại nguyên” 大原 gốc lớn.
7. (Danh) Họ “Nguyên”.
8. (Tính) Từ lúc đầu, tự ban sơ. ◎Như: “nguyên văn” 原文 văn viết ra từ đầu, văn gốc, “nguyên du” 原油 dầu thô (chưa biến chế), “vật quy nguyên chủ” 物歸原主 vật về với chủ cũ (từ ban đầu).
9. (Phó) Vốn dĩ. ◇Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: “Giả mẫu nguyên một hữu đại bệnh, bất quá thị lao phạp liễu, kiêm trước liễu ta lương” 賈母原沒有大病, 不過是勞乏了, 兼著了些涼 (Đệ tứ thập nhị hồi) Giả mẫu vốn không có bệnh gì nặng, chẳng qua là mệt nhọc, lại thêm cảm lạnh một chút.
10. Một âm là “nguyện”. (Tính) Trung hậu, thành thật. § Thông “nguyện” 愿. ◇Luận Ngữ 論語: “Hương nguyện, đức chi tặc dã” 鄉原, 德之賊也 (Dương Hóa 陽貨) Kẻ hương nguyện (ra vẻ thành thật, giả đạo đức trong làng), là kẻ làm hại đạo đức.

Từ điển Thiều Chửu

① Cánh đồng. Chỗ đất bằng phẳng gọi là nguyên. Như bình nguyên 平原 đồng bằng, cao nguyên 高原 đồng cao, v.v. Nơi đất ở giữa cả nước gọi là trung nguyên 中原.
② Nơi tha ma, cửu nguyên 九原 chỗ quan khanh đại phu đời nhà Tấn để mả, về sau cứ dùng làm chữ gọi nơi tha ma là bởi cớ đó.
③ Gốc, đại nguyên 大原 gốc lớn. Tục gọi ông quan đã đi là nguyên nhậm quan 原任官 nghĩa là ông quan nguyên đã cai trị trước.
④ Suy nguyên, suy cầu cho biết tới cái cớ nó như thế nào gọi là nguyên. Như nguyên cáo 原告 kẻ tố cáo trước, nguyên chất 原質 vật chất thuần tuý không thể phân tách ra được, nguyên lí 原理 chân lí lúc nguyên thuỷ, nguyên tử 原子 cái phần của vật chất rất nhỏ, rất tinh, nguyên thuỷ yếu chung 原始要終 suy cùng cái trước, rút gọn cái sau, v.v.
⑤ Tha tội, nghĩa là suy đến cỗi nguồn chân tình có thể tha thứ được.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Nguyên sơ, mở đầu, lúc đầu: 原始 Nguyên thuỷ. 【原本】nguyên bản [yuán bân] Như 原來 nghĩa a; 【原來】 nguyên lai [yuánlái] a. Ban sơ, lúc đầu, vốn dĩ: 這塊鹽城地原來連青草也不長 Mảnh đất chua mặn này ban đầu cỏ cũng không mọc được; b. Té ra, hoá ra: 原來是你革新了這台機器 Té ra là anh đã cải tiến cỗ máy này; 【原先】 nguyên tiên [yuánxian] Như 原來 nghĩa a;
② Vốn dĩ: 原作者 Nguyên tác giả; 原有人數 Số người vốn có;
③ (Vật) chưa gia công, còn thô: 原煤 Than nguyên khai;
④ Vùng đất bằng, đồng bằng: 平原 Bình nguyên, đồng bằng; 草原 Thảo nguyên, đồng cỏ;
⑤ Gốc: 大原 Gốc lớn;
⑥ Bãi tha ma: 九原 Bãi tha ma;
⑦ Tha tội, tha thứ: 情有可原 Xét sự tình có thể tha thứ được;
⑧ [Yuán] (Họ) Nguyên.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nguồn gốc. Td: Căn nguyên — Tha thứ cho — Vùng rộng và bằng. Td: Bình nguyên, Cao nguyên — Vốn sẵn, vốn là. Đoạn trường tân thanh có câu: » Nguyên người quanh quất đâu xa, họ Kim tên Trọng vốn nhà trâm anh « — Người đứng ra thưa kiện. Truyện Trê Cóc có câu: » Cho đồng đối tụng hai bên, có bên bị, có bên nguyên mới tường «. Dùng như chữ Nguyên 元.

Từ điển Trung-Anh

(1) former
(2) original
(3) primary
(4) raw
(5) level
(6) cause
(7) source

Tự hình 4

Dị thể 11

Từ ghép 406

厵

yuán ㄩㄢˊ

U+53B5, tổng 30 nét, bộ hàn 厂 (+28 nét)
phồn thể, hội ý

Từ điển phổ thông

1. nguồn (nước)
2. nguồn gốc

Tự hình 2

Dị thể 1

员

yuán ㄩㄢˊ [yún ㄩㄣˊ, yùn ㄩㄣˋ]

U+5458, tổng 7 nét, bộ kǒu 口 (+4 nét)
giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

người, kẻ, gã

Từ điển trích dẫn

1. Giản thể của chữ 員.

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 員

Từ điển Trung-Anh

(1) person
(2) employee
(3) member

Tự hình 3

Dị thể 3

Từ ghép 284

員

yuán ㄩㄢˊ [yùn ㄩㄣˋ]

U+54E1, tổng 10 nét, bộ kǒu 口 (+7 nét)
phồn thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

người, kẻ, gã

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Hình tròn. § Thông “viên” 圓. ◇Hoài Nam Tử 淮南子: “Viên giả thường chuyển” 員者常轉 (Nguyên đạo 原道) Hình tròn thì hay xoay vần.
2. (Danh) Chu vi. ◎Như: “phúc viên quảng đại” 幅員廣大 bề ngang và chu vi rộng lớn (đất đai rộng lớn).
3. (Danh) Số người hay vật. ◎Như: “thiết quan nhược can viên” 設官若干員 đặt ngần này số quan.
4. (Danh) Người làm nghề nghiệp hoặc công việc nào đó. ◎Như: “giáo viên” 教員, “phục vụ viên” 服務員, “công vụ viên” 公務員.
5. (Danh) Người thuộc trong một đoàn thể. ◎Như: “đảng viên” 黨員, “hội viên” 會員, “đoàn viên” 團員.
6. (Danh) Lượng từ: viên, người. ◎Như: “lưỡng viên kiện tướng” 兩員健將 hai người kiện tướng.
7. (Động) Làm lợi, tăng thêm lợi ích. ◇Thi Kinh 詩經: “Vô khí nhĩ phụ, Viên vu nhĩ bức” 無棄爾輔, 員于爾輻 (Tiểu nhã 小雅, Chánh nguyệt 正月) Chớ bỏ hai đòn xe của mi, (Thì) có lợi cho nan hoa bánh xe của mi.
8. Một âm là “vân”. (Trợ) Ngữ khí cuối câu. Cũng như “vân” 云. ◇Thi Kinh 詩經: “Cảo y kì cân, Liêu lạc ngã vân” 縞衣綦巾, 聊樂我員 (Trịnh phong 鄭風, Xuất kì đông môn 鄭風, 出其東門) Áo trắng khăn xám, (Nhưng cũng làm) ta vui thích vậy.

Từ điển Trung-Anh

(1) person
(2) employee
(3) member

Tự hình 5

Dị thể 5

Từ ghép 284

园

yuán ㄩㄢˊ

U+56ED, tổng 7 nét, bộ wéi 囗 (+4 nét)
giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

cái vườn

Từ điển trích dẫn

1. Giản thể của chữ 園.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Vườn: 菜園 Vườn rau; 動物園 Vườn bách thú; 植物園 Vườn bách thảo;
② Lăng tẩm, mồ mả (của vua chúa hoặc các phi tần thời xưa).

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 園

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Mất đi. Mai một đi.

Từ điển Trung-Anh

(1) land used for growing plants
(2) site used for public recreation

Tự hình 2

Dị thể 4

Từ ghép 90

圆

yuán ㄩㄢˊ

U+5706, tổng 10 nét, bộ wéi 囗 (+7 nét)
giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

1. tròn, hình tròn
2. cầu, hình cầu
3. tròn (trăng)

Từ điển trích dẫn

1. Giản thể của chữ 圓.

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 圓

Từ điển Trung-Anh

(1) circle
(2) round
(3) circular
(4) spherical
(5) (of the moon) full
(6) unit of Chinese currency (Yuan)
(7) tactful
(8) to justify

Tự hình 2

Dị thể 3

Chữ gần giống 1

Từ ghép 118

園

yuán ㄩㄢˊ

U+5712, tổng 13 nét, bộ wéi 囗 (+10 nét)
phồn thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

cái vườn

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Vườn, chỗ đất để trồng hoa quả, rau dưa. ◎Như: “quả viên” 果園 vườn cây trái, “thái viên” 菜園 vườn rau, “trà viên” 茶園 vườn trà. ◇Nguyễn Trãi 阮廌: “Mộng hồi nghi thị cố viên xuân” 夢回疑是故園春 (Đề sơn điểu hô nhân đồ 題山鳥呼人圖) Chiêm bao tưởng như về lại nơi vườn cũ mùa xuân.
2. (Danh) Chỗ để du lãm, nghỉ ngơi. ◎Như: “công viên” 公園, “du lạc viên” 遊樂園.
3. (Danh) Lăng tẩm, mồ mả của các vua chúa, phi tần thời xưa. ◇Hậu Hán Thư 後漢書: “Thiên Lã Thái Hậu miếu chủ vu viên, tứ thì thượng tế” 遷呂太后廟主于園, 四時上祭 (Quang Vũ đế kỉ hạ 光武帝紀下) Dời miếu chủ của Lã Thái Hậu về lăng tẩm, bốn mùa cúng tế.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Vườn: 菜園 Vườn rau; 動物園 Vườn bách thú; 植物園 Vườn bách thảo;
② Lăng tẩm, mồ mả (của vua chúa hoặc các phi tần thời xưa).

Từ điển Trung-Anh

(1) land used for growing plants
(2) site used for public recreation

Tự hình 4

Dị thể 3

Từ ghép 90

圓

yuán ㄩㄢˊ

U+5713, tổng 13 nét, bộ wéi 囗 (+10 nét)
phồn thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

1. tròn, hình tròn
2. cầu, hình cầu
3. tròn (trăng)

Từ điển trích dẫn

1. (Tính) Tròn. § Đối lại với “phương” 方. ◎Như: “viên trác” 圓桌 bàn tròn.
2. (Tính) Đầy đủ, hoàn chỉnh, trọn vẹn. ◎Như: “viên mãn” 圓滿 hoàn hảo, trọn vẹn, “viên túc” 圓足 tròn đầy.
3. (Tính) Trơn nhẵn, tròn trĩnh. ◎Như: “viên hoạt” 圓活 trơn tru.
4. (Tính) Uyển chuyển. ◇Thang Hiển Tổ 湯顯祖: “Lịch lịch oanh ca lựu đích viên” 嚦嚦鶯歌溜的圓 (Mẫu đan đình 牡丹亭) Trong trẻo oanh ca, uyển chuyển véo von.
5. (Tính) Không trở ngại (thuật ngữ Phật giáo). “Thiên Thai tông” 天台宗 chia Phật giáo làm 4 bực, bực “viên giáo” 圓敎 là bực cao nhất, vì chứng đến bực ấy thì công hành viên mãn, tự tại viên dung, không có gì trở ngại nữa.
6. (Danh) Hình tròn. ◇Mặc Tử 墨子：“Bách công vi phương dĩ củ, vi viên dĩ quy” 百工為方以矩, 為圓以規 (Pháp nghi 法儀) Trăm thợ lấy hình vuông làm khuôn mẫu, lấy hình tròn làm quy tắc.
7. (Danh) Đồng tiền. ◎Như: “kim viên” 金圓 đồng tiền vàng, “ngân viên” 銀圓 đồng tiền bạc.
8. (Danh) Lượng từ: một “viên” 圓 bằng mười “giác” 角 hào.
9. (Động) Hoàn thành, làm cho hoàn chỉnh. ◎Như: “tự viên kì thuyết” 自圓其說 làm cho hoàn chỉnh lập luận, lí thuyết của mình. ◇Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: “Tạm thả trụ trước, đẳng mãn liễu phục tái viên phòng” 暫且住著, 等滿了服再圓房 (Đệ lục thập bát hồi) Hãy tạm ở đây, chờ khi hết tang sẽ làm lễ thành hôn.

Từ điển Thiều Chửu

① Chỉ về hình-thể. Từ giữa ruột đo ra đến ngoài vành chỗ nào cũng đều nhau thì chỗ giữa ấy gọi là viên tâm 圓心 ruột tròn, chỗ vành ngoài gọi là viên chu 圓周 vòng tròn.
② Trộn, phàm cái gì không lộ cạnh góc ra đều gọi là viên. Như viên thông 圓通, viên hoạt 圓活, v.v.
③ Ðầy đủ, như viên mãn 圓滿, viên túc 圓足, v.v.
④ Ðồng bạc.
⑤ Tự bênh vực cái thuyết của mình.
⑥ Không trở ngại, tôn Thiên-thai chia Phật-giáo làm 4 bực, bực Viên-giáo là bực cao nhất, vì chứng đến bực ấy thì công-hành viên-mãn, tự-tại viên-dung, không có gì trở ngại nữa.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Tròn, hình tròn, hình cầu: 圓月 Trăng tròn; 圓孔 Lỗ tròn;
② Hoàn mĩ, chu đáo, đầy đủ, viên mãn, trọn vẹn: 這人做事很圓 Anh này làm việc rất chu đáo; 這話說得不圓 Nói như vậy không trọn vẹn (tròn trịa, xuôi); 圓滿 Tròn đầy, viên mãn;
③ Đồng (đơn vị tiền tệ): 人民幣三百圓 Ba trăm đồng nhân dân tệ. Cv. 元;
④ Tiền đúc (hình tròn): 銀圓 Tiền bạc; 銅圓 Tiền đồng. Cv. 元;
⑤ Tìm cách bênh vực ý kiến hoặc chủ trương của mình: 自圓其說 Tự biện hộ cho lí thuyết của mình;
⑥ [Yuán] (Họ) Viên.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Trọn vẹn hoàn toàn — Tròn. Hình tròn — Đồng bạc ( vì đồng bạc đời xưa hình tròn ) — Tiếng gọi những vật nhỏ, tròn. Td: Viên đạn.

Từ điển Trung-Anh

(1) circle
(2) round
(3) circular
(4) spherical
(5) (of the moon) full
(6) unit of Chinese currency (Yuan)
(7) tactful
(8) to justify

Tự hình 4

Dị thể 5

Chữ gần giống 1

Từ ghép 118

圜

yuán ㄩㄢˊ [huán ㄏㄨㄢˊ]

U+571C, tổng 16 nét, bộ wéi 囗 (+13 nét)
phồn & giản thể, hình thanh & hội ý

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Thiên thể, chỉ trời. ◇Dịch Kinh 易經: “Càn vi thiên, vi viên” 乾為天, 為圜 (Thuyết quái 說卦) Quẻ Càn là trời, là thiên thể.
2. (Danh) Hình tròn. § Cũng như “viên” 圓. ◇Sử Kí 史記: “Phá cô vi viên” 破觚為圓 (Khốc lại truyện 酷吏傳) Đổi vuông làm tròn.
3. (Danh) Tiền tệ. ◎Như: “viên hóa” 圜貨 tiền tệ.
4. (Danh) Lao ngục. ◎Như: “viên thổ” 圜土 ngục tù.
5. Một âm là “hoàn”. (Động) Vây quanh, bao quanh, hoàn nhiễu.

Từ điển Trung-Anh

(1) circle
(2) round

Tự hình 2

Dị thể 1

垣

yuán ㄩㄢˊ

U+57A3, tổng 9 nét, bộ tǔ 土 (+6 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

tường thấp

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Tường thấp. ◎Như: “tường viên” 牆垣 tường vách, “đoạn bích tàn viên” 斷壁殘垣 tường đổ vách nát. ◇Liêu trai chí dị 聊齋志異: “Dữ Trần sanh bỉ lân nhi cư, trai cách nhất đoản viên” 與陳生比鄰而居, 齋隔一短垣 (A Hà 阿霞) Ở liền xóm với Trần sinh, thư phòng cách một bức tường thấp.
2. (Danh) Thành. ◎Như: “tỉnh viên” 省垣 tỉnh thành.
3. (Danh) Sở quan.
4. (Danh) Chòm (sao).
5. (Danh) Họ “Viên”.

Từ điển Thiều Chửu

① Tường thấp.
② Thành tất có tường, nên gọi nơi tỉnh thành là tỉnh viên 省垣.
③ Sở quan.
④ Trong khu vực của ngôi sao.

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) ① Tường: 城垣 Tường thành; 頹垣斷壁 Tường xiêu vách đổ;
② Thành: 省垣 Tỉnh thành;
③ Sở quan;
④ Trong khu vực của ngôi sao;
⑤ [Yuán] (Họ) Viên.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bức tường thấp — Tường xây quanh nhà — Nhà của quan. Nhà để quan tới nghỉ ngơi.

Từ điển Trung-Anh

wall

Tự hình 4

Dị thể 4

Chữ gần giống 8

Từ ghép 33

塬

yuán ㄩㄢˊ

U+586C, tổng 13 nét, bộ tǔ 土 (+10 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển Trung-Anh

plateau, esp. Loess Plateau of northwest China 黃土高原|黄土高原[Huang2 tu3 Gao1 yuan2]

Tự hình 2

Chữ gần giống 5

Từ ghép 1

媛

yuán ㄩㄢˊ [yuàn ㄩㄢˋ]

U+5A9B, tổng 12 nét, bộ nǚ 女 (+9 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Gái đẹp, mĩ nữ.
2. (Danh) Tiếng mĩ xưng đối với phụ nữ. ◎Như: “lệnh viện” 令媛 con gái của ông.
3. Một âm là “viên”. (Tính) “Thiền viên” 嬋媛: (1) Dáng vẻ tư thái xinh đẹp ưu nhã. § Cũng nói là “thiền quyên” 嬋娟. (2) Hấp dẫn, lôi cuốn.

Từ điển Trung-Anh

beautiful (woman)

Tự hình 2

Chữ gần giống 7

Từ ghép 6

嫄

yuán ㄩㄢˊ

U+5AC4, tổng 13 nét, bộ nǚ 女 (+10 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

(tên riêng)

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) “Khương Nguyên” 姜嫄 là mẹ ông “Hậu Tắc” 后稷.

Từ điển Thiều Chửu

① Mẹ ông Hậu Tắc là bà Khương Nguyên 姜嫄.

Từ điển Trần Văn Chánh

Tên người: 姜嫄 Khương Nguyên (mẹ của Hậu Tắc).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên người đàn bà thời nhà Chu.

Từ điển Trung-Anh

name of an empress

Tự hình 2

Chữ gần giống 4

捐

yuán ㄩㄢˊ [juān ㄐㄩㄢ]

U+6350, tổng 10 nét, bộ shǒu 手 (+7 nét)
hình thanh

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Bỏ, xả. ◎Như: “quyên quán” 捐舘 bỏ chỗ ở, nghĩa là chết, “quyên sinh” 捐生 bỏ mạng, tự tử, “vị quốc quyên khu” 為國捐軀 xả thân vì nước. ◇Pháp Hoa Kinh 法華經: “Vị ư pháp cố, quyên xả quốc vị” 為於法故, 捐捨國位 (Đề Bà Đạt Đa phẩm đệ thập nhị 提婆達多品第十二) Vì Phật pháp nên từ bỏ ngôi vua.
2. (Động) Trừ bỏ, trừ khử. ◎Như: “quyên trừ nhất thiết” 捐除一切 nhất thiết trừ bỏ hết.
3. (Động) Ngày xưa, nộp tiền cho nhà nước để nhận quan chức gọi là “quyên”. ◎Như: “quyên quan” 捐官 mua chức quan.
4. (Động) Đem tiền giúp vào việc nghĩa. ◎Như: “quyên khoản cứu tai” 捐款救災 quyên tiền cứu nạn.
5. (Danh) Thuế. ◎Như: “phòng quyên” 房捐 thuế nhà, “địa quyên” 地捐 thuế đất.
6. (Danh) Cái vòng xe.

Tự hình 3

Chữ gần giống 5

援

yuán ㄩㄢˊ

U+63F4, tổng 12 nét, bộ shǒu 手 (+9 nét)
phồn & giản thể, hình thanh & hội ý

Từ điển phổ thông

1. bám, víu
2. viện ra, dẫn ra
3. viện trợ

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Vin, dựa theo. ◎Như: “viên lệ” 援例 vin lệ cũ.
2. (Động) Cầm, nắm. ◇Tả truyện 左傳: “Viên phu nhi cổ” 援枹而鼓 (Thành Công nhị niên 成公二年) Cầm dùi mà đánh trống.
3. (Động) Dẫn ra, đưa ra. ◇Quách Phác 郭璞: “Sự hữu ẩn trệ, viên cứ trưng chi” 事有隱滯, 援據徵之 (Nhĩ nhã tự 爾雅序) Việc có uẩn khúc, đưa ra bằng cớ để chứng minh.
4. (Động) Tiến dẫn. ◎Như: “cử hiền viên năng” 舉賢援能 đề cử người hiền tài tiến dẫn người có khả năng.
5. Một âm là “viện”. (Động) Cứu giúp, cứu trợ. ◎Như: “viện binh” 援兵 binh đến cứu giúp. ◇Mạnh Tử 孟子: “Thiên hạ nịch, viện chi dĩ đạo; tẩu nịch, viện chi dĩ thủ” 天下溺, 援之以道；嫂溺，援之以手 (Li Lâu thượng 離婁上) Thiên hạ chìm đắm, lấy đạo mà cứu giúp; chị dâu bị đuối, lấy tay mà cứu giúp.

Từ điển Thiều Chửu

① Vin, như viên lệ 援例 vin lệ cũ.
② Kéo, dắt, như thiên hạ nịch, viên chi dĩ đạo 天下溺援之以道 thiên hạ chìm đắm, phải lấy đạo mà kéo dắt lên.
③ Một âm là viện. Cứu giúp, như viện binh 援兵 binh đến cứu giúp.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Dắt, kéo, níu: 援之以手 Dắt tay; 天下溺，援之以道 Thiên hạ chìm đắm, phải dùng đạo để kéo dắt lên;
② Viện trợ, giúp đỡ: 支援 Chi viện;
③ Dẫn, viện dẫn, vin theo; 援證 Viện dẫn chứng cứ.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Dắt kéo — Vịn vào — Xem Viện.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Giúp đỡ. Cứu giúp — Một âm là Viên. Xem Viên — Vin vào. Vịn vào ( với nghĩa này, đáng lẽ phải đọc Viên, ta vẫn quen đọc Viện ).

Từ điển Trung-Anh

(1) to help
(2) to assist
(3) to aid

Tự hình 4

Dị thể 3

Chữ gần giống 9

Từ ghép 50

楥

yuán ㄩㄢˊ [xuān ㄒㄩㄢ, xuàn ㄒㄩㄢˋ]

U+6965, tổng 13 nét, bộ mù 木 (+9 nét)
hình thanh

Từ điển trích dẫn

1. Nguyên là chữ 楦.

Tự hình 1

Dị thể 2

Chữ gần giống 4

榞

yuán ㄩㄢˊ

U+699E, tổng 14 nét, bộ mù 木 (+10 nét)
phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

một loại cây trong sách cổ, có vỏ, quả, hạt vị ngọt, đều có thể ăn được

Tự hình 1

Chữ gần giống 4

橼

yuán ㄩㄢˊ

U+6A7C, tổng 16 nét, bộ mù 木 (+12 nét)
giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

(xem: cẩu duyên 枸櫞,枸橼)

Từ điển trích dẫn

1. Giản thể của chữ 櫞.

Từ điển Trần Văn Chánh

Xem 枸 (3).

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 櫞

Từ điển Trung-Anh

Citrus medica

Tự hình 2

Dị thể 1

Từ ghép 3

櫞

yuán ㄩㄢˊ

U+6ADE, tổng 19 nét, bộ mù 木 (+15 nét)
phồn thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

(xem: cẩu duyên 枸櫞,枸橼)

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Một giống cây như cây chanh, trái màu vàng. Vỏ trái, hoa, lá dùng làm chất thuốc thơm.

Từ điển Trần Văn Chánh

Xem 枸 (3).

Từ điển Trung-Anh

Citrus medica

Tự hình 1

Dị thể 1

Từ ghép 3

沅

yuán ㄩㄢˊ

U+6C85, tổng 7 nét, bộ shǔi 水 (+4 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

sông Nguyên

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Sông “Nguyên giang” 沅江 ở tỉnh Hồ Nam.

Từ điển Thiều Chửu

① Sông Nguyên.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Sông Nguyên (ở phía tây tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc);
② Huyện Nguyên (ở phía bắc tỉnh Hồ Nam).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên sông, còn gọi là Nguyên thuỷ, Nguyên giang, phát nguyên từ tỉnh Quý Châu, chảy vào tỉnh Hồ Nam.

Tự hình 3

Dị thể 1

Chữ gần giống 10

Từ ghép 4

湲

yuán ㄩㄢˊ

U+6E72, tổng 12 nét, bộ shǔi 水 (+9 nét)
phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

nước chảy

Từ điển trích dẫn

1. Xem “sàn viên” 潺湲.

Từ điển Thiều Chửu

① Sàn viên 潺湲 nước chảy.

Từ điển Trần Văn Chánh

Xem 潺湲 [chán yuán].

Từ điển Trung-Anh

rushing (water)

Tự hình 1

Chữ gần giống 9

源

yuán ㄩㄢˊ

U+6E90, tổng 13 nét, bộ shǔi 水 (+10 nét)
phồn & giản thể, hình thanh & hội ý

Từ điển phổ thông

1. nguồn (nước)
2. nguồn gốc

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Nguồn. ◎Như: “ẩm thủy tư nguyên” 飲水思源 uống nước nhớ nguồn.
2. (Danh) Gốc, căn bổn. ◇Tam quốc diễn nghĩa 三國演義: “Tiên sanh dĩ tri ngã bệnh nguyên, tương dụng hà dược trị chi?” 先生已知我病源, 將用何藥治之? (Đệ tứ thập cửu hồi) Tiên sinh biết gốc bệnh của tôi, vậy phải dùng thuốc gì trị được?
3. (Danh) Họ “Nguyên”.
4. (Phó) “Nguyên nguyên” 源源 cuồn cuộn không ngừng, nối tiếp không dứt.

Từ điển Thiều Chửu

① Nguồn nước.
② Nguyên nguyên 源源 cuồn cuộn, liên tiếp không lúc nào dứt gọi là nguyên nguyên.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Nguồn, ngọn, ngọn nguồn: 飲水思源 Uống nước nhớ nguồn;
② Nguyên lai, nguồn, luồng: 貨源 Nguồn hàng; 肥源 Nguồn phân;
③ 【源源】nguyên nguyên [yuányuán] Ùn ùn, thao thao, nối tiếp nhau, liên tiếp, lũ lượt: 源源不斷流 Chảy ùn ùn không ngớt; 源源不絕 Nối tiếp nhau không dứt; 源源而來 Nối tiếp nhau đến, lũ lượt kéo tới;
④ [Yuán] (Họ) Nguyên.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nguồn nước — Nguồn gốc — Cũng dùng như chữ Nguyên 元 và Nguyên 原.

Từ điển Trung-Anh

(1) root
(2) source
(3) origin

Tự hình 6

Dị thể 5

Chữ gần giống 6

Từ ghép 300

爰

yuán ㄩㄢˊ

U+7230, tổng 9 nét, bộ zhǎo 爪 (+5 nét)
phồn & giản thể, hội ý

Từ điển phổ thông

bèn, bởi vậy, cho nên

Từ điển trích dẫn

1. (Liên) Do vậy, rồi thì, bèn. ◇Thi Kinh 詩經: “Viên cư viên xử, Viên tiếu viên ngữ” 爰居爰處, 爰笑爰語 (Tiểu nhã 小雅, Tư can 斯干) Bèn ở bèn trú, Rồi cười rồi nói.
2. (Trợ) Phát ngữ, đặt ở đầu câu. ◎Như: “viên kì thích quy?” 爰其適歸 biết về đâu đây?
3. (Động) Đổi, thay. ◎Như: “viên thư” 爰書 văn thư xử kiện, văn án. § Ghi chú: Đổi lời phán quyết bằng miệng thành văn bản.
4. (Danh) Họ “Viên”.

Từ điển Thiều Chửu

① Chưng ấy, bèn, như viên cư 爰居 bèn ở.
② Viên thư 爰書 văn thư xử kiện, văn án.

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) ① Trợ từ đầu câu: 爰其適歸？ Biết về đâu đây?; 爰居爰處，爰喪其馬 Ở ở dừng dừng, mất tiêu cả ngựa (Thi Kinh);
② Do vậy, bởi thế, bèn: 爰書其事以告 Do vậy viết ra chuyện đó để cho biết; 爰整駕而亟行 Bèn chỉnh đốn xe cộ mà đi gấp (Trương Hoành: Tư huyền phú).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bèn — Như vậy. Vì vậy — Chậm. Td: Viên viên ( chậm rãi, khoan thai ).

Từ điển Trung-Anh

(1) therefore
(2) consequently
(3) thus
(4) hence
(5) thereupon
(6) it follows that
(7) where?
(8) to change (into)
(9) ancient unit of weight and money

Tự hình 4

Dị thể 3

猨

yuán ㄩㄢˊ

U+7328, tổng 12 nét, bộ quǎn 犬 (+9 nét)
phồn thể

Từ điển phổ thông

con vượn

Từ điển trích dẫn

1. § Cũng như “viên” 猿.

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 猿.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như chữ Viên 猿.

Từ điển Trung-Anh

variant of 猿[yuan2]

Tự hình 1

Dị thể 2

Chữ gần giống 10

猭

yuán ㄩㄢˊ [chuān ㄔㄨㄢ, chuán ㄔㄨㄢˊ]

U+732D, tổng 12 nét, bộ quǎn 犬 (+9 nét)
phồn & giản thể

Từ điển Trung-Anh

(1) ape
(2) Hylobates agilis

Tự hình 1

Dị thể 3

Chữ gần giống 6

猿

yuán ㄩㄢˊ

U+733F, tổng 13 nét, bộ quǎn 犬 (+10 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

con vượn

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Con vượn. ◇Nguyễn Trãi 阮廌: “Viên hạc tiêu điều ý phỉ câm” 猿鶴蕭條意匪禁 (Khất nhân họa Côn Sơn đồ 乞人畫崑山圖) Vượn và hạc tiêu điều, cảm xúc khó cầm.

Từ điển Thiều Chửu

① Con vượn.

Từ điển Trần Văn Chánh

] (động) Vượn: 從猿到人 Từ vượn đến người.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Con vượn.

Từ điển Trung-Anh

variant of 猿[yuan2]

Từ điển Trung-Anh

ape

Từ điển Trung-Anh

variant of 猿[yuan2]

Tự hình 2

Dị thể 7

Chữ gần giống 5

Từ ghép 20

笎

yuán ㄩㄢˊ

U+7B0E, tổng 10 nét, bộ zhú 竹 (+4 nét)
phồn & giản thể

Từ điển Trung-Anh

bamboo with black patches

Tự hình 1

Chữ gần giống 6

緣

yuán ㄩㄢˊ [yuàn ㄩㄢˋ]

U+7DE3, tổng 15 nét, bộ mì 糸 (+9 nét)
phồn thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

1. duyên
2. noi theo

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Đường viền áo quần. ◇Hậu Hán Thư 後漢書: “Thường y đại luyện, quần bất gia duyên” 常衣大練, 裙不加緣 (Minh Đức Mã hoàng hậu kỉ 明德馬皇后紀) Áo thường lụa thô, quần không thêm viền.
2. (Danh) Rìa, cạnh. ◇Lí Thương Ẩn 李商隱: “Bình duyên điệp lưu phấn” 屏緣蝶留粉 (Tặng Tử Trực 贈子直) Bên cạnh bình phong, bướm để phấn lại.
3. (Danh) Cơ hội. ◇Sử Kí 史記: “Cầu sự vi tiểu lại, vị hữu nhân duyên dã” 求事為小吏, 未有因緣也 (Điền Thúc truyện 田叔傳) Mong làm được chức lại nhỏ, (nhưng) chưa có cơ hội vậy.
4. (Danh) Nhà Phật cho rằng vì “nhân” mà được “quả” là “duyên”. § Thuật ngữ Phật giáo: “Nhân duyên” 因緣 chỉ lí do chính và các điều kiện phụ giúp thêm trong luật Nhân quả (nhân, tiếng Phạn "hetu"; duyên, tiếng Phạn "prātyaya"). ◇Pháp Hoa Kinh 法華經: “Đãn dĩ nhân duyên hữu” 但以因緣有 (An lạc hạnh phẩm đệ thập tứ 安樂行品第十四) Chỉ do nhân duyên mà có.
5. (Danh) Lí do, nguyên cớ. ◎Như: “duyên cố” 緣故 duyên cớ, “vô duyên vô cố” 無緣無故 không có nguyên do. ◇Thủy hử truyện 水滸傳: “Giáo đầu duyên hà bị điếu tại giá lí?” 教頭緣何被弔在這裏? (Đệ thập nhất hồi) Cớ sao giáo đầu lại bị trói (treo ngược) ở đây?
6. (Động) Leo. ◎Như: “duyên mộc cầu ngư” 緣木求魚 leo cây tìm cá.
7. (Động) Quấn quanh. ◇Tào Thực 曹植: “Lục la duyên ngọc thụ” 綠蘿緣玉樹 (Khổ tư hành 苦思行) Lục la quấn quanh cây ngọc.
8. (Động) Men theo. ◇Đào Uyên Minh 陶淵明: “Duyên khê hành, vong lộ chi viễn cận” 緣溪行, 忘路之遠近 (Đào hoa nguyên kí 桃花源記) Men theo dòng khe mà đi, quên mất đường xa gần.
9. (Động) Nhờ. ◎Như: “di duyên” 夤緣 nương cậy, cầu thân với nhà quyền quý. ◇Tuân Tử 荀子: “Trưng tri, tắc duyên nhĩ nhi tri thanh khả dã, duyên mục nhi tri hình khả dã” 徵知, 則緣耳而知聲可也, 緣目而知形可也 (Chánh danh 正名) Muốn biết, nhờ tai mà biết tiếng được vậy, nhờ mắt mà biết hình được vậy.
10. (Giới) Do, vì. ◇Đỗ Phủ 杜甫: “Hoa kính bất tằng duyên khách tảo, Bồng môn kim thủy vị quân khai” 花徑不曾緣客掃, 蓬門今始為君開 (Khách chí 客至) Đường hoa, chưa từng vì khách quét, Cửa cỏ bồng, nay mới mở cho bạn (vào).

Từ điển Trần Văn Chánh

① Duyên cớ, nguyên do: 緣故 Duyên cớ, lí do; 無緣無故 Không duyên cớ;
② Duyên phận, nhân duyên: 姻緣 Nhân duyên; 有緣 Có duyên phận;
③ Men theo: 緣溪而行 Men theo con suối mà đi;
④ (văn) Leo: 緣木求魚 Leo cây tìm cá;
⑤ (văn) Đường viền áo;
⑥ Rìa, cạnh: 邊緣 Bên rìa;
⑦ Xem 夤緣[yínyuán] (bộ 夕);
⑧ (văn) Nhờ: 緣耳而知聲可也 Nhờ tai mà có thể biết được tiếng (Tuân tử);
⑨ (văn) Do, vì: 花徑不曾緣客掃 Lối hoa chẳng từng quét vì có khách (Đỗ Phủ: Khách chí). 【緣底】duyên để [yuándê] (văn) Vì sao, tại sao (để hỏi về nguyên do): 緣底名愚谷？ Vì sao gọi là hang Ngu? (Vương Hữu Thừa tập: Ngu công cốc); 【緣底事】duyên để sự [yuándê shì] (văn) Như 緣底 【緣何】 duyên hà [yuánhé] (văn) Vì sao, tại sao: 比日上能稱漢將，緣何今日自來降？ Mới ngày gần đây còn xưng là tướng nhà Hán, vì sao hôm nay tự đến đầu hàng? (Đôn Hoàng biến văn tập: Lí Lăng biến văn) (上=尚);【緣何事】duyên hà sự [yuánhéshì] (văn) Như 緣何.

Từ điển Trung-Anh

(1) cause
(2) reason
(3) karma
(4) fate
(5) predestined affinity
(6) margin
(7) hem
(8) edge
(9) along

Tự hình 4

Dị thể 2

Chữ gần giống 1

Từ ghép 54

縁

yuán ㄩㄢˊ

U+7E01, tổng 15 nét, bộ mì 糸 (+9 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển Trung-Anh

Japanese variant of 緣|缘

Tự hình 2

Dị thể 1

Chữ gần giống 1

缘

yuán ㄩㄢˊ [yuàn ㄩㄢˋ]

U+7F18, tổng 12 nét, bộ mì 糸 (+9 nét)
giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

1. duyên
2. noi theo

Từ điển trích dẫn

1. Giản thể của chữ 緣.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Duyên cớ, nguyên do: 緣故 Duyên cớ, lí do; 無緣無故 Không duyên cớ;
② Duyên phận, nhân duyên: 姻緣 Nhân duyên; 有緣 Có duyên phận;
③ Men theo: 緣溪而行 Men theo con suối mà đi;
④ (văn) Leo: 緣木求魚 Leo cây tìm cá;
⑤ (văn) Đường viền áo;
⑥ Rìa, cạnh: 邊緣 Bên rìa;
⑦ Xem 夤緣[yínyuán] (bộ 夕);
⑧ (văn) Nhờ: 緣耳而知聲可也 Nhờ tai mà có thể biết được tiếng (Tuân tử);
⑨ (văn) Do, vì: 花徑不曾緣客掃 Lối hoa chẳng từng quét vì có khách (Đỗ Phủ: Khách chí). 【緣底】duyên để [yuándê] (văn) Vì sao, tại sao (để hỏi về nguyên do): 緣底名愚谷？ Vì sao gọi là hang Ngu? (Vương Hữu Thừa tập: Ngu công cốc); 【緣底事】duyên để sự [yuándê shì] (văn) Như 緣底 【緣何】 duyên hà [yuánhé] (văn) Vì sao, tại sao: 比日上能稱漢將，緣何今日自來降？ Mới ngày gần đây còn xưng là tướng nhà Hán, vì sao hôm nay tự đến đầu hàng? (Đôn Hoàng biến văn tập: Lí Lăng biến văn) (上=尚);【緣何事】duyên hà sự [yuánhéshì] (văn) Như 緣何.

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 緣

Từ điển Trung-Anh

(1) cause
(2) reason
(3) karma
(4) fate
(5) predestined affinity
(6) margin
(7) hem
(8) edge
(9) along

Tự hình 2

Dị thể 3

Chữ gần giống 1

Từ ghép 54

羱

yuán ㄩㄢˊ

U+7FB1, tổng 16 nét, bộ yáng 羊 (+10 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

(như: nguyên dương 羱羊)

Từ điển Trần Văn Chánh

【羱羊】 nguyên dương [yuányáng] (động) Dê rừng núi An-pơ.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một loài dê núi lớn bằng con bò, sống tại các vùng núi Mông Cổ và Tây Tạng. Cũng gọi là Nguyên dương 羱羊.

Từ điển Trung-Anh

large-horned wild goat

Tự hình 2

Dị thể 1

Chữ gần giống 6

Từ ghép 1

芫

yuán ㄩㄢˊ [yán ㄧㄢˊ]

U+82AB, tổng 7 nét, bộ cǎo 艸 (+4 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

1. (xem: nguyên hoa 芫花)
2. cây thuốc cá (một loại cây độc còn gọi là ngư độc 魚毒,鱼毒, tên khoa học: daphne genkwa)

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) § Xem “nguyên hoa” 芫花.

Từ điển Trung-Anh

lilac daphne (Daphne genkwa), used in Chinese herbal medicine

Tự hình 2

Dị thể 1

Từ ghép 4

萲

yuán ㄩㄢˊ [xuān ㄒㄩㄢ]

U+8432, tổng 12 nét, bộ cǎo 艸 (+9 nét)
hình thanh

Từ điển trích dẫn

1. Tục dùng như chữ “huyên” 萱.

Tự hình 1

Dị thể 1

薗

yuán ㄩㄢˊ

U+8597, tổng 16 nét, bộ cǎo 艸 (+13 nét)
phồn thể

Từ điển phổ thông

cái vườn

Tự hình 1

蚖

yuán ㄩㄢˊ [wán ㄨㄢˊ]

U+8696, tổng 10 nét, bộ chóng 虫 (+4 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Một giống như thằn lằn.
2. (Danh) Một loại cây (theo sách cổ).
3. Một âm là “ngoan”. (Danh) Một loại rắn độc (theo sách cổ). ◎Như: “ngoan cao” 蚖膏, “ngoan chi” 蚖脂 sáp hay mỡ rắn ngoan (dùng để thắp đèn).
4. § Cũng viết là 螈.

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) Rắn hổ mang.

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) ① Một loại cây;
② Như 螈.

Từ điển Trung-Anh

(1) Protura (soil dwelling primitive hexapod)
(2) variant of 螈, salamander
(3) newt
(4) triton

Tự hình 1

Dị thể 3

Chữ gần giống 7

Từ ghép 2

蝝

yuán ㄩㄢˊ

U+875D, tổng 15 nét, bộ chóng 虫 (+9 nét)
phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

1. ấu trùng của con châu chấu
2. ấu trùng của con kiến

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) ① Ấu trùng của con châu chấu;
② Ấu trùng của con kiến.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Con châu chấu con, chưa mọc cánh.

Từ điển Trung-Anh

locust larva without wings

Tự hình 1

Dị thể 1

蝯

yuán ㄩㄢˊ

U+876F, tổng 15 nét, bộ chóng 虫 (+9 nét)
phồn thể

Từ điển phổ thông

con vượn

Từ điển trích dẫn

1. Nguyên là chữ “viên” 猿.

Từ điển Thiều Chửu

① Nguyên là chữ viên 猿.

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 猿 (bộ 犭).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như chữ Viên 猿.

Từ điển Trung-Anh

variant of 猿[yuan2]

Tự hình 2

Dị thể 2

Chữ gần giống 8

螈

yuán ㄩㄢˊ

U+8788, tổng 16 nét, bộ chóng 虫 (+10 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

(xem: vinh nguyên 蠑螈,蝾螈)

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) “Vinh nguyên” 蠑螈: xem chữ “vinh” 蠑.

Từ điển Thiều Chửu

① Vinh nguyên 蠑螈. Xem chữ vinh 蠑.

Từ điển Trần Văn Chánh

Xem 蠑螈 [róngyuán].

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Con sâu ở cây dâu. Con sâu dâu. Còn gọi là Nguyên tàm — Vinh nguyên 蠑螈: Con sam.

Từ điển Trung-Anh

(1) salamander
(2) newt

Tự hình 2

Dị thể 3

Chữ gần giống 3

Từ ghép 10

袁

yuán ㄩㄢˊ

U+8881, tổng 10 nét, bộ yī 衣 (+4 nét)
phồn & giản thể, hình thanh & hội ý

Từ điển phổ thông

áo dài lê thê

Từ điển trích dẫn

1. (Tính) Dáng quần áo dài.
2. (Danh) Họ “Viên”.

Từ điển Thiều Chửu

① Họ Viên.
② Áo dài lê thê.

Từ điển Trần Văn Chánh

① (văn) Áo dài lê thê;
② [Yuán] (Họ) Viên.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Dáng áo dài thậm thượt — Họ người.

Từ điển Trung-Anh

long robe (old)

Tự hình 3

Dị thể 3

貟

yuán ㄩㄢˊ [yún ㄩㄣˊ]

U+8C9F, tổng 9 nét, bộ bèi 貝 (+2 nét)
phồn thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

người, kẻ, gã

Từ điển trích dẫn

1. Tục dùng như chữ “viên” 員.

Từ điển Thiều Chửu

① Tục dùng như chữ viên 員.

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 員.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Kiểu chữ Lệ của Viên 員.

Từ điển Trung-Anh

old variant of 員|员[yuan2]

Tự hình 2

Dị thể 2

贠

yuán ㄩㄢˊ [yún ㄩㄣˊ]

U+8D20, tổng 6 nét, bộ bèi 貝 (+2 nét)
giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

người, kẻ, gã

Từ điển trích dẫn

1. Giản thể của chữ 貟.

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 貟

Từ điển Trung-Anh

old variant of 員|员[yuan2]

Tự hình 2

Dị thể 2

身

yuán ㄩㄢˊ [juān ㄐㄩㄢ, shēn ㄕㄣ]

U+8EAB, tổng 7 nét, bộ shēn 身 (+0 nét)
tượng hình

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Mình người. ◎Như: “tùy thân huề đái” 隨身攜帶 mang theo bên mình, “thân trường thất xích” 身長七尺 thân cao bảy thước (thành nhân, thành niên).
2. (Danh) Bộ phận chủ yếu hoặc trung tâm của vật thể. ◎Như: “xa thân” 車身 thân xe, “thuyền thân” 船身 thân thuyền, “thụ thân” 樹身 thân cây, “hà thân” 河身 lòng sông.
3. (Danh) Mạng sống, sinh mệnh. ◎Như: “xả thân cứu nhân” 捨身救人 bỏ mạng cứu người.
4. (Danh) Tự kỉ, chính mình. ◇Luận Ngữ 論語: “Tăng Tử viết: Ngô nhật tam tỉnh ngô thân: vi nhân mưu nhi bất trung hồ? Dữ bằng hữu giao nhi bất tín hồ? Truyền bất tập hồ?” 曾子曰: 吾日三省吾身: 為人謀而不忠乎? 與朋友交而不信乎? 傳不習乎? (Học nhi 學而) Mỗi ngày tôi tự xét ba việc: Làm việc gì cho ai, có hết lòng không? Giao thiệp với bạn bè, có thành tín không? Thầy dạy cho điều gì, có học tập đủ không?
5. (Danh) Phẩm cách, đạo đức. ◎Như: “tu thân tề gia” 修身齊家 tu sửa phẩm hạnh, yên trị gia đình.
6. (Danh) Địa vị, thân phận. ◎Như: “xuất thân hàn vi” 出身寒微 nguồn gốc thân phận nghèo khó.
7. (Danh) Đàn bà có mang gọi là “hữu thân” 有身. § Cũng nói là “hữu thần” 有娠.
8. (Danh) Đời, kiếp. ◎Như: “tiền thân” 前身 đời trước, kiếp trước.
9. (Danh) Lượng từ: số tượng Phật. ◎Như: “giáp đạo lưỡng bàng hữu bồ tát ngũ bách thân” 夾道兩旁有菩薩五百身 sát theo hai bên đường có năm trăm bức tượng Bồ-tát.
10. (Phó) Tự mình. ◇Sử Kí 史記: “Ngô khởi binh chí kim bát tuế hĩ, thân thất thập dư chiến” 漢王食乏, 恐, 請和 (Hạng Vũ bổn kỉ 項羽本紀) Ta từ khi dấy binh đến nay đã tám năm, đích thân trải qua hơn bảy mươi trận.
11. (Đại) Tôi, ta. § Cũng như “ngã” 我. Người đời Ngụy, Tấn thường tự xưng là “thân”. ◇Tam quốc chí 三國志: “Thân thị Trương Ích Đức dã, khả lai cộng quyết tử” 身是張益德也, 可來共決死 (Trương Phi truyện 張飛傳) Ta là Trương Ích Đức, có thể cùng quyết tử.
12. Một âm là “quyên”. (Danh) § Xem “Quyên Độc” 身毒.

Tự hình 5

Dị thể 3

Từ ghép 2

轅

yuán ㄩㄢˊ

U+8F45, tổng 17 nét, bộ chē 車 (+10 nét)
phồn thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

càng xe, tay xe

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Cái càng xe, tay xe. § Lối xe ngày xưa các xe to dùng hai càng thẳng gọi là “viên” 轅, xe nhỏ dùng một đòn cong gọi là “chu” 輈.
2. (Danh) “Viên môn” 轅門: ngày xưa vua đi tuần ở ngoài, đến chỗ nào nghỉ thì xếp xe vòng xung quanh làm hàng rào, dành một chỗ ra vào, hai bên để xe dốc xuống càng xe chổng lên làm hiệu. ◇Sử Kí 史記: “Hạng Vũ triệu kiến chư hầu tướng nhập viên môn” 項羽召見諸侯將入轅門 (Hạng Vũ bổn kỉ 項羽本紀) Hạng Vũ triệu tập các tướng lĩnh của chư hầu ở viên môn.
3. (Danh) Về sau gọi ngoài cửa các dinh các sở là “viên môn” 轅門.
4. (Danh) Các dinh, các sở quan cũng gọi là “viên” 轅.
5. (Danh) Các nhà trạm dành cho các quan đi qua nghỉ chân gọi là “hành viên” 行轅.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Càng xe, tay xe: 紅馬拉轅，黑馬拉套 Ngựa hồng kéo càng, ngựa ô kéo phụ;
② (cũ) Viên môn (chỉ nha môn, dinh sở).

Từ điển Trung-Anh

(1) shafts of cart
(2) yamen

Tự hình 2

Dị thể 2

Chữ gần giống 3

Từ ghép 6

辕

yuán ㄩㄢˊ

U+8F95, tổng 14 nét, bộ chē 車 (+10 nét)
giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

càng xe, tay xe

Từ điển trích dẫn

1. Giản thể của chữ 轅.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Càng xe, tay xe: 紅馬拉轅，黑馬拉套 Ngựa hồng kéo càng, ngựa ô kéo phụ;
② (cũ) Viên môn (chỉ nha môn, dinh sở).

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 轅

Từ điển Trung-Anh

(1) shafts of cart
(2) yamen

Tự hình 2

Dị thể 1

Chữ gần giống 3

Từ ghép 6

邧

yuán ㄩㄢˊ

U+90A7, tổng 6 nét, bộ yì 邑 (+4 nét)
phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

(tên một thị trấn ở tỉnh Sơn Tây, Trung Quốc)

Từ điển Trung-Anh

place name

Tự hình 2

Chữ gần giống 1

阮

yuán ㄩㄢˊ [juàn ㄐㄩㄢˋ, ruǎn ㄖㄨㄢˇ]

U+962E, tổng 6 nét, bộ fù 阜 (+4 nét)
hình thanh

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Nước “Nguyễn” 阮, tên một nước ngày xưa, nay thuộc tỉnh “Cam Túc” 甘肅.
2. (Danh) Tục gọi cháu là “nguyễn”. § “Nguyễn Tịch” 阮籍, “Nguyễn Hàm” 阮咸 hai chú cháu đều có tiếng ở đời “Tấn” 晉 (cùng có tên trong nhóm “Trúc lâm thất hiền” 竹林七賢), cho nên mượn dùng như chữ “điệt” 姪.
3. (Danh) Đàn “Nguyễn”. § “Nguyễn Hàm” 阮咸 giỏi gảy đàn này, nên gọi tên như thế.
4. (Danh) Họ “Nguyễn”.

Tự hình 2

Dị thể 1

Chữ gần giống 13

陨

yuán ㄩㄢˊ [yǔn ㄩㄣˇ]

U+9668, tổng 9 nét, bộ fù 阜 (+7 nét)
hình thanh

Từ điển trích dẫn

1. Giản thể của chữ 隕.

Tự hình 2

Dị thể 2

Chữ gần giống 1

隕

yuán ㄩㄢˊ [yǔn ㄩㄣˇ]

U+9695, tổng 12 nét, bộ fù 阜 (+10 nét)
hình thanh

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Rơi, rớt. ◇Tả truyện 左傳: “Tinh vẫn như vũ” 星隕如雨 (Trang Công thất niên 莊公七年) Sao rớt như mưa. ◇Nễ Hành 禰衡: “Văn chi giả bi thương, kiến chi giả vẫn lệ” 聞之者悲傷, 見之者隕淚 (Anh vũ phú 鸚鵡賦) Người nghe thương xót, người thấy rơi nước mắt.
2. (Động) Hủy hoại. ◇Hoài Nam Tử 淮南子: “Lôi điện hạ kích, Cảnh Công đài vẫn” 雷電下擊, 景公臺隕 (Lãm minh 覽冥) Sấm sét đánh xuống, đài của Cảnh Công bị hủy hoại.
3. (Động) Mất đi.
4. (Động) Chết. § Thông “vẫn” 殞. ◇Giả Nghị 賈誼: “Nãi vẫn quyết thân” 遭世罔極兮, 乃隕厥身 (Điếu Khuất Nguyên phú 弔屈原賦) Bèn chết thân mình.
5. Một âm là “viên”. (Danh) Chu vi. § Thông “viên” 員. ◎Như: “bức viên” 幅隕 cõi đất. § Ghi chú: “bức” 幅 là nói về chiều rộng, “viên” 隕 là nói về đường vòng quanh. ◇Thi Kinh 詩經: “Phương ngoại đại quốc thị cương, phúc viên kí trường” 方外大國是疆, 幅隕既長 (Thương tụng 商頌, Trường phát 長發) Lấy những nước (chư hầu) lớn ở ngoài làm cương giới, (Thì) cõi vực đã to rộng.

Tự hình 2

Dị thể 4

Chữ gần giống 4

騵

yuán ㄩㄢˊ

U+9A35, tổng 20 nét, bộ mǎ 馬 (+10 nét)
phồn thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

1. ngựa đỏ có bụng trắng
2. ngựa giỏi

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) ① Ngựa đỏ có bụng trắng;
② Ngựa giỏi.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Loài ngựa bụng trắng toát.

Từ điển Trung-Anh

chestnut horse with white belly

Tự hình 1

Dị thể 1

Chữ gần giống 3

魭

yuán ㄩㄢˊ

U+9B6D, tổng 15 nét, bộ yú 魚 (+4 nét)
phồn thể, hình thanh

Từ điển Trung-Anh

old variant of 黿|鼋[yuan2]

Tự hình 1

Dị thể 3

Chữ gần giống 9

鶢

yuán ㄩㄢˊ

U+9DA2, tổng 20 nét, bộ niǎo 鳥 (+9 nét)
phồn thể

Từ điển phổ thông

xem: viên cư 鶢鶋

Tự hình 1

Dị thể 1

Chữ gần giống 1

Từ ghép 1

黿

yuán ㄩㄢˊ

U+9EFF, tổng 17 nét, bộ mǐn 黽 (+4 nét)
phồn thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

con ba ba

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Con giải, con ba ba.

Từ điển Trần Văn Chánh

Con ba ba. 【黿魚】nguyên ngư [yuán yú] (khn) Ba ba. Cv. 元魚. Cg. 鱉[bie].

Từ điển Trung-Anh

sea turtle

Tự hình 2

Dị thể 7

Chữ gần giống 3

Từ ghép 1

鼋

yuán ㄩㄢˊ

U+9F0B, tổng 12 nét, bộ mǐn 黽 (+0 nét), guī 龜 (+4 nét)
giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

con ba ba

Từ điển trích dẫn

1. Giản thể của chữ 黿.

Từ điển Trần Văn Chánh

Con ba ba. 【黿魚】nguyên ngư [yuán yú] (khn) Ba ba. Cv. 元魚. Cg. 鱉[bie].

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 黿

Từ điển Trung-Anh

sea turtle

Tự hình 2

Dị thể 6

Chữ gần giống 3

Từ ghép 1