Có 22 kết quả:

唕 zào ㄗㄠˋ • 唣 zào ㄗㄠˋ • 噪 zào ㄗㄠˋ • 慥 zào ㄗㄠˋ • 梍 zào ㄗㄠˋ • 灶 zào ㄗㄠˋ • 煰 zào ㄗㄠˋ • 燥 zào ㄗㄠˋ • 皁 zào ㄗㄠˋ • 皂 zào ㄗㄠˋ • 窖 zào ㄗㄠˋ • 竃 zào ㄗㄠˋ • 竈 zào ㄗㄠˋ • 簉 zào ㄗㄠˋ • 艁 zào ㄗㄠˋ • 艸 zào ㄗㄠˋ • 草 zào ㄗㄠˋ • 譟 zào ㄗㄠˋ • 趮 zào ㄗㄠˋ • 躁 zào ㄗㄠˋ • 造 zào ㄗㄠˋ • 鑿 zào ㄗㄠˋ

1/22

唕

zào ㄗㄠˋ

U+5515, tổng 10 nét, bộ kǒu 口 (+7 nét)
phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

cãi nhau

Từ điển trích dẫn

1. (Tính) § Xem “la tạo” 羅唕.

Từ điển Thiều Chửu

① La tạo 羅唕 dức lác rầm rĩ.

Từ điển Trần Văn Chánh

Cãi nhau: 羅唣 Sinh sự cãi nhau.

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 唣

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nhiều tiếng nói ồn ào.

Từ điển Trung-Anh

variant of 唣[zao4]

Tự hình 1

Chữ gần giống 1

唣

zào ㄗㄠˋ

U+5523, tổng 10 nét, bộ kǒu 口 (+7 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

cãi nhau

Từ điển trích dẫn

1. (Tính) § Xem “la tạo” 羅唣.

Từ điển Trần Văn Chánh

Cãi nhau: 羅唣 Sinh sự cãi nhau.

Từ điển Trung-Anh

variant of 唣[zao4]

Từ điển Trung-Anh

(1) see 羅唣|罗唣, to create a disturbance
(2) to make trouble
(3) to harass

Tự hình 2

Dị thể 1

Từ ghép 2

噪

zào ㄗㄠˋ

U+566A, tổng 16 nét, bộ kǒu 口 (+13 nét)
phồn & giản thể, hình thanh & hội ý

Từ điển phổ thông

1. tiếng chim kêu
2. reo hò ầm ĩ
3. chê trách

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Huyên náo, ồn ào. ◎Như: “cổ táo” 鼓噪 (1) đánh trống om sòm (thời xưa, ra trận đánh trống, reo hò để khoách trương thanh thế), (2) đông người reo hò. § Cũng viết là “cổ táo” 鼓譟.
2. (Động) Chim chóc, sâu bọ kêu. ◎Như: “thước táo” 鵲噪 chim bồ các kêu. ◇Vương Duy 王維: “Tước táo hoang thôn, Kê minh không quán” 雀噪荒村, 雞鳴空館 (Thù chư công kiến quá 酬諸公見過) Sẻ kêu thôn vắng, Gà gáy quán không.

Từ điển Thiều Chửu

① Dức lác, tiếng chim, sâu kêu to mà kêu luôn cũng gọi là táo, như thước táo 鵲噪 chim bồ các kêu.
② Reo hò.

Từ điển Trần Văn Chánh

Ồn;
② Reo hò;
③ (Dế) gáy, kêu, (chim) kêu ríu rít: 其雛四五，噪而逐貓 Bốn năm con gà con, ríu rít kêu rượt đuổi con mèo.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Ầm ĩ, ồn ào: 蛇譟 Ve kêu; 名譟一時 Nổi danh (tiếng) nhất thời;
② (văn) Chê trách.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Ríu rít. Như chữ Táo 喿 — Ồn ào. Td: Táo thanh ( tiếng ồn ).

Từ điển Trung-Anh

(1) the chirping of birds or insects
(2) noise
(3) clamor
(4) buzzing
(5) disturbance

Từ điển Trung-Anh

variant of 噪[zao4]

Tự hình 3

Dị thể 4

Chữ gần giống 3

Từ ghép 124

慥

zào ㄗㄠˋ [cào ㄘㄠˋ]

U+6165, tổng 13 nét, bộ xīn 心 (+10 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

chăm chăm, đăm đắm

Từ điển trích dẫn

1. (Tính) “Tháo tháo” 慥慥 trung hậu thành thật. ◇Lễ Kí 禮記: “Dung đức chi hành, dung ngôn chi cẩn, hữu sở bất túc, bất cảm bất miễn, hữu dư bất cảm tận, ngôn cố hành, hành cố ngôn, quân tử hồ bất tháo tháo nhĩ?” 庸德之行, 庸言之謹, 有所不足, 不敢不勉, 有餘不敢盡, 言顧行, 行顧言, 君子胡不慥慥爾? (Trung Dung 中庸).

Từ điển Thiều Chửu

① Tháo tháo 慥慥 chăm chắm, tả cái dáng thiết thực.

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) Thành thật, thật thà, tốt bụng: 慥慥 Chân thật thật thà, một lòng một dạ.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đi vội vàng.

Từ điển Trung-Anh

sincere

Tự hình 1

Chữ gần giống 2

梍

zào ㄗㄠˋ

U+688D, tổng 11 nét, bộ mù 木 (+7 nét)
phồn & giản thể

Từ điển Trung-Anh

(1) Chinese honey locust (Gleditsia sinensis)
(2) now written zào jiá 皂莢|皂荚

Tự hình 1

Dị thể 2

灶

zào ㄗㄠˋ

U+7076, tổng 7 nét, bộ huǒ 火 (+3 nét)
phồn & giản thể, hội ý

Từ điển phổ thông

cái bếp

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Lò bếp (làm bằng đất nung hoặc đá chồng lên). § Cũng như “táo” 竈. ◎Như: “lô táo” 爐灶 bếp lò.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Bếp;
② Lò nấu;
③ Táo: 小竈 Tiểu táo (chế độ ăn uống của cán bộ cấp cao trong chiến khu);
④ Ông Táo (thần bếp).

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 竈 (bộ 穴).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như chữ Táo 竈.

Từ điển Trung-Anh

(1) kitchen stove
(2) kitchen

Từ điển Trung-Anh

variant of 灶[zao4]

Tự hình 3

Dị thể 7

Từ ghép 27

煰

zào ㄗㄠˋ

U+7170, tổng 13 nét, bộ huǒ 火 (+9 nét)
phồn & giản thể

Từ điển Trung-Anh

(1) old variant of 燥[zao4]
(2) dry

Tự hình 1

Dị thể 1

燥

zào ㄗㄠˋ [sào ㄙㄠˋ]

U+71E5, tổng 17 nét, bộ huǒ 火 (+13 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

khô ráo, hanh

Từ điển trích dẫn

1. (Tính) Khô, ráo, hanh hao. ◇Pháp Hoa Kinh 法華經: “Do kiến can táo thổ, tri khứ thủy thượng viễn” 猶見乾燥土, 知去水尚遠 (Pháp sư phẩm đệ thập 法師品第十) Vẫn còn thấy đất khô ráo, thì biết cách nước còn xa.
2. (Tính) Nóng nảy, trong lòng không yên. § Thông “táo” 躁. ◎Như: “cấp táo” 急燥 gấp vội.
3. (Danh) Thịt băm. ◎Như: “nhục táo” 肉燥 thịt băm nhỏ.

Từ điển Thiều Chửu

① Khô, ráo, hanh hao.

Từ điển Trần Văn Chánh

Hanh, khô, ráo: 天氣乾燥 Trời hanh.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Khô nóng — Ta còn hiểu là bệnh bón.

Từ điển Trung-Anh

(1) dry
(2) parched
(3) impatient

Tự hình 3

Dị thể 3

Chữ gần giống 7

Từ ghép 17

皁

zào ㄗㄠˋ

U+7681, tổng 7 nét, bộ bái 白 (+2 nét)
phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

người hèn

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Màu đen. ◎Như: “tạo bạch” 皁白 đen trắng (hai màu sắc).
2. (Danh) Người làm việc thấp hèn thời xưa. ◎Như: “tạo lệ” 皁隸 hạng người hèn, tuần phu lính lệ.
3. (Danh) Mười hai con ngựa gọi là “tạo”.
4. (Danh) Cái máng cho bò, ngựa ăn. ◇Văn Thiên Tường 文天祥: “Ngưu kí đồng nhất tạo, Kê tê phượng hoàng thực” 牛驥同一皁, 雞棲鳳凰食 (Chánh khí ca 正氣歌) Bò với ngựa kí chung một máng, Gà đậu (trên đất) cùng chim phượng hoàng ăn.
5. (Danh) Xà phòng. ◎Như: “phì tạo” 肥皁 xà phòng.
6. (Danh) Hạt lúa đã kết thành nhưng chưa cứng. ◇Thi Kinh 詩經: “Kí phương kí tạo, Kí kiên kí hảo” 既方既皁, 既堅既好 (Tiểu nhã 小雅, Đại điền 大田) Lúa đã trổ hột, đã no hột, Đã cứng, đã tốt.
7. (Tính) Đen. ◎Như: “tạo y” 皁衣 áo đen.
8. Tục quen viết là 皂.

Từ điển Thiều Chửu

① Tạo lệ 皁隸 hạng người hèn, như tuần phu lính lệ vậy.
② Mười hai con ngựa gọi là tạo.
③ Sắc đen, như tạo y 皁衣 áo đen.
④ Phì tạo 肥皁 sà phòng. Tục quen viết là 皂.
⑤ Hạt thóc còn sữa.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Đen: 不分皂白 Không phân trắng đen, không phân biệt phải trái; 皂衣 Áo đen;
② Xà phòng, xà bông: 香皂 Xà phòng (bông) thơm;
③ (thực) Bồ kết;
④ (cũ) Sai dịch: 皂隸 Sai nha;
⑤ (văn) Mười hai con ngựa;
⑥ (văn) Hạt thóc còn sữa;
⑦ (văn) Máng ăn cho gia súc.

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 皂.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tiếng chỉ người làm việc thấp kém — Người đầy tớ — Màu đen.

Từ điển Trung-Anh

(1) black
(2) police runners, from the black clothes formerly worn by them

Tự hình 1

Dị thể 6

皂

zào ㄗㄠˋ

U+7682, tổng 7 nét, bộ bái 白 (+2 nét)
phồn & giản thể, hội ý

Từ điển phổ thông

màu đen

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Dụng phẩm để tẩy rửa, xà phòng. § Ngày xưa làm bằng “tạo giáp” 皂莢 trái bồ kết. ◎Như: “phì tạo” 肥皂 xà phòng, “hương tạo” 香皂 xà phòng thơm.
2. (Danh) Màu đen. ◎Như: “bất phân thanh hồng tạo bạch” 不分青紅皂白 chẳng phân biệt xanh đỏ đen trắng (xấu tốt phải trái). § Tỉ dụ hành động lỗ mãng.
3. (Tính) Đen. ◇Thủy hử truyện 水滸傳: “Kiến nhất cá đạo nhân, đầu đái tạo cân, thân xuyên bố sam” 見一個道人, 頭戴皂巾, 身穿布衫 (Đệ lục hồi) Thấy một đạo sĩ, đầu chít khăn thâm, mình mặc áo vải ngắn.
4. Cũng như “tạo” 皁.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Đen: 不分皂白 Không phân trắng đen, không phân biệt phải trái; 皂衣 Áo đen;
② Xà phòng, xà bông: 香皂 Xà phòng (bông) thơm;
③ (thực) Bồ kết;
④ (cũ) Sai dịch: 皂隸 Sai nha;
⑤ (văn) Mười hai con ngựa;
⑥ (văn) Hạt thóc còn sữa;
⑦ (văn) Máng ăn cho gia súc.

Từ điển Trung-Anh

(1) soap
(2) black

Tự hình 2

Dị thể 3

Từ ghép 31

窖

zào ㄗㄠˋ [jiào ㄐㄧㄠˋ]

U+7A96, tổng 12 nét, bộ xué 穴 (+7 nét)
hình thanh

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Hầm, hố. ◎Như: “địa giáo” 地窖 nhà hầm trong lòng đất. ◇Thủy hử truyện 水滸傳: “Đẳng tha lai thì, dụ tha khứ phẩn giáo biên, chỉ tố tham hạ tha, song thủ thưởng trụ cước, phiên cân đẩu điên na tư thượng phẩn giáo khứ, chỉ thị tiểu sái tha” 等他來時, 誘他去糞窖邊, 只做參賀他, 雙手搶住腳, 翻筋斗顛那廝上糞窖去, 只是小耍他 (Đệ lục hồi) Để đợi nó tới, dụ nó đền bên hố xí, giả vờ chào mừng nó, rồi bốc hai cẳng quăng lộn nó xuống hố xí, chỉ là đùa một tí với nó ấy mà.
2. (Động) Chôn giấu, cất giữ. ◇Sử Kí 史記: “Tần chi bại dã, hào kiệt giai tranh thủ kim ngọc, nhi Nhậm thị độc giáo thương túc” 秦之敗也, 豪傑皆爭取金玉, 而任氏獨窖倉粟 (Hóa thực liệt truyện 貨殖列傳) Nhà Tần bại vong, các hào kiệt đều tranh lấy vàng ngọc, nhưng Nhậm Thị một mình cất giữ thóc lúa.
3. (Tính) Sâu xa (tấm lòng).

Tự hình 2

Dị thể 9

竃

zào ㄗㄠˋ

U+7AC3, tổng 17 nét, bộ xué 穴 (+12 nét)
phồn & giản thể

Từ điển Trung-Anh

old variant of 灶[zao4]

Tự hình 1

Dị thể 2

竈

zào ㄗㄠˋ

U+7AC8, tổng 21 nét, bộ xué 穴 (+16 nét)
phồn thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

cái bếp

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Bếp lò (nặn bằng đất hoặc lấy đá xếp chồng lên).
2. (Danh) Lò nung.
3. (Danh) Ông Táo (thần bếp).
4. § Tục quen viết là “táo” 灶.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Bếp;
② Lò nấu;
③ Táo: 小竈 Tiểu táo (chế độ ăn uống của cán bộ cấp cao trong chiến khu);
④ Ông Táo (thần bếp).

Từ điển Trung-Anh

variant of 灶[zao4]

Tự hình 1

Dị thể 7

Từ ghép 4

簉

zào ㄗㄠˋ [chòu ㄔㄡˋ]

U+7C09, tổng 16 nét, bộ zhú 竹 (+10 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

1. người theo hầu
2. xe hộ tống

Từ điển trích dẫn

1. (Tính) Phó, phụ. ◎Như: “sứu thất” 簉室 vợ thứ, vợ lẽ.

Từ điển Thiều Chửu

① Chức phụ, vợ lẽ gọi là sứu thất 簉室.

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) ① Phó, người theo hầu;
② Xe hộ tống;
③ 【簉室】sứu thất [zàoshì] (văn) Vợ lẽ.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nhiều. Hỗn tạp — Giúp đỡ.

Từ điển Trung-Anh

(1) deputy
(2) subordinate
(3) concubine

Tự hình 1

Dị thể 1

Chữ gần giống 1

Từ ghép 1

艁

zào ㄗㄠˋ

U+8241, tổng 13 nét, bộ zhōu 舟 (+7 nét)
phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

1. làm, chế tạo
2. bịa đặt

Từ điển trích dẫn

1. Chữ “tạo” 造 ngày xưa.

Từ điển Thiều Chửu

① Chữ tạo 造 ngày xưa.

Từ điển Trần Văn Chánh

Chữ 造 cổ (bộ 辶).

Từ điển Trung-Anh

(1) variant of 造, to make
(2) to build
(3) to invent
(4) to manufacture

Tự hình 1

艸

zào ㄗㄠˋ [cǎo ㄘㄠˇ]

U+8278, tổng 6 nét, bộ cǎo 艸 (+0 nét)
tượng hình

Từ điển trích dẫn

1. Nguyên là chữ “thảo” 草.

Tự hình 3

Dị thể 3

草

zào ㄗㄠˋ [cǎo ㄘㄠˇ, cào ㄘㄠˋ]

U+8349, tổng 9 nét, bộ cǎo 艸 (+6 nét)
hình thanh

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Cỏ. § Đời xưa viết là 艸. ◎Như: “thảo mộc” 草木 cỏ cây, “hoa thảo” 花草 hoa cỏ.
2. (Danh) Nhà quê, đồng ruộng, hoang dã. ◎Như: “thảo mãng” 草莽 vùng cỏ hoang, “thảo trạch” 草澤 nhà quê, thôn dã.
3. (Danh) Chữ “thảo”, một lối chữ có từ nhà Hán, để viết cho nhanh. ◎Như: “cuồng thảo” 狂草 lối chữ viết tháu, cực kì phóng túng.
4. (Danh) Văn cảo, bản viết sơ qua chưa hoàn chỉnh. ◎Như: “khởi thảo” 起草 bắt đầu viết bản nháp.
5. (Danh) Họ “Thảo”.
6. (Tính) Qua loa, thô suất. ◎Như: “thảo suất” 草率 cẩu thả, qua loa.
7. (Tính) Mở đầu, sơ bộ, chưa định hẳn. ◎Như: “thảo sáng” 草創 khởi đầu, “thảo án” 草案 dự thảo, “thảo ước” 草約 thỏa ước tạm.
8. (Tính) Kết bằng cỏ, làm bằng cỏ. ◎Như: “thảo tịch” 草蓆 chiếu cỏ, “thảo thằng” 草繩 dây tết bằng cỏ, “thảo lí” 草履 giày cỏ.
9. (Tính) Lợp bằng cỏ. ◎Như: “thảo bằng” 草棚 nhà lợp cỏ, “thảo am” 草菴 am lợp cỏ.
10. (Tính) Cái, mái. ◎Như: “thảo kê” 草雞 gà mái (nghĩa bóng là khiếp nhược hoặc không có tài năng), “thảo lư” 草驢 lừa cái.
11. (Động) Bỏ phí, khinh thường. ◎Như: “thảo gian nhân mệnh” 草菅人命 coi mạng người như cỏ rác.
12. (Động) Soạn, viết qua (chưa xong hẳn, còn sửa chữa). ◎Như: “thảo hịch” 草檄 soạn viết bài hịch, “thảo biểu” 草表 viết nháp bài biểu.
13. (Động) Cắt cỏ.
14. (Phó) Cẩu thả, sơ sài, lơ là. ◎Như: “thảo thảo liễu sự” 草草了事 cẩu thả cho xong việc. ◇Cao Bá Quát 高伯适: “Quân lai hà thảo thảo, Vô nãi luyến khuê vi?” 君來何草草, 毋乃戀閨闈 (Chinh nhân phụ 征人婦) Chàng về sao lơ là, Không còn quyến luyến chốn khuê phòng nữa chăng?

Tự hình 4

Dị thể 7

譟

zào ㄗㄠˋ

U+8B5F, tổng 20 nét, bộ yán 言 (+13 nét)
phồn thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

1. tiếng chim kêu
2. reo hò ầm ĩ
3. chê trách

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Làm ầm ĩ, gây ồn ào. ◇Tam quốc diễn nghĩa 三國演義: “Đáo Kiên trại thì, dĩ thị bán dạ, cổ táo trực tiến” 到堅寨時, 已是半夜, 鼓譟直進 (Đệ ngũ hồi) Đến trại (Tôn) Kiên, bấy giờ đã nửa đêm, đánh trống làm huyên náo kéo vào.
2. (Động) Hoan hô, reo mừng.
3. (Danh) Tiếng kêu, tiếng la, lời lan truyền của số đông.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Ầm ĩ, ồn ào: 蛇譟 Ve kêu; 名譟一時 Nổi danh (tiếng) nhất thời;
② (văn) Chê trách.

Từ điển Trung-Anh

variant of 噪[zao4]

Tự hình 2

Dị thể 3

Chữ gần giống 6

趮

zào ㄗㄠˋ

U+8DAE, tổng 20 nét, bộ zǒu 走 (+13 nét)
phồn & giản thể

Từ điển Trung-Anh

(1) easily provoked, hasty
(2) fierce, cruel

Tự hình 2

Dị thể 1

躁

zào ㄗㄠˋ

U+8E81, tổng 20 nét, bộ zú 足 (+13 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

vội tiến, xao động

Từ điển trích dẫn

1. (Tính) Nóng nảy. ◎Như: “phù táo” 浮躁 nông nổi và nóng nảy, “táo bạo” 躁暴 hung hăng, không biết sợ gì. ◇Luận Ngữ 論語: “Thị ư quân tử hữu tam khiên: ngôn vị cập chi nhi ngôn, vị chi "táo", ngôn cập chi nhi bất ngôn, vị chi "ẩn", vị kiến nhan sắc nhi ngôn, vị chi "cổ"” 侍於君子有三愆: 言未及之而言, 謂之躁, 言及之而不言, 謂之隱, 未見顏色而言, 謂之瞽 (Quý thị 季氏) Hầu chuyện người quân tử (dễ) mắc ba lỗi này: chưa đến lúc mình nói đã nói, là "nóng nảy", đến lúc mình nói mà không nói, là "che giấu", chưa nhìn thấy sắc mặt mà nói, là "mù quáng".
2. (Tính) Giảo hoạt, xảo trá. ◇Dịch Kinh 易經: “Táo nhân chi từ đa” 躁人之辭多 (Hệ từ hạ 繫辭下) Người giảo hoạt thì nhiều lời.
3. (Động) Xao động, nhiễu động. ◇Hoài Nam Tử 淮南子: “Cửu nguyệt nhi táo, thập nguyệt nhi sanh” 九月而躁, 十月而生 (Tinh thần 精神) Chín tháng thì động đậy, mười tháng thi sinh.

Từ điển Thiều Chửu

① Vội tiến, xao động, tính nóng nảy gọi là táo. Như phù táo 浮躁, táo bạo 躁暴, giới kiêu giới táo 戒驕戒躁 chớ kiêu căng nóng nảy.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Nóng, nóng nảy: 性情暴躁 Tính nóng, nóng tính; 急躁病 Bệnh nóng nảy; 戒驕戒躁 Chớ kiêu căng nóng nảy;
② Xao động, bứt rứt, không yên;
③ (Tính) hấp tấp, vội vàng.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Mau lẹ như chữ Táo 趮 — Gấp rút. Nóng nảy — Mạnh bạo.

Từ điển Trung-Anh

(1) hot-tempered
(2) impatient

Tự hình 2

Dị thể 3

Chữ gần giống 9

Từ ghép 27

造

zào ㄗㄠˋ [cāo ㄘㄠ, cào ㄘㄠˋ]

U+9020, tổng 10 nét, bộ chuò 辵 (+7 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

1. làm, chế tạo
2. bịa đặt

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Làm ra, gây nên. ◎Như: “chế tạo” 製造 làm ra, “phỏng tạo” 仿造 bắt chước mà làm, “tạo phúc nhất phương” 造福一方 làm nên phúc cho cả một phương, “tạo nghiệt vô cùng” 造孽無窮 gây nên mầm vạ vô cùng.
2. (Động) Xây đắp, kiến thiết, kiến trúc. ◎Như: “kiến tạo” 建造 xây dựng, “tạo thuyền” 造船 đóng thuyền, “tu tạo” 修造 sửa sang, xây đắp lại.
3. (Động) Sáng chế. ◎Như: “sáng tạo” 創造 sáng chế, “Mông Điềm tạo bút” 蒙恬造筆 Mông Điềm sáng chế ra bút, “Sái Luân tạo chỉ” 蔡倫造紙 Sái Luân sáng chế ra giấy.
4. (Động) Bịa đặt, hư cấu. ◎Như: “niết tạo” 捏造 đặt điều, “tạo dao sinh sự” 造謠生事 bịa đặt lời để gây rối.
5. (Động) Khởi đầu. ◇Thư Kinh 書經: “Tạo công tự Minh Điều” 造攻自鳴條 (Y huấn 伊訓) Khởi đầu chiến tranh là từ Minh Điều (tên đất, vua Kiệt làm ác bị vua Thành Thang đánh bại ở đây).
6. (Động) Cho mạng sống. ◎Như: “tái tạo chi ân” 再造之恩 ơn cứu mạng.
7. (Động) Bồi dưỡng, đào tạo. ◎Như: “khả tạo chi tài” 可造之才 người (tài năng) có thể bồi dưỡng.
8. (Danh) Họ “Tạo”.
9. Một âm là “tháo”. (Động) Đến, đạt tới. ◎Như: “đăng môn tháo thất” 登門造室 lên cửa tới nhà, “thâm tháo” 深造 tới cõi thâm thúy.
10. (Động) Thành tựu. ◎Như: “học thuật tháo nghệ” 學術造詣 học thuật đạt tới trình độ, thành tựu.
11. (Danh) Bên, phía. ◎Như: “lưỡng tháo” 兩造 bên nguyên cáo và bên bị cáo.
12. (Danh) Số mệnh (dụng ngữ trong thuật số, bói toán). ◎Như: “kiền tháo” 乾造 số mệnh đàn ông, “khôn tháo” 坤造 số mệnh đàn bà.
13. (Danh) Thời đại, thời kì. ◎Như: “mạt tháo” 末造 đời cuối, mạt thế.
14. (Phó) Thốt nhiên, đột nhiên. ◎Như: “tháo thứ” 造次 vội vàng, thảng thốt. ◇Lễ Kí 禮記: “Linh Công tháo nhiên thất dong” 靈公造然失容 (Bảo Phó đệ tứ thập bát 保傅第四十八) Linh Công thốt nhiên biến sắc.

Từ điển Thiều Chửu

① Gây nên, làm nên. Như tạo phúc nhất phương 造福一方 làm nên phúc cho cả một phương. Tạo nghiệt vô cùng 造孽無窮 gây nên mầm vạ vô cùng, v.v.
② Xây đắp, sáng tạo ra. Như tu tạo 修造 sửa sang, xây đắp lại. Phàm người nào sáng chế ra một cái gì trước cũng gọi là tạo. Như Mông Ðiềm tạo bút 蒙恬造筆 ông Mông Điềm chế tạo ra bút trước. Sái luân tạo chỉ 蔡倫造紙 ông Sái Luân chế tạo ra giấy trước nhất, v.v.
③ Bịa đặt. Như tạo dao sinh sự 造謠生事 bịa đặt ra lời nói phao để sinh sự.
④ Trước, mới.
⑤ Một âm là tháo. Đến. Như đăng môn tháo thất 登門造室 lên cửa tới nhà. Học tới nơi nào cũng gọi là tháo. Như thâm tháo 深造 tới cõi thâm thuý.
⑥ Người hai phe gọi là tháo. Như bên nguyên cáo và bên bị cáo cùng tới toà án gọi là lưỡng tháo 兩造. Nhà lấy số gọi số đàn ông là kiền tháo 乾造, số đàn bà gọi là khôn tháo 坤造 cũng theo một nghĩa ấy cả.
⑦ Thời đại. Như mạt tháo 末造 đời cuối, mạt thế.
⑧ Thốt nhiên. Như tháo thứ 造次 vội vàng, hấp tấp, thảng thốt.
⑨ Tế cầu phúc.
⑩ Ghép liền.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Làm, đóng, gây, đặt, lập, sản xuất ra, chế tạo ra: 造紙 làm giấy; 造船 Đóng tàu; 造林 Gây rừng; 造句 Đặt câu;
② Tạo, tạo ra, sáng tạo: 造就 Đào tạo; 改造 Cải tạo;
③ Đến, tới: 登門造室 Lên cửa tới nhà; 必躬造左公第 Ắt tự mình đi đến phủ của Tả công (Phương Bao: Tả Trung Nghị công dật sự); 造訪 Đến thăm;
④ Vụ: 一年兩造 Một năm hai vụ;
⑤ Bịa đặt: 造謠生事 Bịa đặt tin đồn nhảm để sinh sự; 汝怎敢造言 Ngươi sao dám đặt điều (Tam quốc diễn nghĩa);
⑥ Một phe, một bên (trong vụ kiện): 兩造具備 Hai bên nguyên và bị đều có mặt đủ (Thượng thư);
⑦ (văn) Số (ngày tháng năm sinh theo can chi mà thầy bói thời xưa tính): 乾造 Số đàn ông; 坤造 Số đàn bà;
⑧ (văn) Thời đại: 末造 Thời cuối;
⑨ (văn) Thốt nhiên: 造次Vội vàng, hấp tấp;
⑩ (văn) Chứa, đựng: 君設大盤造冰焉 Nhà vua cho đặt mâm lớn để đựng băng trên đó (Lễ kí: Tang đại kí);
⑪ (văn) Tế cầu phúc;
⑫[Zào] (Họ) Tạo.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Làm ra — Bắt đầu — Chỉ ông trời. Vì ông trời làm ra mọi vật. Truyện Trê Cóc » Chẳng qua con tạo đảo điên « — Một âm là Tháo. Xem Tháo.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đến. Tới — Nên việc. Xong việc — Thình lình, gấp rút — Một âm là Tạo. Xem Tạo.

Từ điển Trung-Anh

(1) to make
(2) to build
(3) to manufacture
(4) to invent
(5) to fabricate
(6) to go to
(7) party (in a lawsuit or legal agreement)
(8) crop
(9) classifier for crops

Tự hình 4

Dị thể 7

Từ ghép 222

鑿

zào ㄗㄠˋ [záo ㄗㄠˊ, zòu ㄗㄡˋ, zú ㄗㄨˊ, zuò ㄗㄨㄛˋ]

U+947F, tổng 28 nét, bộ jīn 金 (+20 nét)
hình thanh & hội ý

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Cái đục. § Tục gọi là “tạc tử” 鑿子.
2. (Danh) Cái lỗ đầu cột, cái mộng gỗ. ◎Như: “nhuế tạc” 枘鑿 lỗ tròn, xà vuông, không tra vào được. Vì thế nên hai bên ý kiến khác nhau, không thể dung hợp được cũng gọi là “nhuế tạc”.
3. (Động) Đào, đục. ◎Như: “tạc tỉnh nhi ẩm” 鑿井而飲 (Kích nhưỡng ca 擊壤歌) đào giếng mà uống.
4. (Động) Khiên cưỡng lẽ phải hoặc sự thật. ◇Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: “Chí nhược li hợp bi hoan, hưng suy tế ngộ, tắc hựu truy tung niếp tích, bất cảm sảo gia xuyên tạc” 至若離合悲歡, 興衰際遇, 則又追蹤躡跡, 不敢稍加穿鑿 (Đệ nhất hồi) Cho đến những cảnh hợp tan vui buồn, thịnh suy, thì đều theo sát từng vết tích, không dám thêm chút gì làm xuyên tạc (sự thật).
5. (Động) Giã gạo cho thật trắng.
6. (Tính) Rành rọt, xác thật. ◎Như: “ngôn chi tạc tạc” 言之鑿鑿 nói ra rành rọt, “tội chứng xác tạc” 罪證確鑿 tội chứng rành rành.

Tự hình 3

Dị thể 10