Tra từ: chéng - Từ điển Hán Nôm

U+4E1E, tổng 6 nét, bộ yī 一 (+5 nét)
phồn & giản thể, hội ý

Từ điển phổ thông

giúp đỡ

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Giúp đỡ, phụ tá, phụ trợ.
2. (Danh) Thời xưa, chỉ quan phụ giúp vua hoặc quan giúp việc cho viên quan chính. ◎Như: “thừa tướng” 丞相, “phủ thừa” 府丞, “huyện thừa” 縣丞.
3. § Nguyên đọc là “chưng”.

Từ điển Trung-Anh

deputy

Tự hình 5

Dị thể 4

㞼拯𤇏𤉋

Không hiện chữ?

Từ ghép 1

Một số bài thơ có sử dụng

Bình luận 0

乗

chéng ㄔㄥˊ

U+4E57, tổng 9 nét, bộ piě 丿 (+8 nét)
phồn & giản thể, hội ý

Từ điển phổ thông

1. cưỡi
2. nhân (phép toán)

Từ điển phổ thông

1. cỗ xe
2. sách ghi chép

Từ điển Trung-Anh

Japanese variant of 乘[cheng2]

Tự hình 1

Dị thể 2

乘𠅞

Không hiện chữ?

Một số bài thơ có sử dụng

Bình luận 0

乘

chéng ㄔㄥˊ [shèng ㄕㄥˋ]

U+4E58, tổng 10 nét, bộ piě 丿 (+9 nét)
phồn & giản thể, hội ý

Từ điển phổ thông

1. cưỡi
2. nhân (phép toán)

Từ điển phổ thông

1. cỗ xe
2. sách ghi chép

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Cưỡi, đóng. ◎Như: “thừa mã” 乘馬 đóng xe vào ngựa.
2. (Động) Lên. ◇Sử Kí 史記: “Lệnh giáp tốt giai phục, sử lão nhược nữ tử thừa thành” 令甲卒皆伏, 使老弱女子乘城 (Điền Đan truyện 田單傳) Sai quân sĩ mang áo giáp đều nấp kín, để những người già yếu, đàn bà con gái lên thành.
3. (Động) Đi, ngồi, đáp (xe cộ, tàu bè ...) Như “thừa chu” 乘舟 đi thuyền, “thừa phù” 乘稃 đi bè.
4. (Động) Nhân, lợi dụng. ◎Như: “thừa phong phá lãng” 乘風破浪 lợi dụng gió rẽ sóng, “thừa thắng truy kích” 乘勝追擊 thừa thắng đuổi đánh.
5. (Động) Tiến công, truy kích, đuổi theo. ◇Sử Kí 史記: “Sở binh bất lợi, Hoài Âm Hầu phục thừa chi, đại bại Cai Hạ” 楚兵不利, 淮陰侯復乘之, 大敗垓下 (Cao Tổ bản kỉ 高祖本紀) Quân Sở không thắng nổi, Hoài Âm Hầu tiến lên, đánh quân Sở đại bại ở Cai Hạ.
6. (Danh) Tính nhân. ◎Như: “thừa pháp” 乘法 phép tính nhân.
7. (Danh) Bực. § Phật học chia bực cao bực thấp. ◎Như: “tiểu thừa” 小乘 bực tu chỉ tự độ được mình, như cỗ xe nhỏ chỉ chở được mình, “đại thừa” 大乘 bực tu đã tự độ mình lại độ cho người, như cỗ xe lớn chở được nhiều người. Nhà Đường 唐 bàn thơ, người nào ý tứ cao kì, gọi là “thượng thừa” 上乘 cũng bắt chước nghĩa ấy.
8. Một âm là “thặng”. (Danh) Cỗ xe, xe bốn ngựa kéo gọi là một “thặng”. ◎Như: “thiên thặng chi quốc” 千乘之國 nước có số nghìn cỗ xe, “bách thặng chi gia” 百乘之家 nhà có trăm cỗ xe.
9. (Danh) Đời xưa đánh nhau bằng xe, tính thuế ruộng ra lính, cho nên tính số thuế ruộng cũng gọi là “thặng”.
10. (Danh) Bốn. ◇Mạnh Tử 孟子: “Phát thặng thỉ nhi hậu phản” 發乘矢而後反 (Li Lâu thượng 離婁上) Bắn bốn tên rồi sau trở lại.
11. (Danh) Sách vở, những sách ghi chép mọi việc. ◎Như: “Tấn chi thặng” 晉之乘 sách chép việc nước Tấn, “gia thặng” 家乘 gia phả.
12. (Giới) Nhân lúc. ◎Như: “thừa hứng nhi lai” 乘興而來 nhân hứng mà lại.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Cỗ xe (quân sự) bốn ngựa thời cổ: 千乘之國 Nước có nghìn cỗ xe (ý nói binh mã rất nhiều); 車六七百乘 Xe sáu, bảy trăm cỗ (Sử kí);
② Bốn: 發乘矢而後反 Bắn bốn mũi tên rồi quay trở lại (Mạnh tử);
③ Sử sách: 史乘 Sách sử; 晉之乘 Sách sử chép việc nước Tấn; 家乘 Gia phả (sách chép việc trong gia tộc);
④ Đơn vị hộ khẩu ruộng đất thời xưa (9 phu là một tỉnh, 64 tỉnh là một thặng): 燕王因以三乘養之 Vua nước Yên nhân đấy lấy (bổng lộc của) ba thặng phụng dưỡng ông ấy (Hàn Phi tử: Ngoại trữ thuyết tả thượng). Xem 乘 [chéng].

Từ điển Trần Văn Chánh

① Đi, đáp, ngồi, cưỡi (ngựa...): 乘船 Đi tàu biển; 乘飛機 Đáp máy bay; 乘汽車 Ngồi ô tô; 良馬難乘，然可以任重致遠 Ngựa tốt khó cưỡi, nhưng có thể gánh nặng đi xa được (Mặc tử);
② Lên: 俱乘高臺 Cùng lên đài cao (Liệt tử); 亟其乘屋 Mau lên lợp lại mái nhà (Thi Kinh);
③ Ức hiếp: 周人乘黎 Người Chu ức hiếp dân (Thượng thư); 三國必起而乘我 Ba nước ắt phải nổi lên mà ức hiếp nước ta (Tuân tử);
④ Đuổi theo: 吏士喜，大呼乘之 Quan quân mừng rỡ, hô to rượt đuổi theo họ (Hán thư: Trần Thang truyện);
⑤ Đánh thắng: 天下兵乘之 Quân của thiên hạ đã đánh thắng họ (Lã thị Xuân thu);
⑥ Giữ, phòng thủ: 興關内卒乘塞 Sai quân lính trong cửa ải ra phòng thủ vùng biên giới (Sử kí);
⑦ Tính toán: 乘其財用出入 Tính toán (tình trạng) thu chi tiền bạc của cải của họ (Chu lễ); 爲人臣者，乘事有功則賞 Kẻ làm thần dân, tính toán việc làm có công thì thưởng (Hàn Phi tử: Nạn nhất);
⑧ Nhân lúc, thừa lúc: 乘着有空兒 Nhân lúc rỗi rãi; 將士乘勝，進攻其城 Các tướng sĩ thừa thắng, tiến công vào thành của ông ta (Tam quốc chí); 可以乘虛直牴其城 Có thể nhân lúc quân địch sơ hở không phòng bị, đánh thẳng vào thành (Tư trị thông giám);
⑨ Bực (trong giáo lí nhà Phật): 小乘 Tiểu thừa (bực tu chỉ tự độ cho mình); 大乘 Đại thừa (bực tu vừa tự độ cho mình, vừa độ cho người);
⑩ (toán) Nhân: 五乘二等於十 5 nhân với 2 là 10; 頭乘尾除 Đầu nhân đuôi chia (Tam quốc chí);
⑪ [Chéng] (Họ) Thừa. Xem 乘 [shèng].

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Cỗ xe lớn, bốn ngựa kéo — Xem Thừa.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nhân đó. Td: Thừa cơ — Nhân lên. Xem Thừa trừ — Vâng chịu. Xem Thừa ân — Nối theo. Xem Thừa tự — Cưỡi. Ngồi — Một âm là Thặng. Xem Thặng.

Từ điển Trung-Anh

(1) to ride
(2) to mount
(3) to make use of
(4) to avail oneself of
(5) to take advantage of
(6) to multiply (mathematics)
(7) Buddhist sect or creed

Từ điển Trung-Anh

old variant of 乘[cheng2]

Tự hình 6

Dị thể 9

乗椉𠅞𠅟𠓲𠓸𠓽𠨇𣔕

Không hiện chữ?

Từ ghép 92

Một số bài thơ có sử dụng

Bình luận 0

伧

chéng ㄔㄥˊ [cāng ㄘㄤ, chēn ㄔㄣ]

U+4F27, tổng 6 nét, bộ rén 人 (+4 nét)
giản thể, hình thanh

Từ điển trích dẫn

1. Giản thể của chữ 傖.

Tự hình 2

Dị thể 1

傖

Không hiện chữ?

Bình luận 0

傖

chéng ㄔㄥˊ [cāng ㄘㄤ, chēn ㄔㄣ]

U+5096, tổng 12 nét, bộ rén 人 (+10 nét)
phồn thể, hội ý

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Người dung tục, hèn hạ. ◎Như: “ngu sanh” 愚傖 người thô lậu.
2. (Tính) Thô tục, thô bỉ. ◇Lưu Vũ Tích 劉禹錫: “Sanh âm lí thái” 傖音俚態 (Sở vọng phú 楚望賦) Giọng nói thô tục dáng điệu quê mùa.

Tự hình 1

Dị thể 1

伧

Không hiện chữ?

Chữ gần giống 7

𫀞蹌瑲獊滄搶愴

Không hiện chữ?

Một số bài thơ có sử dụng

Bình luận 0

呈

chéng ㄔㄥˊ

U+5448, tổng 7 nét, bộ kǒu 口 (+4 nét)
phồn & giản thể, hình thanh & hội ý

Từ điển phổ thông

trình ra, đưa ra, dâng lên

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Lộ ra. ◎Như: “trình hiện” 呈現 hiện ra, lộ ra.
2. (Động) Dâng. ◎Như: “trình thượng lễ vật” 呈上禮物 dâng lễ vật.
3. (Danh) Tờ đơn thông báo với cấp trên.

Từ điển Thiều Chửu

① Bảo. Tộ ra.
② Trình. Kẻ dưới nói cho người trên biết gọi là trình. Tờ kêu với quan trên cũng gọi là trình.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Lộ ra, hiện ra, mang: 果實呈長圓形 Trái cây mang hình bầu dục;
② Biếu, dâng, tặng (một cách cung kính): 送呈 Dâng lên, đem dâng; 呈上禮物 Dâng lễ;
③ Trình: 呈閱 Trình duyệt.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Bằng phẳng — Thấy. Gặp — Bày tỏ ra. Truyện Hoa Tiên : » Vân hương trình gửi bên màn « — Thưa với người trên. Đưa lên người trên. Đoạn trường tân thanh : » Vâng trình hội chủ xem tường «.

Từ điển Trung-Anh

(1) to present to a superior
(2) memorial
(3) petition
(4) to present (a certain appearance)
(5) to assume (a shape)
(6) to be (a certain color)

Tự hình 4

Dị thể 2

狂𡉚

Không hiện chữ?

Chữ gần giống 1

呈

Không hiện chữ?

Từ ghép 25

Một số bài thơ có sử dụng

Bình luận 0

城

chéng ㄔㄥˊ [jiǎn ㄐㄧㄢˇ]

U+57CE, tổng 9 nét, bộ tǔ 土 (+6 nét)
phồn & giản thể, hình thanh & hội ý

Từ điển phổ thông

1. thành trì
2. xây thành

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Tường lớn bao quanh kinh đô hoặc một khu vực để phòng vệ. § Ở trong gọi là “thành” 城, ở ngoài gọi là “quách” 郭. ◇Lí Bạch 李白: “Thanh san hoành bắc quách, Bạch thủy nhiễu đông thành” 青山橫北郭, 白水遶東城 (Tống hữu nhân 送友人) Núi xanh che ngang quách phía bắc, Nước trắng bao quanh thành phía đông.
2. (Danh) Đô thị. ◎Như: “kinh thành” 京城 kinh đô, “thành thị” 城市 phố chợ, thành phố.
3. (Danh) Họ “Thành”.
4. (Động) Đắp thành. ◇Minh sử 明史: “Thị nguyệt, thành Tây Ninh” 是月, 城西寧 (Thái tổ bổn kỉ tam 太祖本紀三) Tháng đó, đắp thành Tây Ninh.

Từ điển Trung-Anh

(1) city walls
(2) city
(3) town
(4) CL:座[zuo4],道[dao4],個|个[ge4]

Tự hình 5

Dị thể 1

Chữ gần giống 1

Từ ghép 713

Một số bài thơ có sử dụng

Bình luận 0

埕

chéng ㄔㄥˊ

U+57D5, tổng 10 nét, bộ tǔ 土 (+7 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

cái hũ

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Hũ đựng rượu, miệng nhỏ.
2. (Danh) Ruộng muối ở bờ biển.

Từ điển Thiều Chửu

① Cái hũ.

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) Cái hũ.

Từ điển Trung-Anh

earthen jar

Tự hình 2

Từ ghép 4

Bình luận 0

堘

chéng ㄔㄥˊ

U+5818, tổng 12 nét, bộ tǔ 土 (+9 nét)
phồn thể, hình thanh

Từ điển trích dẫn

1. § Xưa dùng như “thăng” 塍.

Từ điển Trung-Anh

variant of 塍[cheng2]

Tự hình 1

Dị thể 1

Bình luận 0

U+584D, tổng 13 nét, bộ tǔ 土 (+10 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

thửa ruộng cấy lúa

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Lối đi ngăn thành thửa trong ruộng lúa.

Từ điển Thiều Chửu

① Thửa ruộng cấy lúa.

Từ điển Trần Văn Chánh

(đph) Đường bờ ruộng.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Như chữ Thăng 堘.

Từ điển Trung-Anh

variant of 塍[cheng2]

Từ điển Trung-Anh

raised path between fields

Tự hình 3

Dị thể 10

堘塖畻𡏕𣎒𤳁𤳔𤳮𦩱𧑥

Không hiện chữ?

Từ ghép 4

Một số bài thơ có sử dụng

Bình luận 0

宬

chéng ㄔㄥˊ

U+5BAC, tổng 9 nét, bộ mián 宀 (+6 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

nhà chứa sách thời xưa

Từ điển Trần Văn Chánh

Nhà chứa sách thời xưa.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Sức chứa của ngôi nhà — Nhà để sách.

Từ điển Trung-Anh

(1) library stack
(2) storage

Tự hình 2

Dị thể 3

窚𡧿𡩍

Không hiện chữ?

Một số bài thơ có sử dụng

Bình luận 0

惩

chéng ㄔㄥˊ

U+60E9, tổng 12 nét, bộ xīn 心 (+8 nét)
giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

trừng trị, răn đe

Từ điển trích dẫn

1. Giản thể của chữ 懲

Từ điển Trần Văn Chánh

① Răn, răn bảo: 懲前毖後 Răn trước ngừa sau;
② Trừng trị, trừng phạt, trị tội: 嚴懲兇手 Trừng trị nghiêm khắc hung thủ.

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 懲

Từ điển Trung-Anh

(1) to punish
(2) to reprimand
(3) to warn

Tự hình 2

Dị thể 1

懲

Không hiện chữ?

Từ ghép 18

Bình luận 0

懲

chéng ㄔㄥˊ

U+61F2, tổng 19 nét, bộ xīn 心 (+15 nét)
phồn thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

trừng trị, răn đe

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Trách phạt. ◎Như: “tưởng trừng” 獎懲 khen thưởng và trách phạt, “nghiêm trừng” 嚴懲 trừng trị nặng.
2. (Động) Răn bảo. ◎Như: “trừng tiền bí hậu” 懲前毖後 răn trước mà cẩn thận về sau.
3. (Động) Ngăn cấm. ◇Thi Kinh 詩經: “Dân chi ngoa ngôn, Ninh mạc chi trừng?” 民之訛言, 寧莫之懲 (Tiểu nhã 小雅, Miện thủy 沔水) Những lời sai trái của dân, Há sao không ngăn cấm?
4. (Động) Hối hận, hối tiếc. ◇Khuất Nguyên 屈原: “Thân thủ li hề tâm bất trừng” 帶長劍兮挾秦弓 (Cửu ca 九歌, Quốc thương 國殤) Đầu lìa khỏi mình hề, lòng không hối tiếc.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Răn, răn bảo: 懲前毖後 Răn trước ngừa sau;
② Trừng trị, trừng phạt, trị tội: 嚴懲兇手 Trừng trị nghiêm khắc hung thủ.

Từ điển Trung-Anh

(1) to punish
(2) to reprimand
(3) to warn

Tự hình 2

Dị thể 3

惩懲懲

Không hiện chữ?

Từ ghép 18

Một số bài thơ có sử dụng

Bình luận 0

成

chéng ㄔㄥˊ [chèng ㄔㄥˋ]

U+6210, tổng 6 nét, bộ gē 戈 (+2 nét)
phồn & giản thể, hội ý

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Xong. ◎Như: “hoàn thành” 完成 xong hết, “công thành danh tựu” 功成名就 công danh đều xong.
2. (Động) Biến ra, trở nên. ◎Như: “tuyết hoa thành thủy” 雪花成水 tuyết tan thành nước.
3. (Động) Nên. ◎Như: “thành toàn” 成全 làm tròn, “thành nhân chi mĩ” 成人之美 lo trọn việc tốt cho người.
4. (Động) Có thể được, khả dĩ. ◎Như: “na bất thành” 那不成 cái đó không được.
5. (Danh) Lượng từ: một phần mười. ◎Như: “hữu bát thành hi vọng” 有八成希望 có tám phần hi vọng (tám phần trên mười phần).
6. (Danh) Thửa vuông mười dặm. ◇Tả truyện 左傳: “Hữu điền nhất thành, hữu chúng nhất lữ” 有田一成, 有眾一旅 (Ai Công nguyên niên 哀公元年) Có ruộng một thành, có dân một lữ.
7. (Danh) Cái sẵn có, hiện hữu. ◎Như: “sáng nghiệp dong dị thủ thành nan” 創業容易守成難 lập nên sự nghiệp dễ, giữ cơ nghiệp đã có mới khó. ◇Ngô Căng 吳兢: “Đế vương chi nghiệp, thảo sáng dữ thủ thành thục nan?” 帝王之業, 草創與守成孰難 (Luận quân đạo 論君道) Sự nghiệp đế vương, sáng lập với bảo tồn, việc nào khó hơn?
8. (Danh) Họ “Thành”.
9. (Tính) Đã xong, trọn. ◎Như: “thành phẩm” 成品 món phẩm vật (sẵn để bán hoặc dùng ngay được), “thành nhật” 成日 cả ngày. ◇Lục Du 陸游: “Bất dĩ tự hại kì thành cú” 不以字害其成句 (Hà quân mộ biểu 何君墓表) Không lấy chữ làm hỏng trọn câu.
10. (Tính) Thuộc về một đoàn thể, cấu trúc. ◎Như: “thành phần” 成分 phần tử, “thành viên” 成員 người thuộc vào một tổ chức.

Từ điển Thiều Chửu

① Nên, thành tựu, phàm làm công việc gì đến lúc xong đều gọi là thành. Như làm nhà xong gọi là lạc thành 落成, làm quan về hưu gọi là hoạn thành 宦成, v.v.
② Thành lập, như đại khí vãn thành 大器晚成 đài lớn muộn thành, tuổi cao đức trọng lại duyệt lịch nhiều gọi là lão thành 老成.
③ Nên, sự gì đã định rồi thì gọi là thành, như thủ thành 守成 cứ giữ lấy cơ nghiệp trước. Cái gì nghĩ tới trước mà đã ấn định không đổi dời được gọi là thành, như thành tâm 成心, thành kiến 成見, v.v.
④ Trọn, hết. Hết một khúc nhạc gọi là nhất thành 一成.
⑤ Hoà bình, cầu hoà gọi là cầu thành 求成 hay hành thành 行成.
⑥ Thửa vuông mười dặm gọi là thành.
⑦ Phần số đã thành, như một cái gì chia ra làm mười phần thì phần số bảy gọi là thất thành 七成, phần số tám gọi là bát thành 八成, v.v.
⑧ Béo tốt.
⑨ Hẳn chắc.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Làm xong, xong xuôi, thành công: 完成 Làm xong 事情一定成得了 Công việc nhất định thành công;
② Thành, trở thành: 成了習慣 Đã thành thói quen;
③ Được: 這麼辦可不成 Làm như thế không được; 成！我來搞 Được! Để đấy tôi làm!;
④ Giỏi, cừ: 這個人眞成 Anh này giỏi (cừ) thật;
⑤ Hàng, gấp: 成千上萬的人走上街頭 Hàng nghìn hàng vạn người đổ ra phố; 產量成倍增長 Sản lượng tăng gấp bội;
⑥ Đã cố định, sẵn có: 成見 Thành kiến; 要打破成規 Phải phá bỏ khuôn phép cũ;
⑦ Một phần mười, 10%: 七成 Bảy phần mười; 增產兩成 Tăng sản lượng 20%; 八成新 Còn mới 80%;
⑧ (văn) Trọn, hết: 一成 Hết một khúc nhạc;
⑨ (văn) Hoà bình: 求成 Cầu hoà;
⑩ (văn) Béo tốt;
⑪ (văn) Thửa đất vuông mười dặm;
⑫ [Chéng] (Họ) Thành.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nên việc. Xong việc — Trở nên — Một phần mười — Một phần của sự vật. Td: Thành phần.

Từ điển Trung-Anh

(1) to succeed
(2) to finish
(3) to complete
(4) to accomplish
(5) to become
(6) to turn into
(7) to be all right
(8) OK!
(9) one tenth

Tự hình 5

Dị thể 2

𢦩𧶔

Không hiện chữ?

Từ ghép 642

Một số bài thơ có sử dụng

Bình luận 0

承

chéng ㄔㄥˊ [zhěng ㄓㄥˇ]

U+627F, tổng 8 nét, bộ shǒu 手 (+4 nét)
phồn & giản thể, hội ý

Từ điển phổ thông

1. vâng theo
2. hứng, đón lấy, nhận lấy

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Kính vâng, phụng. ◎Như: “thừa song đường chi mệnh” 承雙堂之命 vâng mệnh cha mẹ.
2. (Động) Chịu, nhận, tiếp thụ. ◎Như: “thừa vận” 承運 chịu vận trời, “thừa ân” 承恩 chịu ơn.
3. (Động) Hứng, đón lấy. ◎Như: “dĩ bồn thừa vũ” 以盆承雨 lấy chậu hứng nước mưa. ◇Liêu trai chí dị 聊齋志異: “Khí nhất hô, hữu hoàn tự khẩu trung xuất, trực thượng nhập ư nguyệt trung; nhất hấp, triếp phục lạc, dĩ khẩu thừa chi, tắc hựu hô chi: như thị bất dĩ” 氣一呼, 有丸自口中出, 直上入於月中; 一吸，輒復落, 以口承之, 則又呼之: 如是不已 (Vương Lan 王蘭) Thở hơi ra, có một viên thuốc từ miệng phóng ra, lên thẳng mặt trăng; hít một cái thì (viên thuốc) lại rơi xuống, dùng miệng hứng lấy, rồi lại thở ra: như thế mãi không thôi.
4. (Động) Đương lấy, gánh vác, đảm đương, phụ trách. ◎Như: “thừa phạp” 承乏 thay quyền giúp hộ, “thừa nhận” 承認 đảm đang nhận lấy.
5. (Động) Nối dõi, kế tục, tiếp theo. ◎Như: “thừa điêu” 承祧 nối dõi giữ việc cúng tế, “thừa trọng” 承重 cháu nối chức con thờ ông bà, “thừa thượng văn nhi ngôn” 承上文而言 tiếp theo đoạn văn trên mà nói.
6. (Danh) Phần kém. ◇Tả truyện 左傳: “Tử Sản tranh thừa” 子產爭承 (Chiêu Công thập tam niên 昭公十三年) Ông Tử Sản tranh lấy phần thuế kém.
7. (Danh) Họ “Thừa”.

Từ điển Trung-Anh

(1) to bear
(2) to carry
(3) to hold
(4) to continue
(5) to undertake
(6) to take charge
(7) owing to
(8) due to
(9) to receive

Tự hình 5

Dị thể 6

拯氶𠄘𢌼𢪐𢪻

Không hiện chữ?

Từ ghép 152

Một số bài thơ có sử dụng

Bình luận 0

掁

chéng ㄔㄥˊ

U+6381, tổng 11 nét, bộ shǒu 手 (+8 nét)
phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

đụng, chạm, va phải

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) Đụng, chạm.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Đụng chạm. Rờ mó.

Tự hình 1

Dị thể 2

𢾊𰓄

Không hiện chữ?

Một số bài thơ có sử dụng

Bình luận 0

晟

chéng ㄔㄥˊ [jīng ㄐㄧㄥ, shèng ㄕㄥˋ]

U+665F, tổng 10 nét, bộ rì 日 (+6 nét)
hình thanh

Từ điển trích dẫn

1. (Tính) Sáng, rực rỡ, chói lọi. ◇Hác Kinh 郝經: “Phủ khám húc nhật thịnh” 俯瞰旭日晟 (Nguyên cổ thượng Nguyên học sĩ 原古上元學士) Cúi xem mặt trời mới mọc rực rỡ.
2. (Tính) Hưng thịnh.
3. (Động) Khen ngợi.
4. § Ta quen đọc là “thạnh”.

Tự hình 2

Dị thể 4

晠晶盛𠕠

Không hiện chữ?

Chữ gần giống 1

晠

Không hiện chữ?

Một số bài thơ có sử dụng

Bình luận 0

枨

chéng ㄔㄥˊ

U+67A8, tổng 8 nét, bộ mù 木 (+4 nét)
giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

cái bậc cửa

Từ điển trích dẫn

1. Giản thể của chữ 棖.

Từ điển Trung-Anh

door post

Tự hình 2

Dị thể 1

Bình luận 0

U+68D6, tổng 12 nét, bộ mù 木 (+8 nét)
phồn thể

Từ điển phổ thông

cái bậc cửa

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Cột ở hai bên cổng.
2. (Động) Đụng, chạm.

Từ điển Trung-Anh

door post

Tự hình 2

Dị thể 2

枨𣥺

Không hiện chữ?

Một số bài thơ có sử dụng

Bình luận 0

椉

chéng ㄔㄥˊ [shèng ㄕㄥˋ]

U+6909, tổng 12 nét, bộ mù 木 (+8 nét)
phồn thể

Từ điển phổ thông

1. cưỡi
2. nhân (phép toán)

Từ điển trích dẫn

1. Nguyên là chữ “thừa” 乘.

Từ điển Trung-Anh

old variant of 乘[cheng2]

Tự hình 1

Dị thể 2

乘𣔕

Không hiện chữ?

Bình luận 0

橙

chéng ㄔㄥˊ [chén ㄔㄣˊ, dèng ㄉㄥˋ]

U+6A59, tổng 16 nét, bộ mù 木 (+12 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

1. cây chanh
2. cái ghế, cái sập

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Cây cam. ◎Như: “tranh tử” 橙子 trái cam.
2. (Danh) Màu da cam. ◎Như: “tranh sắc” 橙色 màu cam.
3. Một âm là “đắng”. (Danh) Cái ghế, cái sập. § Thường viết là 凳.

Từ điển Trung-Anh

(1) orange tree
(2) orange (color)

Tự hình 2

Dị thể 2

䔲凳

Không hiện chữ?

Chữ gần giống 1

膯

Không hiện chữ?

Từ ghép 43

Một số bài thơ có sử dụng

Bình luận 0

浈

chéng ㄔㄥˊ [zhēn ㄓㄣ]

U+6D48, tổng 9 nét, bộ shǔi 水 (+6 nét)
giản thể, hình thanh

Từ điển trích dẫn

1. Giản thể của 湞.

Tự hình 2

Dị thể 1

湞

Không hiện chữ?

Chữ gần giống 2

祯湞

Không hiện chữ?

Bình luận 0

湞

chéng ㄔㄥˊ [chēng ㄔㄥ, zhēn ㄓㄣ]

U+6E5E, tổng 12 nét, bộ shǔi 水 (+9 nét)
phồn thể, hình thanh

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Tên sông, “Trinh thủy” 湞水, thuộc tỉnh Quảng Đông 廣東.

Tự hình 2

Dị thể 1

浈

Không hiện chữ?

Chữ gần giống 5

𤦹禎溑浈揁

Không hiện chữ?

Bình luận 0

澂

chéng ㄔㄥˊ [dèng ㄉㄥˋ]

U+6F82, tổng 15 nét, bộ shǔi 水 (+12 nét)
phồn thể

Từ điển phổ thông

1. trong (nước)
2. lọc

Từ điển trích dẫn

1. Cũng như chữ “trừng” 澄.

Từ điển Trung-Anh

variant of 澄[cheng2]

Tự hình 1

Dị thể 1

澄

Không hiện chữ?

Một số bài thơ có sử dụng

Bình luận 0

澄

chéng ㄔㄥˊ [dèng ㄉㄥˋ]

U+6F84, tổng 15 nét, bộ shǔi 水 (+12 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

1. trong (nước)
2. lọc

Từ điển trích dẫn

1. (Tính) Trong (nước, chất lỏng). ◇Tạ Thiểu 謝朓: “Trừng giang tĩnh như luyện” 澄江靜如練 (Vãn đăng Tam San hoàn vọng kinh ấp 晚登三山還望京邑) Dòng sông trong tĩnh lặng như dải lụa trắng.
2. (Tính) Trong sáng.
3. (Động) Gạn, lắng, lọc, làm cho trong. ◎Như: “bả giá bồn thủy trừng nhất trừng” 把這盆水澄一澄 lắng chậu nước này cho trong một cái. ◇Nguyễn Trãi 阮廌: “Nhất bàn lam bích trừng minh kính” 一盤藍碧澄明鏡 (Vân Đồn 雲屯) Mặt nước như bàn xanh biếc lắng tấm gương trong.
4. (Động) Ngừng, yên tĩnh.
5. (Động) Yên định.

Từ điển Trung-Anh

variant of 澄[cheng2]

Từ điển Trung-Anh

(1) clear
(2) limpid
(3) to clarify
(4) to purify

Tự hình 3

Dị thể 3

浧澂瀓

Không hiện chữ?

Chữ gần giống 4

𤢈璒撜憕

Không hiện chữ?

Từ ghép 12

Một số bài thơ có sử dụng

Bình luận 0

珵

chéng ㄔㄥˊ [tǐng ㄊㄧㄥˇ]

U+73F5, tổng 11 nét, bộ yù 玉 (+7 nét)
phồn & giản thể

Từ điển phổ thông

1. ngọc đẹp
2. ngọc bội

Từ điển Trung-Anh

(1) fine jade
(2) jade ornament

Tự hình 1

Dị thể 1

珽

Không hiện chữ?

Chữ gần giống 3

浧挰悜

Không hiện chữ?

Một số bài thơ có sử dụng

Bình luận 0

盛

chéng ㄔㄥˊ [shèng ㄕㄥˋ]

U+76DB, tổng 11 nét, bộ mǐn 皿 (+6 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển trích dẫn

1. (Tính) Đầy, nhiều, hưng vượng, phồn vinh, phong phú. ◎Như: “hưng thịnh” 興盛 hưng phát, “vượng thịnh” 旺盛 dồi dào, phát đạt, “mậu thịnh” 茂盛 tươi tốt um tùm, “phong thịnh” 豐盛 giàu có phong phú, “thịnh soạn” 盛饌 cỗ tiệc thức ăn ê hề.
2. (Tính) Nồng hậu, nồng nàn. ◎Như: “thịnh tình” 盛情, “thịnh ý” 盛意 tình ý nồng hậu, thành khẩn.
3. (Tính) Lớn lao, trọng thể, đại quy mô. ◎Như: “thịnh đại” 盛大 long trọng, trọng thể, “thịnh cử” 盛舉 nghĩa cử lớn, hành vi cao đẹp, “thịnh sự” 盛事 việc lớn lao, cao đẹp.
4. (Phó) Rất, cực kì. ◎Như: “thịnh nộ” 盛怒 rất giận dữ, “thịnh khoa” 盛誇 hết sức huyênh hoang, “thịnh tán” 盛贊 vô cùng khen ngợi.
5. (Danh) Họ “Thịnh”.
6. Một âm là “thình”. (Động) Đựng. ◎Như: “thình phạn” 盛飯 đựng cơm, “thình thang” 盛湯 đựng canh.
7. (Động) Chứa được, dung chứa. ◎Như: “tương tử thái tiểu, thình bất liễu giá ma đa đông tây” 箱子太小, 盛不了這麼多東西 rương nhỏ quá, chứa không hết được những thứ này.
8. (Danh) Cốc vật (lúa, thóc, v.v.) để cho vào đồ đựng thức ăn cúng bái thời xưa.

Từ điển Thiều Chửu

① Thịnh, đầy đủ đông đúc, chỉ thấy thêm không thấy kém đều gọi là thịnh.
② Một âm là thình. Ðựng, đựng xôi vào bát để cúng tế gọi là tư thình 粢盛. Vì thế nên xôi gọi là tư thình.
③ Cái đồ đựng đồ.
④ Chịu, nhận.
⑤ Chỉnh đốn.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Thịnh vượng, đông đầy, nhiều, tươi tốt, phồn vinh: 繁榮昌盛 Phồn vinh thịnh vượng; 梅花盛開 Hoa mai nở rộ;
② Đẹp đẽ, phong phú: 舉行盛宴歡迎 Mở tiệc long trọng tiếp đãi;
③ Trọng thể, rầm rộ: 參加盛會 Đến dự cuộc họp trọng thể; 盛況空前 Tình hình sôi nổi rầm rộ chưa từng có;
④ Nồng nàn: 盛意 Thịnh tình;
⑤ [Shèng] (Họ) Thịnh. Xem 盛 [chéng].

Từ điển Trần Văn Chánh

① Đựng: 盛飯 Đựng cơm;
② Chứa, chứa đựng: 這個禮堂能盛一千人 Lễ đường này có thể chứa một ngàn người;
③ (văn) Đồ đựng;
④ (văn) Chịu, nhận;
⑤ (văn) Chỉnh đốn. Xem 盛 [shèng].

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Thóc lúa đem thời cúng — Chén bát đựng đồ ăn uống — Một âm là Thịnh. Xem Thịnh.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Nhiều. Tốt đẹp — Ngày thêm nhiều, thêm tốt đẹp hơn lên. Td: Hưng thịnh — Đựng. Chứa đựng.

Từ điển Trung-Anh

(1) to hold
(2) to contain
(3) to ladle
(4) to pick up with a utensil

Tự hình 5

Dị thể 3

晟晠盛

Không hiện chữ?

Từ ghép 5

Một số bài thơ có sử dụng

Bình luận 0

盯

chéng ㄔㄥˊ [dīng ㄉㄧㄥ]

U+76EF, tổng 7 nét, bộ mù 目 (+2 nét)
hình thanh

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Nhìn chăm chú. § Thông “đinh” 釘.

Tự hình 2

Bình luận 0

程

chéng ㄔㄥˊ

U+7A0B, tổng 12 nét, bộ hé 禾 (+7 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

1. đường đi, đoạn đường
2. đo, lường
3. trật tự

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Khuôn phép. ◎Như: “chương trình” 章程, “trình thức” 程式 đều nghĩa là cái khuôn phép để làm việc cả.
2. (Danh) Kì hạn. ◎Như: “định trình” 定程 hay “khóa trình” 課程 công việc quy định trước phải tuân theo.
3. (Danh) Cung đường, đoạn đường. ◎Như: “nhất trình” 一程 một đoạn đường. ◇Thủy hử truyện 水滸傳: “Ngã tống ca ca nhất trình, phương khước hồi lai” 我送哥哥一程, 方卻回來 (Đệ tam thập nhị hồi) Tôi đưa đại ca một quãng đường, rồi sẽ trở lại.
4. (Danh) Con báo. ◇Mộng khê bút đàm 夢溪筆談: “Tần nhân vị báo viết trình” 秦人謂豹曰程 Người Tần gọi con báo là trình.
5. (Danh) Họ “Trình”.
6. (Động) Liệu lường, đo lường, đánh giá. ◇Hán Thư 漢書: “Vũ Đế kí chiêu anh tuấn, trình kì khí năng” 武帝既招英俊, 程其器能 (Quyển lục thập ngũ, Đông Phương Sóc truyện 東方朔傳) Vũ đế chiêu vời bậc anh tuấn, xem xét tài năng của họ.
7. (Động) Bảo, nói cho người trên biết.

Từ điển Thiều Chửu

① Khuôn phép, như chương trình 章程, trình thức 程式 đều nghĩa là cái khuôn phép để làm việc cả.
② Kì hẹn, việc làm hàng ngày, đặt ra các lệ nhất định, tất phải làm đủ mới thôi gọi là định trình 定程 hay khoá trình 課程.
③ Cung đường, đường đi một thôi nghỉ gọi là nhất trình 一程.
④ Con báo.
⑤ Bảo.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Đường, đoạn đường: 起程 Lên đường, khởi hành; 有一程路得步行 Có một đoạn đường phải đi bộ;
② Trình (lịch trình): 過程 Quá trình; 行程 Hành trình; 規程 Quy trình;
③ [Chéng] (Họ) Trình.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên một đơn vị chiều dài rất nhỏ thời xưa, bằng một phần trăm của tấc ta — Đường đi. Td: Lộ trình — Cách thức — Họ người. H Trình Chu.

Từ điển Trung-Anh

(1) rule
(2) order
(3) regulations
(4) formula
(5) journey
(6) procedure
(7) sequence

Tự hình 4

Dị thể 2

郢𨁎

Không hiện chữ?

Từ ghép 290

Một số bài thơ có sử dụng

Bình luận 0

裎

chéng ㄔㄥˊ [chěng ㄔㄥˇ]

U+88CE, tổng 12 nét, bộ yī 衣 (+7 nét)
phồn & giản thể, hình thanh & hội ý

Từ điển phổ thông

1. cởi trần, cởi truồng
2. áo đơn

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Cởi trần, ở trần truồng.
2. (Danh) Dây lưng.
3. (Danh) Áo đơn.

Từ điển Thiều Chửu

① Cổi trần, trần truồng.
② Dây lưng, giắt ở lưng.
③ Áo đơn.

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) ① Ở trần, trần truồng;
② Lột trần;
③ Dây lưng;
④ Giắt ở lưng;
⑤ Áo đơn.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Trần truồng, không có quần áo — Một âm là Sính ( cái áo đơn, may một lần vải ).

Từ điển Trung-Anh

(1) to take off one's clothes
(2) naked

Tự hình 2

Từ ghép 1

Bình luận 0

誠

chéng ㄔㄥˊ

U+8AA0, tổng 13 nét, bộ yán 言 (+6 nét)
phồn thể, hình thanh & hội ý

Từ điển phổ thông

thật thà, thành thật

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Lòng chân thực. ◇Vương Bột 王勃: “Cảm kiệt bỉ thành, cung sơ đoản dẫn” 敢竭鄙誠, 恭疏短引 (Đằng Vương Các tự 滕王閣序) Xin hết lòng thành quê kệch, cung kính làm bài từ ngắn này.
2. (Tính) Thật, không dối. ◎Như: “thành phác” 誠樸 thật thà, chân thật, “thành chí” 誠摯 khẩn thiết, thật tình.
3. (Phó) Quả thật, thật sự. ◎Như: “thành nhiên” 誠然 quả nhiên. ◇Sử Kí 史記: “Tướng quốc thành thiện Sở thái tử hồ?” 相國誠善楚太子乎 (Xuân Thân Quân truyện 春申君傳) Tướng quốc thật sự giao hiếu với thái tử nước Sở ư?
4. (Liên) Giả như, nếu thật. ◇Sử Kí 史記: “Thành năng thính thần chi kế, mạc nhược lưỡng lợi nhi câu tồn” 誠能聽臣之計, 莫若兩利而俱存 (Hoài Âm Hầu liệt truyện 淮陰侯列傳) Nếu quả chịu nghe theo kế của thần, thì không gì bằng làm lợi cho cả đôi bên, để đôi bên cùng tồn tại.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Thành, thành thực: 眞誠 Chân thành; 心意不誠 Lòng dạ không thành thực; 誠者天之道也 Thành thực là đạo của trời (Đại học);
② (văn) Thật, thật sự, nếu thật: 誠有此事 Thật có việc ấy; 誠屬不幸 Thật là không may; 誠知此恨人人有 Thật biết rằng mối hận ấy mọi người đều có; 相國誠善楚太子乎？ Tướng quốc thật sự quan hệ tốt với thái tử nước Sở ư? (Sử kí: Xuân Thân Quân liệt truyện); 誠如是也，民歸之，由水之就下 Nếu thật như thế, thì dân sẽ theo về, giống như nước chảy xuống chỗ thấp (Mạnh tử: Lương Huệ vương thượng).【誠然】 thành nhiên [chéngrán] Quả nhiên, thật: 誠然不錯 Quả nhiên không sai, thật không sai; 那邊的風俗習慣誠然像你信上所說的那樣 Phong tục tập quán nơi đó thật giống như anh đã nói trong thư.

Từ điển Trung-Anh

(1) honest
(2) sincere
(3) true

Tự hình 4

Dị thể 1

诚

Không hiện chữ?

Từ ghép 47

Một số bài thơ có sử dụng

Bình luận 0

诚

chéng ㄔㄥˊ

U+8BDA, tổng 8 nét, bộ yán 言 (+6 nét)
giản thể, hình thanh & hội ý

Từ điển phổ thông

thật thà, thành thật

Từ điển trích dẫn

1. Giản thể của chữ 誠.

Từ điển Trần Văn Chánh

① Thành, thành thực: 眞誠 Chân thành; 心意不誠 Lòng dạ không thành thực; 誠者天之道也 Thành thực là đạo của trời (Đại học);
② (văn) Thật, thật sự, nếu thật: 誠有此事 Thật có việc ấy; 誠屬不幸 Thật là không may; 誠知此恨人人有 Thật biết rằng mối hận ấy mọi người đều có; 相國誠善楚太子乎？ Tướng quốc thật sự quan hệ tốt với thái tử nước Sở ư? (Sử kí: Xuân Thân Quân liệt truyện); 誠如是也，民歸之，由水之就下 Nếu thật như thế, thì dân sẽ theo về, giống như nước chảy xuống chỗ thấp (Mạnh tử: Lương Huệ vương thượng).【誠然】 thành nhiên [chéngrán] Quả nhiên, thật: 誠然不錯 Quả nhiên không sai, thật không sai; 那邊的風俗習慣誠然像你信上所說的那樣 Phong tục tập quán nơi đó thật giống như anh đã nói trong thư.

Từ điển Trần Văn Chánh

Như 誠

Từ điển Trung-Anh

(1) honest
(2) sincere
(3) true

Tự hình 2

Dị thể 1

誠

Không hiện chữ?

Từ ghép 46

Bình luận 0

郕

chéng ㄔㄥˊ

U+90D5, tổng 8 nét, bộ yì 邑 (+6 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

nước Thành thời cổ (nay thuộc phía bắc huyện Vấn Thượng, tỉnh Sơn Đông của Trung Quốc)

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Tên nước cổ, Chu Vũ Vương phong cho mẹ, em và chú. Nay thuộc tỉnh Sơn Đông.

Từ điển Trần Văn Chánh

Tên nước thời cổ (thuộc phía bắc huyện Vấn Thượng, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc ngày nay).

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Tên đất đời nhà Chu, thuộc tỉnh Sơn Đông.

Tự hình 2

Bình luận 0

郢

chéng ㄔㄥˊ [yǐng ㄧㄥˇ]

U+90E2, tổng 9 nét, bộ yì 邑 (+7 nét)
hình thanh

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Kinh đô nước Sở 楚 ngày xưa, nay thuộc về địa phận tỉnh Hồ Bắc. ◇Nguyễn Du 阮攸: “Yên, Dĩnh thành trung lai hà vi?” 鄢郢城中來何爲 (Phản chiêu hồn 反招魂) (Khuất Nguyên 屈原) Còn trở về thành Yên, thành Dĩnh làm gì?

Tự hình 3

Dị thể 2

程𨙼

Không hiện chữ?

Một số bài thơ có sử dụng

Bình luận 0

酲

chéng ㄔㄥˊ

U+9172, tổng 14 nét, bộ yǒu 酉 (+7 nét)
phồn & giản thể, hình thanh

Từ điển phổ thông

nghiện rượu, cơn say

Từ điển trích dẫn

1. (Danh) Bệnh rượu, cơn say rượu. ◎Như: “túc trình vị tỉnh” 宿酲未醒 cơn say đêm qua chưa tỉnh.
2. (Động) Say khướt, mất hết tri giác. ◇Yến tử xuân thu 晏子春秋: “Cảnh Công ẩm tửu, trình, tam nhật nhi hậu phát” 晏景公飲酒, 酲, 三日而後發 (Nội thiên 內篇, Gián thượng 諫上) Cảnh Công uống rượu, say mèm, ba ngày sau mới tỉnh.

Từ điển Thiều Chửu

① Bệnh rượu. Cơn say rượu. Như túc trình vị tỉnh 宿酲未醒 cơn say cũ chưa tỉnh.

Từ điển Trần Văn Chánh

(văn) Cơn say rượu: 宿酲未酲 Cơn say trước chưa tỉnh.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng

Say ngà ngà ( còn hơi tỉnh ) — No.

Từ điển Trung-Anh

(1) (literary) inebriated
(2) hungover

Tự hình 2

Dị thể 1

Chữ gần giống 1

Từ ghép 1

Một số bài thơ có sử dụng

Bình luận 0

醒

chéng ㄔㄥˊ [jīng ㄐㄧㄥ, xīng ㄒㄧㄥ, xǐng ㄒㄧㄥˇ]

U+9192, tổng 16 nét, bộ yǒu 酉 (+9 nét)
hình thanh

Từ điển trích dẫn

1. (Động) Hết say. ◇Thủy hử truyện 水滸傳: “Thử thì tửu dĩ thất bát phân tỉnh liễu” 此時酒已七八分醒了 (Đệ tứ hồi) Lúc này thì đã tỉnh rượu bảy tám phần.
2. (Động) Khỏi bệnh, ra khỏi cơn hôn mê. ◇Thẩm Liêu 沈遼: “Sử nhân cửu trệ niệm, Hoắc như bệnh dĩ tỉnh” 使人久滯念, 霍如病已醒 (Tặng hữu đạo giả 贈有道者).
3. (Động) Thức, thức dậy, hết chiêm bao. ◇Nguyễn Du 阮攸: “Ngọ mộng tỉnh lai vãn” 午夢醒來晚 (Sơn Đường dạ bạc 山塘夜泊) Tỉnh mộng trưa, trời đã muộn.
4. (Động) Hiểu ra, thấy rõ, giác ngộ. ◎Như: “tỉnh ngộ” 醒悟 hiểu ra. ◇Khuất Nguyên 屈原: “Cử thế giai trọc ngã độc thanh, chúng nhân giai túy ngã độc tỉnh” 舉世皆濁我獨清, 眾人皆醉我獨醒 (Sở từ 楚辭) Cả đời đều đục (hỗn trọc) mình ta trong, mọi người đều say cả, mình ta tỉnh.
5. (Động) Làm cho tỉnh thức. ◇Tăng Củng 曾鞏: “Đương hiên tế xích nhật, Đối ngọa tỉnh bách lự” 當軒蔽赤日, 對臥醒百慮 (Đồng thụ 桐樹).
6. (Động) (Phương ngôn) Hiểu, biết, tri đạo. ◇Khắc Phi 克非: “Giá giá hài tử tất cánh thái niên khinh, bất tỉnh sự” 這孩子畢竟太年輕, 不醒事 (Xuân triều cấp 春潮急, Nhị lục).
7. (Tính) Tỉnh táo, thanh sảng. ◇Tần Quan 秦觀: “Đầu hiểu lí can duệ, Khê hành nhĩ mục tỉnh” 投曉理竿枻, 溪行耳目醒 (Đức Thanh đạo trung hoàn kí Tử Chiêm 德清道中還寄子瞻).
8. (Tính) Rõ, sáng, minh bạch.

Tự hình 2